Llámase griegu homéricu, llingua homérica o dialeutu homéricu a la variante del griegu emplegada por Homero na Ilíada y la Odisea. Esta llingua épica, yá arcaica nel sieglu VIII e.C. , básase fundamentalmente nel dialeutu xónicu, con carauterístiques tomaes del dialeutu eoliu. Alterna formes arcaiques y clásiques. Mientres l'antigüedá, estes particularidaes yeren esplicaes poles meyores necesidaes de la métrica griega. Los escoliastas y los gramáticos, como Eustacio de Tesalónica, falen de la obligación del metro» (griegu antiguu ἀνάγκη τοῦ μέτρου), na so adautación al hexámetru dactílico.
Los especialistes modernos retomaron esti analís, amosando qu'esta obligación curia la preservación de les formes arcaiques, la introducción de noticies o inclusive la creación de formes artificiales. Para Milman Parry, la esistencia d'esta llingua, artificial y afecha a les necesidaes específiques del poeta, prueba que yera tradicional y emplegada por tolos aedos de la dómina homérica. Esti postuláu formó la base de la so tesis de la oralidad y de les sos esplicaciones sobre'l epítetu homéricu.
Hubo composiciones en griegu homéricu tan tardíes como nel sieglu III e.C. , a pesar de que'l so cayente foi inevitable cola espansión del griegu koiné.
Gramática
Al contrariu qu'otres formes más modernes del griegu, l'homéricu nun tenía un verdaderu artículu formáu tal que se conoz en griegu clásicu, sinón que s'utiliza en contaes ocasiones y na mayoría de los casos como relativu.
Fonética
Vocales
- De manera xeneral, l'alfa llarga del xónicu-áticu ye remplazada en xónicu por una eta: ἡμέρα > ἡμέρη ‘día’, Ἣρα > Ἣρη ‘Hera’. Les ᾱ calteníes esplicar por un allargamientu compensatoriu -un eolismo- (θεά ‘diosa’), a última hora, un allargamientu d'una alfa curtia ᾰ por necesidaes métriques. Esti allargamientu métricu tópase tamién nel tresformamientu ε > ει o ο > ου.
- Homero sírvese de cutiu de formes non contractas por arcaísmu: ἄλγεα por dolor’.
- Les vocales finales nun sufren metátesis de cantidá vocálica: βασιλῆος, non βασιλέως ‘rei’.
- Esisten formes que sufren una distensión, esto ye, que d'una llarga acentuada puede nacer una curtia: εἰσοράσθαι > εἰσοράασθαι.
- El apócope ye automáticu pa ciertes preposiciones παρά, κατά o ἀνά, pero afecta tamién a munches otres pallabres. Suelse atribuyir a un fenómenu d'asimilación.
Consonantes
- Homero caltién la doble sigma del xónicu y del áticu antiguu ellí onde l'áticu xónicu acabar camudando por una doble tau. Hai vacilación ente formes con sigma simple y doble por motivos de prosodia y analís métricu.
- Tamién por motivos de prosodia y analís métricu, anque s'usa la digamma que sumiera escontra'l primer mileniu e.C.:
ἐσθλὸν δ’ οὔτέ τί πω [Ϝ]εἶπες [Ϝ]έπος οὔτ’ ἐτέλεσσας , Ilíada, cantar I, versu 108.- Nel entamu de pallabra, la digamma dexa evitar hiatos.
- Nel interior d'una pallabra evita la contraición.
- Tamién puede allargar una vocal por aciu la so desapaición: κούρη por κόρη.
- El dialeutu homéricu presenta psilosis (desapaición del espíritu aspru [h] al entamu de pallabra):[1] ἥλιος > ἠέλιος ‘sol'. Esta carauterística compartir col eólicu.
Morfoloxía
Declinaciones
Determinaes terminaciones alverbiales usar na declinación: -θεν pal xenitivu y -φι pal dativu.
Primer
- Dellos masculinos, usaos nos epítetos homéricos, tienen un nominativu n'alfa curtia: Homero utiliza ἱππότᾰ, hippotă en llugar de ἱππότης, hippótês (caballeru).*
- El xenitivu masculín acaba en -εω (Πηληιάδεω Ἀχιλῆος «Aquiles, fíu d'Engarro» la Ilíada, primer versu), anque subsisten formes arcaiques en -ᾱο (Ἀτρείδαο o Αἰακίδαο) o -ω (εὐμμελίω).
- Nel xenitivu plural, úsase una terminación pa la forma nun s'amenorga, -αων (θεῶν → θεάων), d'orixe dóricu.
- Nel dativu plural, úsase la forma non llarga: -ησι o cola iota suscrita na eta.
Segunda
- El xenitivu singular tantu pue ser l'arcaicu -οιο como'l clásicu -ου.
- De la mesma manera, nel dativu plural altérnense -οισι y -οις.
Tercera
- El dativu plural puede acabar en -εσσι.
- El modelu πόλις fai'l xenitivu en -ιος y el dativu en -ι.
- El modelu βασιλεύς dacuando acaba en -η.
Conxugación
Verbu ser
Pueden atopase numberoses formes irregulares:
- ἔσσι — εἶ
- ἔσσεαι — ἔσει
- ἔσσεται — ἔσται
- ἔην / ἦεν — ἦν
- ἔσαν — ἦσαν
Ver tamién
- Epítetu homéricu
- Idioma griegu
- Griegu antiguu
Bibliografía
- P. Chantraine, Grammaire homérique, Klincksieck, coll. «Tradition de l'humanisme», t. I (1958) y II (1953), numberoses reimpresiones
- (n'inglés) M. Parry, «The Study of Homeric Style», en The Making of Homeric Trate: The Collected Papers of Milman Parry, Oxford University Press, 1971
- (n'inglés) L. R. Palmer, « The Language of Homer », n'A. J. B. Wace y F. H. Stubbings (éd.), A Companion to Homer, Macmillan, Londres, p. 75-178 ;
- P. Wathelet, Les Traits éoliens dans la langue de l'épopée grecque, Atenéu, Roma, 1970.
La parte respeutiva a los elementos xónicu y eólicu ye aldericada, con resultaos opuestes, en dos llibros capitales:
- (n'alemán) O. Hackstein, Die Sprachform der homerischen Epen. Faktoren morphologischer Variabilität in literarischen Frühformen. Tradition, Sprachwandel, Sprachliche Anachronismen, Reichert, Wiesbaden, 2002
- D. Haug, Les Phases de l'évolution de la langue épique. Trois études de linguistique homérique, Vandenhoeck & Ruprecht, Göttingen, 2002.
Notes
- ↑ Más concretamente la psilosis paez faer referencia a la perda d'aspiración inicial. Cf. y
Enllaces esternos
- AUTENRIETH, Georg: Diccionariu homéricu pa escueles ya institutos (A Homeric Dictionary for Schools and Colleges). Harper and Brothers. Nueva York. 1891.
