| Gondwana | |
|---|---|
| Situación | |
| Tipu | supercontinente |
| Datos | |
 | |
Gondwana ye'l nome que se-y da a un antiguu bloque continental meridional que resultó de la partición en dos de Panxea, cuando s'estendió'l mar de Tethys escontra l'oeste, lo que lo dixebró de Laurasia. Mientres el Xurásicu y el Cretácicu Gondwana foi biforcándose, y dio llugar a les mases continentales de les actuales Suramérica, África, Australia, Zealandia, l'Indostán, la islla de Madagascar y L'Antártida, un procesu de partición y alloñamientu que siguió mientres el Cenozoicu y permanez activu.
Historia
Foi nomáu per primer vegada en 1861 pol xeólogu austriacu Eduard Suess (1831–1914) pol nome d'una rexón del norte de la India, Gond (gondwana, en sánscritu, monte de Gond), na que se describieren secuencies sedimentaries del Permianu-Triásicu qu'él pensó seríen d'un vieyu continente. Depués Suess escribió sobre él llamándolo Gondwána-Land nel so llibru Les cares de la Tierra (Das Antlitz der Erde), publicáu ente 1883 y 1901.
Historia xeolóxica
Nel Permianu (hai más de 250 millones d'años) toles mases continentales taben axuntaes nun únicu supercontinente, al que llamamos agora Panxea. Hai unos 200 millones d'años ésta habíase partíu en dos supercontinentes: Laurasia, al norte y Gondwana, al sur. Dixebrar entós l'océanu Tethys, que s'estendía dende'l sur d'Asia, pola actual cuenca del Mediterraneu, hasta l'actual América, dixebrada en dos peles sos agües, pos América del Norte taba xunida a Europa y Suramérica a África. Enantes el continente de Gondwana foise subdividiendo en grandes bloques separaos por quebres de la litosfera continental. Esos fragmentos, continentes o subcontinentes, esvalixar nun procesu qu'entá sigue, complementáu agora con una converxencia xeneral de los continentes del norte (laurásicos) contra los del sur (gondwánicos). D'esta miente, Gondwana emburriaría contra los continentes boreales'l geosinclinal mediterraneu, plegando los alpes euroasiáticos y provocando nellos grandes corrimiento escontra'l norte. Al empar, Norteamérica y Suramérica confluyeron dando llugar al llevantamientu del ismu de Panamá.
África, que constituyía'l nucleu central de Gondwana, sigue estazándose. Nun pasáu relativamente recién dixebrar d'Arabia, que sigue alloñar escontra'l noroeste al dir enanchándose'l rift del mar Roxu. Agora, anque bien amodo, ta esgazándose otru fragmentu del continente africanu, al este del llamáu Gran Valle del Rift, que ye una enorme quebra que parte na desaguada del ríu Zambeze y va hasta'l mar Roxu, jalonada polos llagos Malawi, Tanganica, Victoria y Rodolfo. Tamién se mueve bien amodo escontra'l Mediterraneu y va acabar encuallándose contra los países del sur d'Europa.
Bioxeografía
Ye importante bioxeográficamente, pos esplica la distribución xeográfica de munchos grupos taxonómicos, que surdieron ellí, y tremáronse depués dalgunos a los continentes septentrionales derivaos de Laurasia; o que, nacíos en Laurasia, aprucieron depués nos continentes meridionales, como nel casu de los mamíferos placentarios que pasaron a Suramérica y sirvió de proteición a delles especies como les placerias y koolasuchus, o la distribución actual de la flora antártica.
Ver tamién
- Ciclu supercontinental
- Tectónica de plaques
- Deriva Continental
- Alfred Wegener
- Laurasia
- Panxea
- Panthalassa
- Triásicu
- Gond
Referencies
Enllaces esternos
Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Gondwana.
| Control d'autoridaes |
|---|
Datos: Q80583- Multimedia: Laurasia and Gondwana