Gobiernu de Canaries
Gobierno de Canarias (es)
gobiernu autonómicu
Llocalización
Sede Presidential Palace in Santa Cruz de Tenerife (en) Traducir
Direición España
Organigrama
Presidente Fernando Clavijo Batlle
Participación empresarial
Filiales
Web oficial
Cambiar los datos en Wikidata

El Gobiernu de Canaries ye la institución qu'ostenta'l poder executivu nel marcu competencial de la Comunidá Autónoma de Canaries conferíu pol Estatutu d'Autonomía de Canaries.

El Estatutu d'Autonomía de Canaries (aprobáu por aciu Llei Orgánica 10/1982, de 10 d'agostu, reformada por Llei Orgánica 4/1996, de 30 d'avientu) ye la norma institucional que constitúi a la Comunidá Autónoma de Canaries, aproviéndola del so marcu organizativo y funcional básicu. Nel cumal alministrativu —y como esponente del poder executivu autonómicu— atopamos col Gobiernu de Canaries.

El Gobiernu de Canaries tien la so sede principal en: Santa Cruz de Tenerife y Les Palmes de Gran Canaria.[1]

Oríxenes y antecedentes del Gobiernu de Canaries

L'actual réxime autonómicu de Canaries surdi como resultancia del sistema democráticu representativu instauráu n'España cola entrada a valir de la Constitución española de 1978 el día 28 d'avientu.

Tres la muerte del dictador Francisco Franco el 20 de payares de 1975 empieza'l periodu denomináu Transición Española, empecipiándose los trabayos pa la Reforma política española. Tres la promulgación de la Constitución Española de 1978, en que'l so Títulu VIII establecer el «Estáu de les Autonomíes», encamentar a les rexones d'España a aprobar los sos respeutivos Estatutos d'Autonomía. L'autonomía de les nacionalidaes y región aspiración política atayada dende la Segunda República Española mientres los casi cuarenta años de Centralismu alministrativu (1939-1978).

Réxime preautonómicu y Estatutu d'Autonomía de Canaries

Antecedentes históricos

Singularidá del archipiélagu canariu

Dende hai más de quinientos años, tres el so conquista per parte de la Corona de Castiella, les Islles Canaries merecieron una atención especial por cuenta de factores que lu estremaben de les rexones de la España peninsular, tales como la insularidad, la fragmentación del so territoriu la falta de recursos naturales y la alloñanza del continente européu.

Yá nel sieglu XVI, la Corona de Castiella reconoz la condición singular del Archipiélagu, dotándolo d'unos privilexos comerciales y fiscales que veníen reconocer esos fechos diferenciadores coles mires d'aguiyar la colonización europea de les islles según dotales d'un mayor dinamismu económicu.

Darréu, tal reconocencia vendría afigurase llegalmente por aciu el desenvolvimientu de normes como'l Real Decretu de Puertos Francos (1852) o la Llei de Puertos Francos de Canaries (1900), actualizaes a los nuevos tiempos pola Llei del Réxime Económico y Fiscal de Canaries (REF), promulgada en 1972 y modificada en 1991.

Constitución de les Autonomíes mientres la Segunda República

N'España, el procesu de constitución n'autonomíes tien los sos oríxenes nel sieglu XIX. Yá nel proyeutu constitucional federal de 1873 (que nun llegó a espolletar) y, darréu, na Constitución de la República Española de 1931, establezse la necesidá de que les provincies que la deseyen, según los territorios insulares, puedan constituyise n'autonomíes y asumir les competencies que nun sían de derechu esclusivu del Estáu.

Tres les eleiciones a les Cortes en febreru de 1936, avívase l'interés pola ellaboración de los estatutos d'autonomía.

En Canaries, el republicanu Ramón Gil Roldán, presidente saliente de la Mancomunidá Provincial Interinsular de Santa Cruz de Tenerife, y el Colexu d'Axentes Comerciales de Les Palmes presenten dos talos proyeutos d'Estatutos.

N'agostu de 1936, les Mancomunidaes Provinciales de Les Palmes y Santa Cruz de Tenerife son les encargaes de realizar una nueva propuesta d'Estatutu pa Canaries, onde se fai mención a la capitalidad compartida.

La Guerra Civil española

Pero l'alzamientu militar del 18 de xunetu, la Guerra Civil Española ataya esti procesu, que volvería volver# a entamar cuarenta años dempués cola restauración de la democracia.

El 15 de xunu de 1977 celébrense les primeres eleiciones democrátiques n'España tres la dictadura del Xeneral Franco. A partir d'estes eleiciones, abrir en Canaries un periodu de preautonomía. Sía que non, déxase claro que'l so Estatutu d'Autonomía va ellaborase una vegada aprobárase la Constitución Española, qu'entós daquella s'atopaba n'estudiu y finalmente acabaría per promulgar se en 1978.

La Transición Española y l'etapa preautonómica

Na etapa preautonómica, en 1978, créase la Xunta preautonómica de Canaries como órganu de Gobiernu de les Islles, con representación de parllamentarios, representantes de cada Cabildru Insular y representantes llocales surdíos de les eleiciones llocales.

La Xunta funciona en "Plenu Permanente" y en "Conseyu Permanente" y tien como funciones, ente otres, xestionar y alministrar les funciones y servicios que tresfiera l'Alministración Central del Estáu.

Pa faer efectivu esti procesu de tresferencies, el Gobiernu d'España aprueba'l Real Decretu 476/1978, de 17 de marzu, pol que se desenvuelve'l Real Decreto-Llei 9/1978 (disposición 7437) qu'aprueba'l réxime preautonómicu pal archipiélagu canariu (publicáu nel BOE númberu 1 de 1 d'abril de 1980).[2]

Símbolos de la Comunidá Autónoma

  • La bandera: La bandera de Canaries ta formada por trés franxes iguales en sentíu vertical, que los sos colores son, a partir del estil, blancu, azul y mariellu. (Artículu 6 del Estatutu d'Autonomía de Canaries).
  • L'escudu: Canaries tien escudu propiu, que la so descripción ye la siguiente: en campu d'azur trai siete islles de plata bien ordenaes dos, dos, dos y una, esta postrera en punta. Como timbre una corona real d'oru, surmontada d'una cinta de plata col lema Océanu de sable y como soportes dos canes nel so color encollarados. (Artículu 6 del Estatutu d'Autonomía de Canaries).
  • L'himnu

La Presidencia

Presidentes de la Xunta de Canaries (etapa preautonómica)
Nome Entamu Fin Partíu
Alfonso Soriano Benítez de Llugo 14 d'abril de 1978 9 de xunu de 1979 UCD
Fernando Bergasa Perdomo 9 de xunu de 1979 9 de xunu de 1980 UCD
Vicente Álvarez Pedreira 9 de xunu de 1980 12 de xunu de 1981 UCD
Fernando Bergasa Perdomo (2ª vegada) 12 de xunu de 1981 14 de xunu de 1982 UCD
Francisco Javier Ucelay Sabina 14 de xunu de 1982 29 d'avientu de 1982 UCD
Jerónimo Saavedra Acevedo 29 d'avientu de 1982 11 de xunu de 1983 PSOE
Presidentes del Gobiernu de Canaries (etapa autonómica)
Nome Entamu Fin Partíu
Jerónimo Saavedra Acevedo 11 de xunu de 1983 30 de xunetu de 1987 PSOE
Fernando Fernández Martín 30 de xunetu de 1987 28 d'avientu de 1988 CDS
Lorenzo Olarte Cullén 28 d'avientu de 1988 11 de xunetu de 1991 CDS
Jerónimo Saavedra Acevedo (2ª vegada) 11 de xunetu de 1991 2 d'abril de 1993 PSOE
Manuel Formosu Rojas 2 d'abril de 1993 16 de xunetu de 1999 CC
Román Rodríguez Rodríguez 16 de xunetu de 1999 8 de xunetu de 2003 CC
Adán Martín Menis 8 de xunetu de 2003 13 de xunetu de 2007 CC
Paulino Rivero Baute 13 de xunetu de 2007 7 de xunetu de 2015 CC
Fernando Clavijo Battle 7 de xunetu de 2015 16 de xunetu de 2019 CC
Ángel Víctor Torres 16 de xunetu de 2019 12 de xunetu de 2023 PSOE
Fernando Clavijo Battle (2ª vegada) 12 de xunetu de 2023 CC

Conseyeríes del Gobiernu de Canaries

Les Conseyeríes como unidaes alministratives del Gobiernu autonómicu

El Estatutu d'Autonomía de Canaries, como norma básica de la Comunidá, dispón nel so artículu 16 que «1. El Gobiernu de Canaries ta compuestu pol Presidente, el Vicepresidente y los Conseyeros. 2. Una Llei del Parllamentu Canariu va determinar la so composición y les sos atribuciones, según l'Estatutu de los sos miembros. 3. El númberu de miembros del Gobiernu nun va entepasar d'once.»

La Llei de Réxime Xurídicu de les Alministraciones Públiques de Canaries o «Llei 14/1990, de 26 de xunetu, de reforma de la Llei 8/1986, de 18 de payares, de Réxime Xurídicu de les Alministraciones Públiques de Canaries» (publicada nel Boletín Oficial de Canaries númberu 225 del 19 de setiembre de 1990) desenvuelve nel so «Títulu II» la regulación de l'Alministración pública de la Comunidá Autónoma de Canaries».

  • Organización en Conseyeríes.

L'artículu 27 diz que «1. So la cimera direición del Presidente del Gobiernu de Canaries y dientro de les llendes del Estatutu d'Autonomía, l'Alministración de la Comunidá Autónoma entamar en Conseyeríes. 2. Caúna de les Conseyeríes va tener atribuyida la xestión de los servicios d'árees determinaes de l'acción pública propies de la competencia de la comunidá».

  • Competencies básiques de les Conseyeríes.

Conforme al artículu 29: «1. Los Conseyeros dirixen los sos respeutivos departamentos y en tal condición correspuénde-yos: 1. Exercer la iniciativa, direición ya inspeición de tolos servicios de la Conseyería y les facultaes que-y correspuendan respectu de los organismos autónomos adscritos a la mesma. 2. Desempeñar la Xefatura Cimera de personal. 3. Nomar y cesar a los titulares de puestos de trabayu de llibre designación».

La norma sigue con una llarga llista d'atribuciones, a imaxe y semeyanza de la llexislación estatal pa l'Alministración del Estáu.

Conseyeríes

Estos son les actuales conseyería del gobiernu de les Islles Canaries:[3]

CargoNome
PresidenteFernado Clavijo Battle
Conseyera d'Empléu, Polítiques Sociales y ViviendaCristina Valíu
Vicepresidente y conseyeru d'Obres PúbliquesPablo Rodríguez
Conseyeru de SanidáJosé Manuel Baltar
Conseyeru de Presidencia, Xusticia ya IgualdáMiguel Barragán
Conseyeru d'Economía, Industria, Enerxía y ConocenciaPedro Ortega Rodríguez
Conseyera de FaciendaRosa Dávila
Conseyera d'Educación y UniversidaesSoledad Monzón
Conseyeru d'Agricultura, Ganadería, Pesca y AguaNarvay Quintero
Conseyeru de Turismu, Cultura y DeportesIsaac Castellanu
Conseyera de Política Territorial, Sostenibilidá y SeguridáNieves Lady Barreto Hernández

Organización

  • Sedes Presidencia del Gobierno
  • Conseyeríes

Competencies tresferíes

Les tresferencies realizar dende'l Gobiernu d'España al Gobiernu de la comunidá al traviés del Estatutu d'Autonomía y de la Llei Orgánica de Tresferencia de Competencies a Canaries (LOTRACA) coles sos correspondientes reformes.

  • Sanidá (1994)
  • Servicios Sociales (1982)
  • Servicios d'empléu (1999)
  • Mocedá (1982)
  • Trabayu (Rellaciones Llaborales), Mediación, Arbitraxe y Conciliación (1984)
  • IMSERSO (1985)

Otres instituciones de la Comunidá

  • Conseyu Económicu y Social de Canaries
  • Parllamentu de Canaries
  • Diputáu del Común
  • Audiencia de Cuentes de Canaries

Empreses públiques

  • Canaries Cultura en Red
  • Viviendes Sociales de Canaries (VISOCAN)
  • Xestión y Planiamientu Territorial y Medioambiental (GESPLAN)
  • GRECASA
  • Cartográfica de Canaries, S.A. (GRAFCAN)
  • Xestión de Serviciu pa la Salú y Seguridá de Canaries (GSC)

Ver tamién

Referencies

  1. Sedes del Gobiernu de Canaries Web oficial de la Presidencia del Gobiernu de Canaries. Consultáu'l 3 de xineru de 2013.
  2. Testu íntegru del Real Decreto 476/1978, de 17 de marzu
  3. «Organización de los departamentos». Gobiernu de Canaries. Consultáu'l 19 de mayu de 2012.

Enllaces esternos

Ye obligatoriu indicar l'idioma de Wikisource.

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.