Gelendzhik
flag of Gelendzhik (en) Traducir
Alministración
PaísBandera de Rusia Rusia
Krais Krai de Krasnodar
Ókrug urbano (es) Traducir Ciudad-balneario de Gelendzhik (es) Traducir
Tipu d'entidá ciudá/pueblu
Nome llocal Геленджик (ru)
Códigu postal 353460–353497
Xeografía
Coordenaes 44°33′39″N 38°04′36″E / 44.5608°N 38.0767°E / 44.5608; 38.0767
Gelendzhik alcuéntrase en Rusia
Gelendzhik
Gelendzhik
Gelendzhik (Rusia)
Superficie 123 km²
Altitú 30 m
Demografía
Población 77 212 hab. (2019)
Porcentaxe 100% de Ciudad-balneario de Gelendzhik (es) Traducir
1.36% de Krai de Krasnodar
0.05% de Rusia
Densidá 627,74 hab/km²
Más información
Fundación 1831
Prefixu telefónicu 86141
Estaya horaria UTC+03:00
Llocalidaes hermaniaes
admgel.ru
Cambiar los datos en Wikidata

Gelendzhik (rusu: Геленджи́к ) ye una ciudá turística del krai de Krasnodar, en Rusia. Ta asitiada a veres de la badea de Gelendzhik de la vera nororiental del mar Negru, nel krai de Krasnodar, a unos 88 km en llinia recta al suroeste de Krasnodar. Tenía una población de 54 980 habitantes en 2010.[1]

Ye centru alministrativu del ókrug urbanu Ciudá de Gelendzhik.

Historia

Dolmen nel valle del ríu Doguab, pela redolada de Pshada
Monumentu que señala'l llugar d'embarque de los soldaos que participaron na operación en Málaya Zemlia

La hestoria de la población humana na rexón de l'actual ciudá de Gelendzhik remontar a la Edá de Piedra, de lo qu'hai restos pela redolada en forma de dólmenes fechaos nel III mileniu e.C.

Nel sieglu IV e.C. na vera de la badea de Gelendzhik topábase la colonia comercial griega de Torik (en griegu: Τορικος), que más tarde se convertiría nes ciudaes bizantines de Pagra y Yeptala.

Darréu estableceríase equí una asentamientu adigué (shapsug y natujaitsy). El so nome modernu provién del idioma adigué jyliezhi (хылъэжъый, "pequeña badea").[2] Otres versiones de la etimoloxía del términu esplica que provién del megreliano galendzhija (галенджиха, "fortaleza del norte"), del árabe jelenzh ("álamu") o del túrquico gelend-zhik ("la novia blanca"), pero tienen menos fundamentos. Dende'l sieglu XV foi parte del Imperiu otomanu.

En 1829 la rexón pasa al Imperiu rusu pol tratáu d'Adrianópolis. En 1831 el xeneral Y. A. Berjman decide alzar equí l'apartaz de Gelendzhik, que formaría parte de la llinia defensiva costera del mar Negru. El 22 y 23 de setiembre de 1837 el zar Nicolás I, el zarévich y el so séquitu visiten el fuerte y pasen revista al reximientu. Esi mesmu mes llegaría equí Mijaíl Lérmontov dende Tamán col reximientu de Nizhni Nóvgorod, nel que foi exiliáu por Nicolás I dende la guardia imperial como castigu pol so poema La muerte del poeta, escritu apasionadamente, amosando la roxura de la nación pola muerte en duelu d'Aleksandr Pushkin. Esti viaxe sería darréu emuláu pol so personaxe Grigori Pechorin na so novela Un héroe del nuesu tiempu.[3] En Gelendzhik, un paséu col nome de Lérmontov y una estatua del mesmu remembren estos fechos.

En 1854, mientres la guerra de Crimea, los militares rusos vense obligaos a baltar y abandonar el fuerte, que l'exércitu rusu ocupó de nuevu en 1857.

En 1864 fúndase la stanitsa Gelendzhikskaya como parte del reximientu costeru shapsug, que sería eslleíu en 1870, tres lo que ye reconvertida nel asentamientu Gelendzhikskoye del otdel de Novorosíisk de la gubernia de Chernomore. Recibió'l estatus de seló en 1896 col nome actual. La so población componer de rusos, armenios, ucraínos y griegos pónticos.

En 1900 ábrese'l primer sanatoriu priváu y en 1907 declarábase oficialmente a la mariña de la badea zona balnearia. Un sanatoriu pa neños enfermos de tuberculosis ósea alzar en 1913, qu'anguaño se denomina GBUZ Detski sanatori im. O. Revoliutsi dlia detei s bolesniu oporno dvigatelnogo aparata (pa neños con enfermedaes del aparatu motriz). En 1915 él foi concedíu'l estatus de ciudá. Ente 1923 y 1963 foi centru del raión de Gelendzhik.

Mientres la Gran Guerra Patria, Gelendzhik faía la función d'hospital de la retaguardia. El grupu de Tsézar Kúnikov embarcóse equí en 1943 na so operación pa lliberar la rexón de Málaya Zemlia. La ciudá sufrió fuertes ataques de l'aviación enemiga. Tres la guerra la llocalidá foi reconstruyida y amplióse el centru balneariu, qu'en 1970 foi declaráu balneariu de nivel estatal de la Xunión Soviética.

Demografía

Evolución demográfica

Evolución demográfica
189719261959197019791989200020032005200820092010
1 800 4 500 16 500 29 100 36 500 47 700 54 100 50 000 50 700 52 600 53 100 54 980

Composición étnica

La mayor parte de la población de la ciudá en 2002 yera d'etnia rusa (83 %), siguida de la etnia griega (5.7 %), la etnia ucraniana (3.8 %) y la etnia armenia (2.7 %), ente otres.[4]

Clima

El clima de la llocalidá ye subtropical. El clima ivernizu nidiu de la rexón fai de Gelendzhik llugar d'ivernada d'aves acuátiques. Ente payares y marzu la rexón sufre los embates d'un vientu fríu tipu bora, que baxa dende les fasteres del Cáucasu Norte, y qu'algama de media los 15 m/s (anque en dellos casos algama ente 30 y 70 m/s, como'l 7 y 8 de febreru de 2012, en qu'algamó los 40 m/s).

N'ocasiones la ciudá carez fuertes bastios, como'l 6 de xunetu de 2012, en que cayeron 231 mm, produciéndose graves hinchentes que tuvieron costu en vides humanes.

  Parámetros climáticos permediu de Gelendzhik 
Mes Xin Feb Mar Abr May Xun Xnt Ago Set Och Pay Avi añal
Temperatura máxima media (°C) 7.7 7.8 10.9 15.1 20.1 17.5
Temperatura mínima media (°C) 0.5 0.1 2.6 6.5 11.2 8.3
Precipitación total (mm) 80 66 56 Error d'espresión: Operador < inesperáu
Fonte: El clima en Gelendzhik

Educación

Edificiu del Institutu de Xeofísica d'Hidrocarburos Sevmoroneftegeofizika-Yug.

Tocantes a les instituciones científiques, cabo destacar el Centru de pruebes climátiques de Gelendzhik (filial del Institutu de Toa Rusia de Materiales Aeronáuticos), l'institutu pal estudiu de los hidrocarburos y xeofísica Sevmorneftegeofizika-Yug, l'Asociación meridional d'investigación y producción d'esploración xeolóxica marítima y la seición meridional del Institutu d'Oceanografía P. P. Shirshov de l'Academia de Ciencies de Rusia.

Al respective de los institutos d'enseñanza cimeres la ciudá cunta col Institutu d'Artes de Gelendzhik, l'Institutu de Xestión de Gelendzhik, una filial de la Universidá Estatal del Kubán y una filial del Institutu d'Estatal de Radiotecnología V. D. Kalmykov de Taganrog de la Universidá Federal del Sur. Otru establecimientu d'estudios de la llocalidá ye'l Llicéu del académicu M. P. Shentinina.

Deporte

En 2004 creóse l'asociación pa la educación física y el deporte Futbolni klub "Spartak" ("Club de Fútbol Spartak"). Participa na Primer división de la lliga del krai de Krasnodar, de la cual quedó en segunda posición en 2006 y 2007, y en tercer posición en 2008.

En 1999 creóse'l centru pal desenvolvimientu de la educación física y el deporte Basko. El centru sirve como Escuela de Deportes pa la Infancia y la Mocedá de deportes de fuercia, actividaes pa minusválidos, y otres actividaes. Nel añu 2000 creóse una escuela estatal de vela na llocalidá.

Llugares d'interés

Ilesia de la Divina Ascensión.

Puede destacar la galería d'arte ecolóxico Bélaya Loshad, el Muséu históricu-territorial y casar-muséu Vladímir Korolenko.

Diversos monumentos afaten la ciudá, como'l monumentu a los "Héroes Victoriosos de la Gran Guerra Patria", el monumentu al bicentenariu d'Aleksandr Sergueyévich Pushkin, el monumentu a Vladímir Ilich Uliánov "Lenin", el xardín xunto a l'alcaldía de la llocalidá, la cai Pervomaiskaya ("Primeru de Mayu"), el monumentu nel malecón de Gelendzhik "L'Ancla" y el monumentu a los Héroes de les guerres ensin declarar.

Ente les sos ilesies resalten la ilesia de la Divina Ascensión (Вознесения Господня, 1904-1909[5]), la ilesia de San Miguel de Chernígov nel cabu Tonki (Михаила Черниговского, 1910-1912, reformada na década de 1990), la ilesia Sviato-Preobrazhenskaya (1913), ente otres.

Na fastera de la cordal de Markotj tópase un lletreru cola inscripción Gelendzhik, nel mesmu sitiu nel qu'en dómina soviética podía lleese Lenin con nós (Ленин с нами).

Cada dos años celebrar en Gelendzhik la Esposición Internacional Hydroaviasalon de hidroaviación.

Economía y tresporte

Vista de la terminal marítima en 2006.

La economía del Gelendzhik ta considerablemente desenvuelta, según los datos oficiales, ente 1998 y 2007 los ingresos de tolos niveles de presupuestos aumentaron 26 vegaes. La principal actividá económica de la llocalidá, pol so pesu específicu nel presupuestu de la llocalidá, ye'l turismu balneariu, tres el que se topa'l comerciu y la restauración, la ciencia y la construcción. Los principales sanatorios de la ciudá son: Gelendzhik, Golubaya volná, Druzhba, Krásnaya talka, im. Lomónosov M. V., Rus, Solnechni bereg, Chernomorets, Pansionat Stroitel, Pansionat Privetli bereg y Pansionat Kavkaz. La industria alimenticio ta representada na llocalidá pola vinicultura ente otres actividaes.

Dende'l 5 de xunu de 2010 opera'l reformáu aeropuertu de Gelendzhik, enagora una estación aeronáutica temporal que sirve non menos de 5-10 aviones na temporada vacacional (140 pasaxeros per hora), que va ser completáu en 2014 (500 pasaxeros per hora, con conexones internacionales. Construyóse una pista de 3 100 m y un edificiu aeroportuario. Cuando se remate va poder recibir aviones de los tipos El to-154, Yac-42, A320, B757, B737 y análogos.

Gelendzhik escarez de serviciu ferroviariu. Sicasí, esiste un serviciu de minibuses que xunen la llocalidá con Novorosíisk, terminal d'un ramal del ferrocarril del Cáucasu Norte dende onde puede aportase al serviciu a nivel rexonal y estatal. Esiste un proyeutu ensin plazos conocíos pa la construcción d'un ferrocarril ente Novorosíisk y Gelendzhik.

Darréu al norte de la llocalidá (a los pies de la cordal de Markotj) pasa la carretera federal M4 Don Moscú-Novorosíisk, que comparte calzada nesti tramu cola carretera federal M27 Novorosíisk-Ádler. En cuanto al tresporte rodáu urbanu, cuenta con una decena de llinies d'autobuses urbanos y conexones con toles llocalidaes del ókrug urbanu de Gelendzhik.

La badea de Gelendzhik sirve como puertu de buques d'investigación científica, pesqueros y de tresporte de pasaxeros (tresbordadores a otres llocalidaes de la mariña y embarcaciones de recréu). L'edificiu de la terminal portuaria ye oxetu de remodelación. Nel cabu Tonki al suroeste de la llocalidá opera una terminal de carga que s'utiliza principalmente pal tresporte de productos agrícoles a Turquía. La terminal ye una de les mayores empreses de la ciudá.

Un telesilla realiza'l serviciu de tresporte ente la ciudá y los visos aledañas a la mesma del cordal de Markotj.

Ciudaes hermaniaes

Personalidaes

Galería

Enllaces esternos y referencies

Esti artículu foi traducíu automáticamente y precisa revisase manualmente
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.