Garciotum | |||
---|---|---|---|
| |||
Alministración | |||
País | España | ||
Autonomía | Castiella-La Mancha | ||
Provincia | provincia de Toledo | ||
Tipu d'entidá | conceyu d'España | ||
Alcalde de Garciotum (es) | Carlos David Palomares Garcia | ||
Nome oficial | Garciotum (es)[1] | ||
Códigu postal |
45643 | ||
Xeografía | |||
Coordenaes | 40°05′49″N 4°38′44″W / 40.096944444444°N 4.6455555555556°O | ||
Garciotum Garciotum (España) | |||
Superficie | 23 km² | ||
Altitú | 547 m | ||
Llenda con | El Real de San Vicente, Pelahustán, Nuño Gómez, Nombela, Cardiel de los Montes y Castillo de Bayuela | ||
Demografía | |||
Población |
215 hab. (2023) - 108 homes (2019) - 98 muyeres (2019) | ||
Porcentaxe |
0% de provincia de Toledo 0.01% de Castiella-La Mancha 0% de España | ||
Densidá | 9,35 hab/km² | ||
Más información | |||
Estaya horaria | UTC+01:00 | ||
Garciotum ye un conceyu español de la provincia de Toledo, na comunidá autónoma de Castiella-La Mancha.
Toponimia
El términu "Garciotum" derivar de la unión de dos nomes o apellíos, García y Fortún,[2] probablemente nome de la persona o persones que repoblaron la zona tres la reconquista. Nun ta claru si hai d'escribise terminando en n o en m, pero la versión del conceyu actual ye de llamalo Garciotum.
Xeografía
El conceyu asítiase en «una fastera con esposición al sur»[3] na contorna de la Sierra de San Vicente y llinda colos términos municipales de Pelahustán, Nuño Gómez, Cardiel de los Montes, Castiellu de Bayuela y El Real de San Vicente, toos de Toledo.
Pol términu escurren dos regatucos denominaos de los Molinos y de San Benitu[3]
Historia
Garciotum naz como aldega de repoblación que la so fundación realizar por Garçi Fortun, nome d'onde derivó la población actual. En 1250 queda mentáu per primer vegada nes Rellaciones del Cardenal Gil Torres al obispu d'Ávila.
Garciotum, xunto con Hinojosa, El Real, Nuño Gómez y Marrupe son aldegues que pertenecíen al señoríu xurisdiccional de Castillo de Bayuela, que'l so títulu de villazgo del señoríu otorgóse'l 12 d'ochobre de 1393. El primer señor de la xurisdicción foi Ruy López Dávalos, dempués el condestable Álvaro de Luna, a la so muerte pasó a la so muyer doña Juana de Pimentel quien lo ufierta a la so fía doña María de Luna y Pimentel, que casa con don Íñigo López de Mendoza (II Duque del Infantado). D'esta forma'l señoríu va pasar a la familia de los Mendoza, dempués Portocarrero y dempués Duques de Híjar.
Para 1594 Garciotum tenía 96 cases, esto ye, unos 480 vecinos.
La independencia de Garciotum y la so carta de villazgo ye dada por Felipe IV el 21 de setiembre de 1663 siendo marqués de Montesclaros y Castillo de Bayuela don Luis Fernández Portocarrero. Al traviés del so títulu de villazgo alzóse la forca y la picota na plaza principal del pueblu.
Nel sieglu XVIII, al traviés del Catastru del Marqués de la Ensenada, Garciotum tien 51 cases (unos 255 vecinos). Al respective de les posesiones de la villa tenía un conceyu, un fornu de cal, una devesa boyal, numberoses finques y güertos por diversu paraxes, dos molinos fariñeros y unu d'aceite y ente los sos ganaos había 150 gües, vaques y xates; 8 caballos, potros y yegües; 550 gochos; 340 oveyes y corderos; 270 cabres y cabritos y d'últimes 235 truébanos.
A mediaos del sieglu XIX tenía 50 cases y una escuela dotada con 650 reales a la qu'allegaben 8 neños y 12 neñes. El presupuestu municipal xubía a 2100 reales.[3]
Alministración
Llexislatura | Nome | Partíu |
---|---|---|
1979-1983 | José Domingo Escribano | UCD |
1983-1987 | José Domingo Escribano | AP/PDP/UL |
1987-1991 | Avelino Martín Amigu | PSOE |
1991-1995 | Avelino Martín Amigu | PSOE |
1995-1999 | Avelino Martín Amigu | PSOE |
1999-2003 | Cristino Sánchez Jiménez | PSOE |
2003-2007 | Cristino Sánchez Jiménez | PSOE |
2007-2011 | Carlos David Palombares | PSOE |
2011-2015 | Carlos David Palombares | PSOE |
2015-2019 | Carlos David Palombares | PSOE |
2019-2023 | n/d | n/d |
2023- | n/d | n/d |
Demografía
Na siguiente tabla amuésase la evolución del númberu d'habitantes ente 1996 y 2006 según datos del INE.
1996 | 1998 | 1999 | 2000 | 2001 | 2002 | 2003 | 2004 | 2005 | 2006 | 2007 | 2008 | 2009 | 2010 | 2011 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
160 | 158 | 159 | 155 | 160 | 158 | 166 | 158 | 153 | 148 | 151 | 152 | 166 | 169 | 171 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(Fonte: INE [Consultar]) |
Gráfica d'evolución demográfica de Garciotum ente 1900 y 2006 |
Fonte Institutu Nacional d'Estadística d'España - Ellaboración gráfica por Wikipedia |
Monumentos
Ilesia parroquial de Santa María Madalena:Templu d'estilu góticu-renacentista de finales del sieglu XV. Ta llevantáu en mampostería sacante la torre que la fai en sillería y lladriyu al tratase d'una obra del sieglu XVII. Ye ilesia d'una sola nave y ábside semicircular en que'l so interior destaquen los sos capiteles decoraos con iconografía vexetal, antropomorfa y zoomorfa. Destaca la so portada d'estilu góticu-renacentista del momentu de los Reis Católicos, con accesu per vanu de mediu puntu enmarcáu en alfiz y tou decoráu coles boles o perlles del momentu entemecíu con decoración vexetal.
Ermita de la Purísima: Pequeña construcción del sieglu XVIII, de planta rectangular, espaciu únicu y pórticu adintelado na entrada. Tien una inscripción nel so accesu que diz: SE REEDIFICÓ SIENDO CURA D. BALTASAR PORTILLO AÑO DE 1853.
Ponte Romana o de los Molinos: Ponte llevantada sobre'l regueru Saucedoso y conocíu popularmente como ponte romana anque la so construcción llevantar en 1607 pol maestru de cantería y vecín de Buenaventura Miguel de Castro. Ta realizáu en piedra llabrada, d'un solu güeyu de mediu puntu y con pretil y calzada caltenida.
Ponte de los Pilones: Orixinal y popular construcción de piedra llevantáu sobre'l regueru Saucedoso. Consta de tres güeyos adintelados que la so base son grandes llábanos de piedra.
Conceyu: Construcción llevantada nel sieglu XVII tres la independencia de la villa. Ye de dos plantes y nel dintel del balcón principal puede lleese: AÑU DE 1694. ACÁBOSE ESTA OBRA SIENDO ALCALDE GABRIEL SANCHEZ. Nel so orixe tuvo cubierta por una portalada y allugaba la cárcel de la villa.
Fiestes
- 22 de xunetu: Santa María Madalena.
- 14 de setiembre: Cristu de la Lluz.
Reseñes
- ↑ Afirmao en: Llista de Conceyos y los sos Códigos por Provincies a 1 de xineru de 2019. Data d'espublización: 8 febreru 2019. Editorial: Institutu Nacional d'Estadística.
- ↑ Jairo Javier García Sánchez, Toponimia mayor de la provincia de Toledo (zones central y oriental), Toledo, 2004, Institutu provincial d'investigaciones y estudios toledanos, páx. 182, ISBN 84-95432-05-6.
- 1 2 3 Madoz, Pascual (1845-1850), Diccionario geográfico-estadístico-histórico de España y sus posesiones de Ultramar, 16 tomos, Madrid: Establecimiento literario-tipográfico de P. Madoz y L. Sagasti.
- DEZA AGÜERO, Ángel (1984): La Ponte de los Molinos o de Saucedoso. Madrid. 1984 (inéditu) n'ARQUIVU MUNICIPAL DE TALAVERA DE LA REINA. Fondo Ángel Deza Agüero. Legjo 10. Documentu 5.
- JIMENEZ DE GREGORIO, Fernando (1962): Diccionariu de los pueblos de la provincia de Toledo hasta rematar el sieglu XVIII. Población, sociedá, economía y hestoria. Tomu II. Toledo. 1962, p.319.
- GUTIÉRREZ PULIDO, David (2006a): "Muertes romanes na Sierra de San Vicente" en Boletín de la Sociedá d'Amigos de la Sierra de San Vicente, nᵘ. 2006, páxs. 57-69.
- GUTIÉRREZ PULIDO, David (2006b): "Garciotún: Delles formes gráfiques del nome" en Aguasal, nᵘ38, avientu de 2006. Castillo de Bayuela (Toledo). Sociedá d'Amigos de la Sierra de San Vicente. p.15
- GUTIÉRREZ PULIDO, David (2007): "Cultu serranu escontra Santa María Madalena" en Aguasal, nᵘ40, agostu de 2007. Castillo de Bayuela (Toledo). Sociedá d'Amigos de la Sierra de San Vicente. páxs.32-33.
- GUTIÉRREZ PULIDO, David (2008): "1663. Títulu de villazgo de Garciotum" en Aguasal, nᵘ43, agostu de 2008. Castillo de Bayuela (Toledo). Sociedá d'Amigos de la Sierra de San Vicente.
Enllaces esternos