Faláu en | |
---|---|
Faláu en | Bolivia |
Númberu de falantes | |
Datos | |
Familia | castellanu suramericanu |
Códigos | |
El idioma español ye faláu en Bolivia pola mayor parte de la so población, yá seya como llingua materna o como segunda llingua. Na forma de falar el castellán polos bolivianos esisten distintos acentos y modismos. Nes rexones estremeres con otros países comparten los mesmos dialeutos como tamién puede haber voces o pallabres distintes.
Na rexón oriental de Bolivia l'usu del español como llingua materna tiende a ser mayor que nos departamentos de la rexón occidental onde les llingües autóctones como'l quechua y el aimara tienen mayor cantidá de falantes maternos que l'español.
Dialeutos del español en Bolivia
Español andín
Español camba
Llamáu tamién acentu camba ye faláu na llanura chaco-beniana y los valles de Santa Cruz, rexón qu'inclúi los departamentos de Santa Cruz, Beni, Pando.[1] L'español ye faláu por casi la totalidá de la población d'estes rexones, y tien la so base nel español medieval andaluz, con influencies de llingües natives como'l chiquitano, chané y guaraní, como d'estranxeres como'l portugués y árabe.[1] Y magar ser bastante uniforme ente rexones y clases sociales, esisten sutiles diferencies xeográfiques.
Esti dialeutu ye más corríu y caracterízase pola aspiración de les eses finales. Por casu a la pallabra "pos", la xente de pueblu córta-y la "s" y reemplazar por una aspiración ("pueh"). L'usu del "voseo" ye hexemónicu, L'empléu del diminutivu –ingo y el aumentativu -ango ye esclusivu d'esti dialeutu. Por casu: chiquitingo y grandango. El reemplazu de la lletra "s" por una lletra "j" tamién esiste, y usualmente usáu en pallabres que terminen con "s" se les remplaza pola lletra "j" (exemplu: puej)
El casu de les rexones tropicales de los departamentos de La Paz y Cochabamba, esiste casi una variedá yá que nes rexones de Los Yungas y el Chapare, asemeyar a la de los Andes y los valles, más al norte fundíu col español camba.
Español chapaco
Esti acentu ye faláu principalmente nos valles y el Gran Chaco del departamentu de Tarija, pero tamién na rexón de Villa Abecia y Camargo en Chuquisaca en sud Chichas - Tupiza y les rexones chaqueñas de Chuquisaca y Santa Cruz. Esti dialeutu ye distintu a los antes mentaos, ye una variación o pronunciación del español colonial.
El voseo ye d'usu completu en Tupiza y nel oeste de Tarija, y el restu de les zones citaes. L'acentu del chapaco ye cantáu, con muncho paecíu al jujeño, salteño o tucumano d'Arxentina yá que el territoriu onde se fala antes foi la Provincia rioplatense de Tarija. Entonación asemeyada tener en tol chaco bolivianu, Tupiza (Sud Chichas) y los valles chuquisaqueños de Camargo, Villa Abecia, Azurduy, Alcalá, etc.
Español vallegrandino
Español valluno
Que se fala nos departamentos de Chuquisaca y Cochabamba, que ye una poca paecencia al español andín pero con distinta tonalidá y distintos modismos que nacen del amiestu del español y l'idioma nativu quechua que se fala nos valles de Bolivia.
Nota
Por cuenta de que munches instituciones o empreses usen el "tu" y les formes tuteantes de los verbos (na práctica del total de la población nun tien usu) ye bien común atopar información qu'espón que ye'l tutéu y non el voseo la fala de Bolivia.