 Къумукъ тили / Qumuq tili | |
|---|---|
| Faláu en |  Rusia |
| Rexón | Daguestán, Chechenia, Osetia del Norte |
| Falantes | ~ 500 000 |
| Familia | Altaica Túrquico |
| Alfabetu | Cirílicu |
| Estatus oficial | |
| Oficial en | Daguestán |
| Reguláu por | Nun ta reguláu |
| Códigos | |
| ISO 639-1 | nengún |
| ISO 639-2 | kum |
| ISO 639-3 | kum |
El cumuco ye una llingua túrquica, falada per alredor de 450 000 persones (los cumucos) na República de Daguestán, el norte de Chechenia y Osetia del Norte, en Rusia.
Los cumucos son descendientes de los tártaros de Siberia que se treslladaron a El Cáucasu mientres el tiempu posterior a la fundación de los Estaos tártaru-mongoles, escontra'l sieglu XV.
Créese que, antes de la incorporación del Cáucasu al Imperiu rusu, el cumuco sirvió como llingua de comunicación interregional en Daguestán. Y foi influyíu a lo llargo de la so historia pol azerbaixanu, el darguino y el rusu.
El cumuco escribióse usando la escritura árabe hasta 1927, fecha na que s'empezó a usar la escritura en calteres llatinos, que'l so usu duró de 1927 a 1937, d'ende hasta l'actualidá emplegóse l'alfabetu cirílicu pa escribir esta llingua.
Les primeres publicaciones periódiques en cumuco apaecieron ente 1917 y 1918. Na actualidá, el periódicu Yoldash, socesor del diariu soviéticu Lenin, imprime aproximao 5000 exemplares trés vegaes a la selmana.
Escritura
Esti alfabetu llatín foi usáu de 1927—1937.
| A a | B в | C c | Ç ç | D d | Y y | F f | G g |
| Ƣ ƣ | H h | I i | J j | K k | L l | M m | N n |
| Ŋ ŋ | O o | Ɵ ɵ | P p | Q q | R r | S s | Ş ş |
| T t | O o | V v | W w | X x | Y y | Z z | Ƶ ƶ |
| Ь ь |
Este ye l'alfabetu cirílicu pal cumuco usáu dende 1937.
| А а | Б б | В в | Г г | Гъ гъ | Гь гь | Д д | Е е |
| Ё ё | Ж ж | З з | И и | Й й | К к | Къ къ | Л л |
| М м | Н н | Нг нг | О о | Оь оь | П п | Р р | С с |
| Т т | У у | Уь уь | Ф ф | Х х | Ц ц | Ч ч | Ш ш |
| Щ щ | Ъ ъ | Ы ы | Ь ь | Э э | Ю ю | Я я |
Bibliografía
- Saodat Doniyorova y Toshtemirov Qahramonil. «Parlons Koumyk» (Falemos cumuco). Paris: Harmattan, 2004. ISBN 2-7475-6447-9.
Referencies
Enllaces esternos
- Pronunciación del cumuco (n'inglés)
