Flora y fauna

Heidelberg ta nuna de les rexones más templaes d'Alemaña lo qu'esplica dalgunes que dellos xardinos lleguen a floriar plantes atípiques del clima Européu-central, incluyendo'l almendro (Prunus dulcis) ya inclusive sobreviven delles figales (Ficus carica); hai tamién un árbol d'olivar (Olea europaea) en una cai. Otru interés ye que nel añu 2000 se reaunudó cola tradición de llantar viñes debaxo del Philosophenweg (camín de los filósofos) na fastera del valle del Neckar opuesta a la Ciudá vieya.^[2]

Otros intereses son les poblaciones amontesada de cotorres africanes (Psittacus erithacus),^[3] y de Cisne siberianu, que pueden ser vistos principalmente nel ríu Neckar cerca del área de Bergheim.

Estructura alministrativa

Heidelberg ye una ciudá-distritu (Stadtkreis) dientro del Regierungsbezirk Karlsruhe. El Distritu de Rhein-Neckar arrodia y tien la so sede na ciudá, anque la ciudá nun ye parte del distritu. Heidelberg ye una parte de la rexón metropolitana de Rhine-Neckar, de cutiu referida como'l triángulu de Rhein-Neckar. Esta rexón consiste de la parte sur del Estáu de Hessen, la parte sur del l'estáu de Rhineland-Palatinate (Renania-Palatináu) (Vorderpfalz), el distritu alministrativu de Mannheim y Heidelberg, y los conceyos del sur de Rhein-Neckar-Kreis. El triángulu de Rhein-Neckar convertir nun Área metropolitana europea nel añu 2005.

Heidelberg consta de 15 distritos distribuyíos en 6 sectores de la ciudá. Nel área central esta Altstadt (la ciudá vieya), Bergheim y Weststadt; nel norte, Neuenheim y Handschuhsheim; nel este, Ziegelhausen y Schlierbach; nel sur, Südstadt, Rohrbach, Emmertsgrund, y Boxberg; nel sureste, Kirchheim; nel oeste, Pfaffengrund, Wieblingen, y un nuevu distritu, llamáu Bahnstadt, ta construyíu nun terrén en Weststadt y Wieblingen. El nuevu distritu va tener aproximao ente 5,000–6,000 residentes y un aproximao 7,000 emplegaos.

Comunidaes vecines

Les siguientes ciudaes y comuñes arrodien la ciudá de Heidelberg, empezando nel oeste y nel sentíu de les manes del reló: Edingen-Neckarhausen, Dossenheim, Schriesheim, Wilhelmsfeld, Schönau, Neckargemünd, Bammental, Gaiberg, Leimen, Sandhausen, Oftersheim, Plankstadt, Eppelheim (toes parte del Rhein-Neckar-Kreis) y Mannheim.

Clima

Heidelberg tien un clima oceánicu (Clasificación del clima de Köppen Cfb), definíu pol valle protexíu ente'l Pfälzerwald y el Odenwald. Mientres tol añu, les temperatures medies tán determinaes poles mases d'aire marítimo procedentes del oeste. En contraste a la cercana llanura Rin Cimera, la posición de Heidelberg nel valle conduz a vientos del este más frecuentes que'l permediu. Les fasteres de Odenwald favorecen la nubosidad y la precipitación. El mes más calorosu ye xunetu, el más fríu ye xineru. Les temperatures constantemente álcense más allá de los 30℃ en plenu branu (Solsticiu de branu). Acordies con el serviciu meteorolóxicu alemán, Heidelberg foi'l llugar más caliente n'Alemaña nel 2009.^[4][5][6]

Cronoloxía

863, fundóse'l monesteriu de San Miguel nel Heiligenberg, nel interior de la doble muralla de la fortaleza celta.

1155, el castiellu de Heidelberg ye asumíu pola casa de Hohenstaufen.

1195, el Palatináu xunir a la Casa de Welf por matrimoniu.

1225, Lluis I, Duque de Baviera llogró'l Palatináu y polo tanto tamién el castiellu.

1356, los condes palatinos concédense derechos de gran algame na famosa «Bulda d'Oru», amás de convertise n'eleutores.

1386, la Universidá de Heidelberg ye fundada por Ruperto I, Eleutor del Palatináu. La universidá desempeña un papel fundamental na dómina del humanismu y la Reforma y el conflictu ente'l luteranismu y el calvinismu nos sieglos XV y XVI. La biblioteca de Heidelberg, fundada en 1421, ye la biblioteca pública más antigua d'Alemaña qu'inda se caltién intacta. Unos meses dempués de la proclamación de les 95 tesis, n'abril de 1518, Martín Lutero foi recibíu en Heidelberg pal so defensa.

1620, la corona real de Bohemia foi ufiertada al Eleutor Federico V del Palatináu (casáu con Isabel, fía mayor de Xacobu VI d'Escocia). Aportó a conocíu como'l rei d'iviernu», yá que namái reinó mientres un iviernu hasta que la Casa d'Habsburgu recuperó la corona pola fuercia. Esto marcó l'entamu de la Guerra de los Trenta Años.

1622, tres un asediu de dos meses, los exércitos de la Lliga Católica, al mandu del Conde de Tilly, conquistaron Heidelberg. Tilly regaló al Papa la Bibliotheca Palatina de la Ilesia del Espíritu Santu. La caña bávara de la casa de Wittelsbach facer col Palatináu y tomó el títulu de Príncipe Eleutor. En 1648, a la fin de la guerra, el fíu de Federico V, Carlos Luis, puede recuperar los sos títulos y territorios.

Col fin de fortalecer el so poder dinásticu, Carlos Luis casó a la so fía con Felipe I, duque d'Orleans, hermanu de Lluis XIV, rei de Francia. En 1685, a la muerte de Carlos Luis, Lluis XIV reclamó'l derechu de socesión, que foi refugada, desamarrando asina la guerra. En 1689, la ciudá y el castiellu fueron conquistaos poles tropes franceses, llevando a la so destrucción casi total en 1693.

1815, l'emperador d'Austria, l'emperador de Rusia y el Rei de Prusia formaron la «Santa Alianza» en Heidelberg.

1848, decidió celebrase una Asamblea Nacional Alemana en Heidelberg. En 1849, mientres la rebelión nel Palatináu y Baden, Heidelberg foi'l cuartel xeneral d'un exércitu revolucionariu que foi ganáu polos prusianos cerca de Waghaeusel. La ciudá tuvo ocupada poles tropes de Prusia hasta 1850.

1920-1933, la Universidá de Heidelberg y la so reputación viéronse favorecíes por una serie de notables médicos (Czerny) y humanistes (Rohde, Weber).

1933-1945, mientres el réxime nazi, Heidelberg foi una de les places fuertes del Partíu Nacionalsocialista Alemán de los Trabayadores, que yera'l más votáu nes eleiciones antes de 1933. Ente 1934 y 1935, el réxime nazi construyó un enorme anfiteatru en Heiligenberg al norte de la parte antigua de Heidelberg pa celebrar los acontecimientos de les SS. El teatru llámase Thingstätte ya inda s'utiliza pa conciertos y eventos ocasionales.

Acabada la guerra, el Xeneral George Patton finó en Heidelberg el 21 d'avientu de 1945 n'accidente de tráficu.

Especulóse que Heidelberg nun foi bombardeada na Segunda Guerra Mundial pol Exércitu de los Estaos Xuníos, porque ésti quería faer usu de Heidelberg como guarnición dempués de la guerra. Ello ye que como Heidelberg nun yera nin un centru industrial nin de tresporte, los ataques aéreos centrar nes ciudaes industriales de Mannheim y Ludwigshafen. En 1945, la Universidá volvió abrir gracies al ciruxanu Karl Heinrich Bauer y el filósofu Karl Jaspers.

Universidaes

Antiguu salón de la universidá

Heidelberg ye conocida poles sos instituciones d'educación cimera. La más famosa d'elles ye la Universidá de Heidelberg. Fundada en 1386, ye una de les instituciones más antigües n'Europa. Ello ye que Heidelberg ye la Ciudá universitaria más antigua d'Alemaña. Ente los pensadores prominentes acomuñaos a la institución son Georg Wilhelm Friedrich Hegel, Karl Jaspers, Hans-Georg Gadamer, Jürgen Habermas, Karl-Otto Apel y Hannah Arendt. El campus atópase en dos árees urbanes con dellos edificios. En numberosos edificios históricos de la ciudá atopen les Facultaes de humanidaes, de ciencies sociales y la facultá de derechu. La escuela de ciencies aplicaes atópase na Torre de la Ciencia en Wieblingen. Les Facultaes de Medicina y de ciencies naturales tán asitiaos nel Campus Neuenheimer Feld.

Dende 1904 esistió un Colexu de Ciencies de la Educación, el Pädagogische Hochschule Heidelberg; dende 1979 esistió un colexu d'estudios xudíos, la Hochschule für Jüdische Studien Heidelberg. Esta postrera componer de nueve oficines especializaes na relixón y la Cultura Xudía. La Schiller International University, una universidá privada americana, tamién ta representada por un campus en Heidelberg , que ufierta dellos programes de pregrado y posgráu nes árees de Comerciu Internacional, Rellaciones Internacionales y Diplomacia.

Investigación

Amás de los centros d'investigación ya institutos de la universidá, esisten numberoses instituciones d'investigación asitiaes na ciudá de Heidelberg. Ente elles atopen el Llaboratoriu Européu de Bioloxía Molecular (EMBL), la Organización Europea de Bioloxía Molecular (EMBO), el Centru Alemán d'Investigación del Cáncer (DKFZ (Centru Alemán d'Investigación Oncolóxica)), l'Institutu Max Planck pa la Investigación Médica, l'Institutu Max Planck d'Astronomía, l'Institutu Max Planck de Física Nuclear, l'Institutu Max Planck de Derechu Públicu Comparáu y Derechu Internacional.

Escueles

Heidelberg ye'l llar de 23 escueles primaries. Esisten numberoses instituciones d'educación secundaria, tanto públiques como privaes, que representen a tolos niveles del Sistema educativu alemán. Hai 14 Gymnasiums, 6 d'ellos son privaos. El 52% de los estudiantes de secundaria asisten a un Gymnasium, Heidelberg atópase percima de la media alemana, seique debíu al gran númberu d'académicos qu'anguaño tán viviendo en Heidelberg y la so contorna. Ente los Gymnasiums tán incluyíos el kurfürst-Friedrich, el Bunsen-Gymnasium, el Helmholtz-Gymnasium Heidelberg, el Hölderlin-Gymnasium y el Elisabeth-von-Thadden-Schule. Hai siete Realschule, diez Hauptschule y nueve escueles vocacionales (les llamaes Berufsschule). Tamién hai delles escueles d'Educación p'adultos con distintes especializaciones.^[7]

	Universidá !Fundación	Acrónimu	Tipu
	Universidá de Heidelberg	1386	RKUH	Universidá pública

El programa alemán pal fomentu de la investigación científica y les actividaes académiques d'altu nivel, financiáu con recursos federales y rexonales, llevó a cabu en 2007 un «concursu d'excelencia» ente los centros d'estudios cimeros del país. Resultaron ganadores seis universidaes de tol país, ente les que s'atopaba la de Heidelberg, siendo estremada cola etiqueta de Universidá d'élite.^[8]

En 2006 unu de cada cinco habitantes de la ciudá yera un estudiante universitariu.^[9]

Eventos

La vieya ponte allumada.

Mientres tol añu hai distintos festivales y eventos patrocinaos y entamaos en Heidelberg, nel mes de febreru, incluyíos el Ball der Vampire (Bola de los Vampiros)^[10] y el Fasching, l'equivalente de Mardis Gras o l'Antroxu en dalguna rexón alemana, con una xigante fiesta d'amarutes cola temática de vampiros nel castiellu local o'l conceyu. En marzu o abril el Heidelberger Frühling (Primavera de Heidelberg), el Festival de Música Clásica y el mercáu internacional de güevos de Pascua llevar a cabu. Nel últimu fin de selmana d'abril hai un mediu maratón que ye entamáu añalmente. Pel branu ta la Frühlingsmesse na Messeplatz (mayu) y el llume del castiellu y la ponte con lluces y fueos artificiales llevar a cabu. En setiembre, cada últimu sábadu'l Festival de Seronda de la Ciudá Vieya ye celebráu.^[11] Inclúi un mercáu medieval, un mercáu de les artes y artesaníes, un mercáu de pulgues, y música de Samba Rock. Mientres ochobre y payares tán los Díes de Cine Heidelberger y un festival de jazz. Cada añu en payares el Festival Internacional de Cine de Mannheim-Heidelberg toma llugar na ciudá. El festival presenta películes d'arte de nuevos direutores internacionales y llévase a cabu conxuntamente per dambes ciudaes.^[12] Mientres Navidá hai un mercáu de navidá en tola parte antigua de la ciudá. Un regalu famosu ye'l chocolate llamáu Heidelberger Studentenku (besu d'estudiante).

Cines

El Karlstorkino ufierta un programa d'arte, clásicos raros y llargumetraxes. Equí, la mayoría de les películes son amosaes na versión orixinal. El Harmonie Lux tuvo una vegada el programa convencional de Hollywood antes del so zarru en 2014, ente que los pequeños cines independientes Gloria y Gloriette según Kamera tamién amuesen películes d'arte, sobremanera nes versiones alemanes. Esisten planes pa un cine más grande nel nuevu distritu de de Bahnstadt, que va ufiertar tanto ésitos de taquilla como películes d'arte, esti cine tuvo en procesu de construcción dende 2013.

Muséu y esposiciones

Ente los museos más prominentes de Heidelberg, son por casu el Muséu Carl Bosch, que amuesa la vida y el trabayu del químicu y ganador del premiu Nobel Carl Bosch. Depués ta'l Centru de Documentación y Cultura Alemán Sinti y Roma (Dokumentations und Kulturzentrum Deutscher Sini und Roma) que describe'l xenocidiu nazi de los pueblos Sinti y Roma. El Muséu del Embalaxe Alemán (Deutsches Verpackungsmuseum) ufierta una visión xeneral sobre la historia d'embalaxe y productos d'embalaxe, ente que'l Muséu de la Farmacia Alemana (Deutsches Apothekenmuseum) el cual ta alcontráu nel castiellu ilustra la historia de la Farmacia n'Alemaña. El Muséu Kurpfälzisches (Muséu Palatináu) ufierta una gran coleición d'arte y dellos artefautos arqueolóxicos romanos de la rexón. N'honor de Friedrich Ebert establecieron el monumentu conmemorativo del Presidente Friedrich Ebert el cual recuerda la vida del primer xefe democráticu d'Alemaña. Amás, hai visites empuestes na mayoría de los monumentos históricos de Heidelberg, tamién como visites turístiques al traviés de la ciudá disponible en dellos idiomes.

El Romanticismu de Heidelberg

Cuadro románticu de les ruines del Palaciu de Heidelberg

Heidelberg foi'l centru de la dómina del “ Romantik” (Romanticismu) n'Alemaña. Hubo un famosu círculu de poetes tales como Joseph von Eichendorff, Johann Joseph von Görres, Ludwig Achim von Arnim y Clemens Brentano. Una reliquia del Romanticismu ye'l Paséu de los Filósofos (alemán: Philosophenweg), un pintorescu senderu pa caminar nel cercanu Heiligenberg, con vistes a Heidelberg.

La dómina “Romantik” de la filosofía y la lliteratura alemana, foi descritu como un movimientu en contra de les teoríes clásicu y realista de la lliteratura, un contraste cola racionalidá de la Dómina de la Ilustración. Alzóse'l medievalismo y elementos del arte y la narrativa percibíos como de la dómina medieval. Tamién enfatizo nel arte popular, la naturaleza y una epistemoloxía basada na naturaleza, que incluyía l'actividá humana condicionada pola naturaleza na forma del llinguaxe, usos y costumes.

Palaciu de Heidelberg

El Palaciu de Heidelberg non yá ye'l llugar más destacáu de la ciudá, sinón la ruina más famosa d'Alemaña. Consta de dellos edificios, incluyíu la Dicker Turm («torre gruesa») que foi dinamitada y el xardín dende onde se tien una magnífica vista sobre'l valle y la urbe. Nel so interior alluga'l Muséu Alemán de Farmacia y el barril grande del castiellu de Heidelberg. Cada añu hai espectáculos populares, como los Schlossfestspiele (festivales teatrales nel castiellu) y bailles como'l Ball der Vampire («baille de los vampiros»).

Centru históricu

El centru históricu de Heidelberg ta bien calteníu y consiste principalmente nuna gran zona piatonal onde s'atopen delles ilesies, como la Heiliggeistkirche («ilesia del Espíritu Santu»), y munchos edificios d'estilu barrocu. Equí tamién se topa'l centru de la Universidá de Heidelberg cola so biblioteca y el Studentenkarzer («cárcel d'estudiantes»), según tiendes y chigres.

Ilesies importantes

La ilesia del Espíritu Santu ye la más conocida de Heidelberg. Atopar nel centru de la ciudá, non lloñe del palaciu de Heidelberg. Nel pasáu allugó la famosa Bibliotheca Palatina, pero mientres la guerra de los Trenta Años robaron la coleición de manuscritos ya impresos antiguos del príncipe del Palatináu Maximiliano I y regalar al papa. Dientro poco va empezase a restaurar esta ilesia. La entrada oeste volverá ser la entrada principal.

La ilesia de San Pedro ye la ilesia más antigua de Heidelberg. Ye probable qu'esta ilesia fuera construyida antes de la mesma fundación de Heidelberg. Calcúlase la so antigüedá en 900 años. Na Edá Media tardida foi convertida en capiya universitaria.

Ye'l llugar de sepultura d'unos cientu cincuenta profesor y nobles del Palatináu. Ente otros, ellí ta soterráu Marsilius von Inghen, el rector fundador de la Universidá de Heidelberg. En 1883 llantóse'l pinu de Lutero na parte oriental pa celebrar el cuatricentenario de la nacencia de Martín Lutero.

La ilesia de los Xesuites atópase más cerca de la plaza de Bismarck. Foi construyida en 1749 y ta considerada como una muestra de la contrarreforma en Heidelberg; foi un centru del barriu de los xesuites.

Ponte antigua

El so verdaderu nome ye Carl-Theodor-Brücke («ponte de Carlos Teodoro»), denomináu asina n'honor al Príncipe Eleutor Carlos Teodoro, quien lo mandó construyir antes de 1786 nel mesmu llugar onde hubiera otres pontes dende 1248, polo que lo conoz como «la ponte antigua» de Heidelberg.