Allugamientu

Fuentesaúco ta asitiáu al sureste de la provincia de Zamora y enclaváu nun llateral del valle del ríu Guareña, alcontrándose'l nucleu urbanu nuna nidia fastera que baxa escontra'l cursu del Regueru de San Pedro, a 803 metros d'altitú.

Noroeste: Villamor de los Escuderos	Norte: Guarrate	Nordeste: Fuentelapeña
Oeste: Villamor de los Escuderos		Este: Villaescusa
Suroeste: Aldeanueva de Figueroa	Sur: Aldeanueva de Figueroa	Sureste: Villaescusa

Hidrografía

Al pie de Fuentesaúco flúi'l regueru de San Pedro, que pasa xunto al nucleu urbanu na so parte oeste y acaba desaguando nel ríu Guareña cerca de La Bóveda de Toro.

Dómina romana

Fuentesaúco cunta con dellos xacimientos documentaos nel so términu municipal, como son «Carrelinares» con restos d'asociaos a la dómina romana altoimperial, la «Tierra de la Sepultura» de adscripción cultural tardorromana y visigoda; y la Casa del Pastor» con restos visigodos.^[4]

Edá Media

La primer noticia histórica escrita que se caltién relativa a l'actual localicad de Fuentesaúco ye un documentu de 1128 nel que'l rei de Lleón Alfonsu VII y la so esposa Berenguela donaron el cotu redondu del mesmu nome al obispu de Zamora Bernard de Périgord.^[5] Pocos años dempués, en 1133, dichu obispu otorgaba'l derechu de fueru a los sos habitantes, popvlatores de Fonte de Savvgo,^[6] fechu del cual deduzse qu'en dicha fecha yá tenía d'esistir un conxuntu humanu significativu.^[7] Col fin de favorecer l'atracción de mayor númberu de xentes pa reforzar la so repoblación, Alfonsu IX de Lleón dio en 1224 un documentu de exención de too pechu a los nuevos pobladores que s'asitiaren en Fuentesaúco.^[8][9]

Edá Moderna

Detalle del mapa Nouvelle Carte d'Asturie, Galice et Leon, de principios del sieglu XIX, en que puede reparase Fuentesaúco.

Mientres la Edá Moderna Fuentesaúco foi una de les llocalidaes integraes na provincia de Toro, dependiendo de dicha ciudá pal votu en Cortes.^[10] Per otru llau, no eclesiástico Fuentesaúco constituyía la cabecera d'un arciprestalgu dende 1499.^[11] Darréu, en 1597, la villa de Fuentesaúco foi mercada por Pedro de Deza,^[12] a quien-y dio'l Condáu de la Fuente del Sabugu el rei Felipe III d'España en 1612, que primeramente foi rexíu dende'l palaciu qu'estos condes teníen en Toro.^[13]

Edá Contemporánea

Yá na Edá Contemporánea, Fuentesaúco quedó adscritu por aciu la división provincial de 1833, a la provincia de Zamora, dientro de la Rexón Lleonesa, que, como toles rexones españoles de la dómina, escarecía de competencies alministratives.^[14] En 1834 constituyóse como cabecera de partíu xudicial,^[15] fechu que s'enllargó hasta 1983, cuando foi suprimíu'l mesmu ya integráu nel Partíu Xudicial de Zamora.^[16][17]

Tres la constitución de 1978, Fuentesaúco pasó a formar parte en 1983 de la comunidá autónoma de Castiella y Lleón, en tanto conceyu integráu na provincia de Zamora.^[18]

Carreteres

• La villa ye travesada pela carretera autonómica que CL-605 que xune Zamora con Segovia. Amás esta vía de comunicación coneuta direutamente a la villa saucana cola autovía A-62 y la N-620 en Cañizal, a 12 km, coneutando asina Fuentesaúco con Valladolid (a 90 quilómetros), amás de ser la ruta natural escontra'l País Vascu y Francia.
• Otra importante carretera que traviesa la llocalidá ye la ZA-605, que coneuta Fuentesaúco con Toro y Salamanca, y qu'atopa en Fuentesaúco el so puntu mediu ente estos dos ciudaes.
• D'últimes taría la carretera provincial ZA-602, que s'estiende dende El Cubo del Vino, onde coneuta cola autovía A-66 y la N-630.

Fiestes

La fiesta más popular ye la de La Visitación, celebrada'l primer fin de selmana de xunetu. El so orixe remontar a hai más de 400 años y nella tienen llugar los tradicionales “axorices”, espectáculu taurín nel que participen toros, caballos, espantadores y encerradores, xunto col numberosu públicu rexuntáu nel prau de La Reguera. Atendiendo a la ordenanza municipal reguladora de festexos taurinos populares, cabo señalar que'l so orixe remontar al 17 de xunu de 1596, tres un intentu d'unificar les festividaes relixoses de los dos feligresíes esistentes entós daquella, les cuálos estremaben la villa. D'esta forma, les dos partes del conceyu, San Juan y Santa María xuníense proclamando la festividá: La Visitación de La nuesa Señora a la so prima Santa Isabel. D'esta forma, consiguíase aunir a les figures de San Juan, por aciu la so madre, Santa Isabel, y a Santa María. Ye ciertu que nos sos empiezos estes festividaes teníen un altu conteníu relixoso, al que nun tardó en sumase'l componente taurín, pos ye equí onde nacen axorizar de Fuentesaúco. Los conocíos Axorices, nacieron como un actu d'enfrentamientu social, relativu a los distintos niveles socioeconómicos de la llocalidá. Los ganaderos o posesores de caballos de la dómina, encargar de traer a los toros y cabestru dende la finca pa zarralos nes corrolades del pueblu, coles mires de ser toreaos pela tarde na plaza de toros. El pueblu llanu que nun podía esfrutar d'esos festexos taurinos na plaza, motiváu pol sentimientu sociu-cultural y de divertimento, esperaba a los reses na entrada del pueblu col fin de "axorizar" a la menada conducida polo caballistes, obligándo-yos a axuntar de nuevu la menada y volver intentar zarrala peles cais del pueblu. D'esta forma, cabo señalar que Los Axorices, basar nel desafíu esistente ente los que participen a cuerpu y los que participen a caballu, de forma que los caballeros quieren sacar del Prau de la Reguera la menada de toros, ente que los encerradores d'a pies torguen el pasu de los corninos, d'ende'l so nome. Anguaño, y pa siguir cola tradición, realícense trés axorices acaldía antes de zarralos nes corrolades asitiaes dientro del pueblu. Xunto a axorizar, tamién se celebren otros festexos taurinos en La Visitación, como son los encierres de cai y los festexos de plaza. Cabo señalar la diferenciación de les partes dientro del encierre mistu compuestu por de primeres l'encierre de prau (axorices y xubida) y en segundu llugar l'encierre de cai.

La Feria de Los Santos ye otra de les tradicionales fiestes saucanas. El so orixe ye tamién inciertu, anque tuvo d'algamar una amplia notoriedá en reconociéndose la so oficialidá con una orde real de Carlos III del añu 1776. De magar, foi celebrada tolos martes y los seis primeros díes de payares. El so orixe foi ensin dulda una feria agroalimentaria, antaño denomada "feria del ayu" y que güei se convirtió nun puntu d'alcuentru y esposición de productos de la tierra.

De sonadía ye tamién la Selmana Santa de Fuentesaúco, una de les más populoses de la provincia de Zamora. Entá caltién nos nuesos díes la so austera pureza y l'ampliu respaldu de los saucanos al traviés de los sos cinco cofraderíes como son: Cofradería del Ecce Homo, Hermandá de Jesús Nazarenu, Cofradería del Cristu de l'Agonía (Cofradería del Silenciu), Cofradería del Santu Entierru y Cofradería de la Virxe de la Soledá. Cuenta con un bon númberu de procesiones, nos que participen pasos de pervalible imaginería relixosa, roblaos por reputaos escultores como Juan de Montejo, ente otros.

Los Quintos que, a pesar de sumir la mili, sigue siendo un acontecimientu popular promovíu polos mozos de la villa qu'entren en quintes. Trés son les principales festividaes, na que la quinta entera pa ser estremáu, va vistir con un monu del color escoyíu polo quintos, yá son munchos los colores utilizaos (mariellu, azul, verde, colloráu...). La primera coincide cola entrada en quintes de los mozos saucanos, la denomada fiesta de la enramada, que tien llugar en febreru. Consiste nel allugamientu, a lo llargo de la madrugada, d'enramaes nos balcones y puertes de les quintes, mientres estes señalen les puertes de les cases de los quintos varones con paya principalmente. La segunda fecha ye la xubida del mayu na nueche del 1 de mayu, llevada a cabu polos quintos con ayuda del restu del pueblu de forma manual con ayuda de tres soga. La tercera y última ye la fiesta de la caza onde los quintos van cazar xunto al restu del pueblu y na que se despiden del so añu de quintos cenando colos quintos del añu siguiente, venciéndo-yos asina'l testigu.

Bien celebraes, y de rancia tradición, son tamién Les Águedas. Mientres esta festividá, la villa cunta con una nutrida cofradería, na que los sos componentes vistir coles sos meyores gales pa la particular procesión y posterior pasacalles.

Nos últimos años adquirió notable puxanza la festividá del Saucano Ausente. Celebración del mes d'agostu consistente nuna romería popular y festivo que rexunta a los saucanos na paraxa d'El Cuáiz, pa compartir una tarde de merienda y de verbena campestre. Convirtióse nuna xornada na que los saucanos aúnan los sos venceyos, tantu los que moren na villa como aquellos que tuvieron qu'emigrar a otros llugares de la xeografía.