Jeff Goldblum
Vida
Nacimientu	West Homestead (es) [1], 22 d'ochobre de 1952[2] (71 años)
Nacionalidá	Estaos Xuníos
Residencia	Los Angeles
Grupu étnicu	pueblu xudíu
Familia
Padre	Harold Leonard Goldblum
Madre	Shirley Jane Goldblum
Casáu con	Geena Davis (1987 – 1990) Emilie Livingston (2014 – )
Pareyes	Emilie Livingston
Fíos/es	2
Hermanos/es	Pamela Goldblum[3] Lee Jay Goldblum Rick Goldblum[4]
Estudios
Estudios	William Esper Studio (es) Neighborhood Playhouse School of the Theatre (en)
Llingües falaes	inglés[5]
Oficiu	actor de cine, actor de televisión, direutor de cine, actor de voz, actor de xéneru, productor de cine, actor de teatru, actor, pianista, músicu de jazz
Premios	ver Estrella del Paséu de la Fama de Hollywood Anexo:Premio al mejor actor del Festival de Cine de Sitges  (1990) : Mister Frost
Nominaciones	ver Óscar al meyor curtiumetraxe (13 febreru 1996): Little Surprises (en)
Xéneru artísticu	western
Instrumentu musical	pianu
Discográfica	Decca Records
IMDb	nm0000156

Jeffrey Lynn Goldblum, más conocíu como Jeff Goldblum (22 d'ochobre de 1952, West Homestead ^(es) ), ye un actor d'Estaos Xuníos. La so carrera empezó a mediaos de la década de 1970 y dende entós destacóse en películes taquilleres como Jurassic Park y La mosca, ente otres. Ente 2009 y 2010 interpretó al detective Zach Nichols na serie Law & Order: Criminal Intent. En 1996 foi nomáu a los Premiu Oscar pola so direición nel curtiumetraxe Little Surprises.

Primeros años

Jeff Goldblum nació nes contornes de West Homestead, Pennsylvania. El so padre, Harold L. Goldblum, yera doctor y inculcó a los sos fíos una educación estricta basada na ortodoxa xudía, anque promovió les moliciones artístiques dientro de la familia. La so madre, Shirley S. Temeles, yera llocutora de radio y más tarde dueña d'una empresa d'electrodomésticos y equipos de cocina.^[6] Tien dos hermanos: Pamela (actriz) y un hermanu mayor, Lee (emplegáu del estáu). Otru de los sos hermanos, Rick, morrió d'una enfermedá de reñón a los ventitrés años d'edá, cuando Jeff tenía diecinueve. La so familia ye d'orixe xudíu, pertenecientes a una sinagoga ortodoxa;^[7][8] el so güelu paternu, Josef Povartzik (quien camudó'l so apellíu a Goldblum), emigró de Minsk, Imperiu rusu en 1911, y el so güelu maternu, Samuel Louis Temeles, emigró de Złoczów, Imperiu austrohúngaru, en 1910.^[9]

Los sos padres teníen interés na industria del espectáculu.^[10] A los 17 años, Goldblum camudar a Nueva York pa convertise n'actor. Trabayó nel teatru y estudió actuación nel renombráu Neighborhood Playhouse so la direición del entrenador d'actores Sanford Meisner. Fixo'l so debú con un pequeñu papel na obra musical de Shakespeare Los dos fidalgos de Verona y dende entós trabayó con continuidá, llogrando papeles en distintes obres de Broadway mientres cuatro años, enantes de llegar al cine. Participó nuna producción risible llamada El grande de Coca-Cola y ellí foi afayáu pol direutor Robert Altman, que-y ufiertó trabayar, a mediaos de los setenta, en California Split (1974) y Nashville (1975). El so debú nel cine foi interpretando a un matón en Death Wish (1974) de Charles Bronson. Amás ye un vidueñu pianista de jazz y declaró que si nun fuera actor, dedicárase profesionalmente a la música.

Carrera

Jeff Goldblum en marzu de 1985.

La década de los 80 tuvo cargada de proyeutos pa esti actor, y ente los llargumetraxes destacaos atópense The Big Chill (1983), de Lawrence Kasdan, y La mosca (1986), de David Cronenberg; y tamién dellos sonaos fracasos como Earth Girls Are Easy. Nesta dómina caltuvo una aturbolinada rellación con Geena Davis, con quien llegó a casase, pero al poco tiempu divorcióse (con anterioridá Goldblum había estáu casáu cola coprotagonista de The Big Chill, Patricia Gaul). Tamién tuvo rellacionáu cola so compañera de repartu de Jurassic Park (1993) de Steven Spielberg, Laura Dern, anque l'idiliu foi curtiu. En payares de 2014 casóse con Emilie Livingstone, una ex-ximnasta olímpica trenta años menor qu'él, y en xunetu de 2015 dio a lluz al so fíu, Charlie Ocean, colo que Goldblum convirtióse en padre per primer vegada con sesenta y dos años.^[11][12]

Ye un actor comprometíu coles causes ecoloxistes, y tamién collabora con asociaciones caritatives. Apasióna-y la música jazz y mientres dalgún tiempu formó parte d'una banda; tamién enseña na «Playhouse West» y na «Acting School» en Los Angeles.

Jeff Goldblum ye un actor de gran altor (non solo física), de faiciones angulares y, sobremanera, con altes cotes de versatilidad que lo llevaron a protagonizar, col tiempu, papeles de gran pesu nel cine contemporaneu.

Ente dellos trabayos pocu comunes pa un actor atopa la llocución de los avisos destinaos al mercáu estauxunidense de la empresa informática Apple, incluyendo los sos iMac y iBook, los avisos estauxunidenses de la empresa automotriz Toyota, lo mesmo que de los productos de cuidu facial de la multinacional Procter & Gamble.

Anguaño, Goldblum ta participando na serie televisiva Llei y Orde: Aición Criminal, dende xunu de 2008, cubriendo'l rol del detective Zach Nichols.

Filmografía

• Death Wish (1974) .... Freak #1
• California Split (1974) .... Lloyd Harris
• Nashville (1975) .... Tricycle Man
• Special Delivery (1976) .... Snake
• St. Ives (1976) .... Hood #3
• Next Stop, Greenwich Village (1976) .... Clyde Baxter (Charlie Biletnikoff)
• Annie Hall (1977) .... Lacey Party Guest
• Between the Lines (1977) .... Max Arloft
• The Sentinel (1977) .... Jack
• Thank God It's Friday (1978) .... Tony Di Marco
• Invasion of the Body Snatchers (1978) .... Jack Bellicec
• Threshold (1981) .... Aldo Gehring
• The Right Stuff (1983) .... Recruiter
• The Big Chill (1983) .... Michael Gold
• The Adventures of Buckaroo Banzai Across the 8th Dimension (1984) .... New Jersey
• Terror in the Aislles (1984; documental) .... Jack Bellicec (imáxenes d'archivu)
• Transylvania 6-5000 (1985) .... Jack Harrison
• Silverado (1985) .... "Slick" Calvin Stanhope
• Into the Night (1985) .... Ed Okin
• La mosca (1986) .... Seth Brundle
• Beyond Therapy (1987) .... Bruce
• Vibes (1988) .... Nick Deezy
• Earth Girls Are Easy (1988) .... Mac
• The Tall Guy (1989) .... Dexter King
• El suañu del monu llocu (1990) .... Dan Gillis
• Mister Frost (1990) .... Mr. Frost
• The Favour, the Watch and the Very Big Fish (1991) .... Pianista
• Shooting Elizabeth (1992) .... Howard Pigeon
• The Player (1992) .... él mesmu
• Fathers & Sons (1992) .... Max
• Deep Cover (1992) .... David Jason
• Jurassic Park (1993) .... Dr. Ian Malcolm
• Hideaway (1995) .... Hatch
• Nine Months (1995) .... Sean Fletcher
• Powder (1995) .... Donald Ripley
• Independence Day (1996) .... David Levinson
• The Great White Hype (1996) .... Mitchell Kane
• Mad Dog Time (1996) .... Mickey Holliday
• The Lost World: Jurassic Park II (1997) .... Dr. Ian Malcolm
• El príncipe d'Exiptu (1998) .... Aarón (voz)
• Welcome to Hollywood (1998) .... él mesmu
• Holy Man (1998) .... Ricky Hayman
• Auggie Rose (2000) .... John Nolan
• Chain of Fools (2000) .... Avnet
• Puntu de mira (2001) .... Herbert Biberman
• Como perros y gatos (2001) .... Professor Brody
• Arume (2001) .... Jamie (tamién productor executivu)
• Run Ronnie Run! (2002) .... él mesmu (ensin acreitar)
• Igby Goes Down (2002) .... D.H.
• Dallas 362 (2003) .... Bob
• Spinning Boris (2003) .... George Gorton
• Incident at Loch Ness (2004) .... Party Guest
• The Life Aquatic with Steve Zissou (2004) .... Allistair Hennessey
• Mini's First Time (2006) .... Mike Rudell
• Fay Grim (2006) .... Agent Fullbright
• Pittsburgh (2006) .... él mesmu (tamién productor)
• Man of the Year (2006) .... Stewart
• Adam Resurrected (2009) .... Adam Stein
• Morning Glory (2010) .... Jerry Barnes
• The Switch (2010)
• Glee (2010)
• The Grand Budapest Hotel (2014)
• Mortdecai (2015)
• Independence Day: Resurgence (2016) .... David Levinson

Teatru

• Seminar (2011)
• The Pillowman (2005)
• The Play What I Wrote (2003)
• The Moony Shapiro Songbook (1981)
• Two Gentlemen of Verona (1973)
• The Exonerated
• City Sugar
• El Grande de Coca Cola
• The Prisoner of Second Avenue

Referencies

Enllaces esternos

• Wikimedia Commons tien conteníu multimedia tocante a Jeff Goldblum.
• Jeff Goldblum na Internet Movie Database (n'inglés)
• Entrevista con Goldblum New York Magazine (abril de 2005)