Guxaratín
ગુજરાતી / Gujarātī
Faláu en Bandera de India India
Bandera de Tanzania Tanzania
Bandera d'Uganda Uganda
Bandera de Paquistán Paquistán
Bandera de Kenia Kenia
Falantes 46 millones
Puestu 23º (Ethnologue 1996)
Familia Indoeuropéu

  Indo-iraniu
    Indo-ariu
      Central
        Centroccidental
          Gujarati

Estatus oficial
Oficial en Bandera de India Gujarat, India
Reguláu por Nun ta reguláu
Códigos
ISO 639-1 gu
ISO 639-2guj
ISO 639-3guj

Estensión del guxaratín

El guxaratín (autoglotónimo: Gujarātī, n'inglés: Gujarati) ye un idioma que procede del estáu de Guyarāt, nel oeste de la India. Ye una llingua indoeuropea, de la familia indoaria, falada por unos 46 millones de persones en tol mundu, siendo asina la 23ª (ventena tercera) llingua más falada del mundu. De toos ellos, aproximao 45,5 millones moren na India, 250 000 en Tanzania, 150 000 n'Uganda, 100 000 en Paquistán y 50 000 en Kenia.

El guxaratín ye la llingua principal del estáu de Guyarāt, según los territorios axacentes de Damán y Diu y Dadra y Nagar Haveli. Tamién hai comunidaes considerables de falantes n'Estaos Xuníos y el Reinu Xuníu. N'Inglaterra, dos árees populares con población guxaratín son Leicester (Tierres Medies) y Wembley (norte de Londres). Y en Estaos Xuníos, atópense especialmente n'estaos como Nueva Jersey, Nueva York, California y Texas. Por cuenta de la cantidá de población guxaratín tremada pel mundu, dende África, Oriente Próximu hasta Reinu Xuníu y los Estaos Xuníos, hai quien los llama bromiando Non-Resident Gujarati (NRG) en llugar del términu oficial Non-Resident Indian (NRI). Ye una de les 14 llingües rexonales oficiales de la India. Foi la llingua materna de Mohandas K. Gandhi, el padre d'India», y de Muhammad Ali Jinnah, el padre de Paquistán».

Alfabetu

L'alfabetu guxaratín, amás de ser un alfabetu puramente dichu, ye amás un alfasilabariu, yá que n'ocasiones los sos signos representen sílabes.

Consonantes

ka /kə/kha /kʰə/ga /gə/gha olgʱə/ṅa /ŋə/
ca /ʧə/cha /ʧʰə/ja /ʤə/jha /ʤʱə/ña /ɲə/
ṭa /ʈə/ṭhai /ʈʰə/ḍa /ɖə/ḍhai /ɖʱə/ṇa /ɳə/
ta /tə/tha /tʰə/da /də/dha /dʱə/na /nə/
pa /pə/pha /pʰə/ba /bə/bha /bʱə/ma /mə/
yá /jə/ra /rə/la /lə/va /ʋə/ḷa /ɭə/
śa /ʃə/ṣa /ʃə/sa /sə/hai /ɦə/

Vocales

ensin vocalક્k
a /ə/-align="center" ā /ɑ̈/કા
â /æ/કૅ
i /i/કિki
ī /i/કી
o /o/કુku
ū /o/કૂ
ṛ /ɾo/કૃkṛ
y /ɛ/કેke
ai /aj/કૈkai
o /o/કોko
ô /ɔ/કૉ
au /əw/કૌkau

Comparanza léxica

Los numberales en guxaratín estándar (India) y otres variedaes guxaratines rellacionaes son:[1]

GLOSA Gujarati
(India)
Kachi KoliParkari Koli SaurashtraVasavi PROTO-
GUJARATI
'1'ekekɦɛːkyoguek*ek
'2'ɓyɓɛːdeːben*ɗʊin
'3'trəɳt̪ɾʌɳtɾʌɳtʰyːnutrəɳ*t̪rəɳ
'4'ʧɑrʧɑrʧɑːɾʧaruʧar*ʧar
'5'pɑ̃ʧpãspõːspaːnʧopãʧ*pɑ̃ːʧ
'6'ʧʰəsosoːsoso*soː
'7'sɑtħat̪hɑːtsaːduhat*sɑːt̪
'8'ɑʈʰaʈʰɑːʈʰaːduãʈʰ*ɑːʈʰ
'9'nəwnonnʌʋnavunov*nəw
'10'dəsɗʌħɗʌɦdasudoh*dəs

Referencies

Enllaces esternos


This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.