El términu « francofonización » o « afrancesamientu » designa un tresformamientu d'una pallabra o d'una espresión o de daqué, empobinada a da-y una apariencia francesa o una apariencia d'orixe francés o de cultura francesa. Estos dos términos son usaos y aplicaos en llingüística (francofonización de pallabres y d'espresiones), n'informática (afrancesamientu de logicales), en socioloxía y educación y cultura[1] (afrancesamientu de conceutos y de maneres de ser y d'actuar), en derechu marítimu (afrancesamientu de barcos y de procedimientos), o inclusive en rellación a ciudaes, estaciones de metro, etc. (afrancesamientu cosméticu de construcciones o d'oxetos o de moblame o d'emblemes o inclusive hasta de loxística). El conceutu algama tamién a los trámites alministrativos efectuaos por una persona d'orixe estranxeru y que quier consiguir la nacionalidá francesa (adautación del nome y del apellíu d'orixe a la llingua francesa y a la so cultura, etc.); como exemplu de cambeos en nomes y apellíos según el país, puede señalara'l casu de Gérard Jean Vossius, nome y apellíu francesaos/llatinizaos que n'otros idiomes espresar por Gerrit Janszoon Vos, o por Gerhard Johannes Vossius, o por Gerardus Iohannes Vossius, o inclusive por Gerardus Joannes Vossius o por Gerhard Jan Voss.[2]

Definiciones

Llingüística

La « francofonización » engloba los cambeos d'ortografía y de gramática de préstamos léxicos, l'usu preferencial de calcos semánticos o de calcos de traducción, y l'usu de neoloxismos, col fin de llograr un lema que respete les tradiciones y regles de la llingua francesa, tocantes a fonética y gramática, ya inclusive tamién teniendo en cuenta o respetando ciertos aspeutos d'orde semánticu.

Nos países francófonos, l'afrancesamientu ye xeneralmente validáu y hasta encamentáu polos organismos oficiales de terminoloxía de la llingua francesa, como por casu la Delegación Xeneral de la Llingua Francesa y de les Llingües de Francia (Délégation générale à la langue française et aux langues de France) y la Oficina Quebequesa de la Llingua Francesa (Office québécois de la langue française).[3]

Exemplos d'usos comunes tocantes a amiestos y tresformamientos ortográficos:

  • « Gazole » en llugar de gas-oil (« diesel », el so sinónimu, llográu por antonomasia del so inventor Rudolf Diesel, y dacuando tamién tresformáu en « diésel »).
  • « Conteneur » en llugar de container.
  • « Cédérom » para CD-ROM.
  • « Bon Weekend » o « Bon wekeende » como equivalente de "Bon fin de semaine".

Exemplos de calcos de traducción:

  • « Lune de miel » por honeymoon.[4]
  • « Disque compact » por compact disc.
  • « Disque numérique polyvalent » por dixital versatile disc (DVD).

Exemplos de neoloxismos:

  • Courriel por e-mail (usu popularizáu en Québec, y fechu oficial en Francia a partir del añu 2003).[5]
  • Pourriel por spam.[6]
  • Numéro d'urgence (22 de setiembre de 2000) o "aide en ligne" (28 de xunetu de 2001) o "téléassistance" (14 d'avientu de 2004) en llugar de hotline.
  • Biodégradable.

Afrancesamientu per usu de sigles:

  • FAQ, del inglés Frequently Asked Questions, afrancesáu en « foire aux questions ».
  • GPS, del inglés Global Positioning System, afrancesáu en « guidage par satellite » o tamién en « géolocalisation par satellite ».

Afrancesamientu

A. Nel mundu

El númberu de francófonos nel mundu tou nun cesa d'aumentar, pasando de 106 millones en 1985[7] a 173.2 millones en 1997,[8] 183 millones nel añu 2005, 200 millones nel añu 2007,[9] y 220 millones nel añu 2010 (más de 10 % adicional al respeutive de 2007).[10]

La OIF[11] preve un fuerte aumentu del númberu de francófonos n'África col aumentu ellí del nivel educativu: El númberu de persones qu'apoderen el francés tendría d'algamar 400 millones nel añu 2025, y 715 millones nel añu 2050, esto ye, nesi periodu podía multiplicase por cuatro, ente que n'igual ralu la población mundial solamente multiplicaríase por 1,5 (solamente amontaríase nun 50 %).[12][13]

Según estes proyeiciones, la población de fala francesa tendría de pasar del 3 % nel añu 2000 a más de 8 % de la población mundial nel añu 2050 (y ente ellos, nueve de cada diez francófonos ente 15 y 29 años seríen africanos).[13]

Y tamién según la OIF, la cifra de 220 millones de francohablantes nel 2010 taría subvalorada,[14] pos ellí nun se consideraríen namás que les persones que pueden entender y falar y escribir corrientemente el francés, escluyendo asina nesa contabilización a una gran parte de la población africana, porque nun sabe escribir.[15]

Y el francés ye amás la llingua pa la cual el porcentaxe de llocutores aumenta más rápidu nel mundu.[11]

El Conseyu Económicu y Social de Francia,[16][17] pela so parte, envalora que'l númberu mundial de persones de fala francesa bien podría superar la barrera de los 500 millones nel añu 2000, si fixérense los cálculos y les estimaciones sobre otres bases.[18][19]

Dempués de la so creación, cada vez más gobiernos xunten a la OIF, pos el númberu de los sos integrantes pasó de 21 nel momentu de la so creación nel añu 1970, a 75 nel añu 2010; los postreros n'ingresar fueron Emiratos Árabes Xuníos, República Dominicana, Montenegru, Bosnia y Estonia,[20] lo que fai qu'ésta seya la más grande organización llingüística mundial.

El francés ye tamién una de les llingües estranxeres más estudiada y valorada nel mundu, dempués del inglés.[21][22]

N'efeutu, les persones qu'estudien el francés tán en fuerte aumentu nel mundu, cerca del 30 % ente 1994 y 2004,[23] y onde África ta a la cabeza, con un aumentu de 60,37 % dende 1994 a 2002, pos pasó de 32 808 681 de francohablantes nel añu 1994, a 52 617 368 nel añu 2002,[24] siguida de cerca por Asia, con un aumentu de 48,8 % dende 1994 a 2004.[25]

B. Renacimientu de la vitalidá del francés n'Europa

Según el grupu prospectivu Global Europe Anticipation Bulletin[26][27] (GEAB), la importante crecedera demográfica de Francia (y de los países francófonos d'onde vienen una gran parte de los inmigrantes que lleguen a la Xunión Europea), ye la clave de la renacencia y fortalecimientu del francés en cuanto llingua trans-europea de primer planu.[28][29]

Colos sos cerca de 80 millones de francohablantes (en rápidu aumentu), el francés ye güei día la segunda llingua d'Europa (superada solamente pol alemán).[30] Escaeciendo'l periodu de posguerra, nel cual el francés perdió parte del so curiosu en cuanto llingua política de les élites, lo antes señaláu verdaderamente xuega un rol positivu nel resurdimientu de la vitalidá del francés.[31][32][33]

C. Quebec

El afiche billingüe manca la fibra francófila de los residentes de Québec, como lo atestigua'l vandalismo sufiertu por esta señal ARRÊT-STOP, y en referencia a la llei 101 de la Carta de la llingua francesa (Charte de la langue française).

El billingüismu nun convence a tolos quebequenses, como lo demuestra'l vandalismo de la señal amosada na semeya, n'alusión a la Llei 101 (los residentes nesta provincia mayoritariamente inclinar pola cultura y llingua franceses como la única a usar en forma cotidiana).

Los inmigrantes llegaos dende Francia nel marcu de la llamada "Nouvelle France" (1534-1759), formaron la primer población francófila nel mundu en realizar la so unidá llingüística, y ello inclusive dos sieglos primero que na mesma metrópolis, y ensin verdadera intervención o sofitu estatal.[34]

Quebec trabaya viviegamente nel afrancesamientu del so territoriu, dempués de la puesta en vixencia, n'agostu de 1977, de la llamada Carta de la llingua francesa (o Llei 101). Quebec entós pasó a ser la única provincia canadiense unillingüe, una y bones les otres son billingües (exemplos: Manitoba, Nueva Brunswick) o a cencielles anglófonas con delles facilidaes francófonas (exemplos: Ontario, Saskatchewan).[35]

Esta loi 101, que s'empobina a faer respetar la llingua francesa y a afrancesar a los inmigrantes, instaura reglamentos llingüísticos inéditos, por casu, obligación de cartelera unillingüe en francés nel esterior de los comercios, y na cartelería interna, obligación de presentar los testos en francés de manera más destacada que nel casu d'otros idiomes.[36]

La referida llei fuercia al estudiu nuna escuela pública francófona, salvu si'l padre o la madre fixeron estudios primarios o secundarios en Canadá nuna escuela anglófona. De resultes d'esta disposición, el númberu d'estudiantes anglófonos cayó nun 43 % en venti años, pasando de 256 251 alumnos en 1971-1972 a 111 466 alumnos en 1994-1995. Esti fenómenu ye entá más acentuáu na isla de Montreal, onde los qu'optaron pol inglés menguó nun 60 % ente 1971 y 1995.[37]

Per otra parte, un certificáu d'afrancesamientu ye alcordáu a les empreses de 100 trabayadores o más, si demuestren que los sos emplegaos pueden espresase y trabayar en francés (la tasa de certificación d'empreses quebecuenses pasó de 71,4 % en 2002 a 80,7 % en 2007).[38]

Esta política de francofonización ensin dulda tuvo ésitu, yá que na provincia, la proporción de anglófonos pasó del 14 % nel 1971 al 7 % nel 2006,[39] y tocantes a los inmigrantes qu'escoyíen l'inglés como llingua d'estudios, el porcentaxe pasó del 90 % nel añu 1966 al 4 % nel añu 2006.[40]

La conocencia del francés en Quebec, nel so conxuntu, pasó de 93,6 % nel añu 1991 a 93,9 % nel añu 1996, y a 94,6 % nel añu 2001.[41] Ente les persones de llingua maternal inglesa, l'aptitú pa falar el francés pasó de 35 % nel añu 1971 a 60 % nel añu 1991, y a 67,2 % nel añu 2001,[42] y depués a 71 % nel añu 2006.[43]

Ente les persones de llingua materna distinta del inglés y del francés, l'aptitú pa falar el francés pasó de 35 % en 1971[44] a 68,6 % en 1991, a 73,5 % nel añu 2001,[45] y depués a 75.3 % nel añu 2006.[46]

D. Estrie

Estrie, antes llamada « Eastern Townships » pol so llocalización fronteriza colos Estaos Xuníos, foi a fines del sieglu XVIII y nel sieglu XIX un territoriu abellugo pa los anglófonos realistes que fuxíen de la revolución americana, pos l'imperiu británicu ufiertó tierres nesa rexón de la Nouvelle France apocayá conquistada. A partir de los años 1760, la población ellí entós ye per lloñe predominantemente anglófona.

Con posterioridá a 1812, una pequeña cantidá de canadienses-franceses llegaron a la rexón, anque ensin dulda fueron minoría frente a la población anglófona.[47] Sicasí, recién foi nos años 1840 que se produz una folada d'inmigración (irlandesa, escocesa, y depués francófona). A pesar de qu'entós los francófonos yeren minoría frente a los otros grupos, la mesma aumentó aceleradamente, por cuenta de una natalidá récor y a una inmigración siguida. Y yá dende los años 1850-1860, los francófonos empezaron a representar una minoría importante.[48]

Y en 1890, impulsaos, como se dixo, por una fuerte natalidá, inclusive en comparanza cola d'otres partes del globu tou, los canadienses-franceses representaben yá más del 70 % de la población de Estrie. Con posterioridá, dicha proporción francófona siguió siendo más o menos la mesma, hasta los años 1930, cuando una gran industrialización de la rexón atraxo a munchos más trabayadores francófonos a Estrie, lo que provocó otra fola d'afrancesamientu (los francófonos de Estrie pasaron entós del 76 % en 1930 a más de 88 % en 1960).

Y de resultes de la esplosión demográfica de la posguerra, en 2001 los falantes del francés representaben más del 97 % de la población de Estrie.[49]

E. Nouveau-Brunswick (o Nuevu-Brunswick)

Deportación de los Acadianos;
Pintura de Charles William Jefferys.

A pesar de que la población con llingua y cultura franceses en Nueva Brunswick cayó dramáticamente a partir de tomar de control del territoriu polos ingleses, y a pesar inclusive de la impuesta deportación de francófonos[50] fr (acadianos) lo mesmo que de les lleis antifrancesas adoptaes hasta los años 1960, reparar, dende esi tiempu, un afrancesamientu d'una parte importante del territoriu canadiense referíu nesta seición (qu'inclusive podríamos fechar partiendo del añu 1951 a los nuesos díes); ente otros, bon conocencia del idioma, que nel territoriu analizáu pasó del 38 % al 43 % de francofonía.[51]

En 1875, un compromisu almite la posibilidá de comunicar y d'estudiar en francés nes escueles primaries, lo que foi un interesante primer pasu en favor de la francofonía en Nouveau-Brunswick. Y en 1922, el primer hospital francófono de la provincia, instalar en Moncton: Hôtel-Dieu.[52]

Pero foi necesariu esperar a los años 1950-1960, pa realmente reparar un bon grau d'afrancesamientu en Nuevu-Brunswick. En 1954, Moncton vio surdir la primer estación radiofónica en francés de Radiu-Canada, y más tarde, en 1959, la primera teledifusora francófona na mesma ciudá. Asina, Moncton tresformar nun bastión francófono na provincia.

L'afrancesamientu d'esta zona intensificar a partir del 12 de xunetu de 1960, cola eleición de Louis Robichaud,[53] un primera acadiano[54] escoyíu Primer Ministru na provincia de Nouveau-Brunswick.

Y en 1963 y no que concierne a la educación cimera,[55] ye interesante destacar la creación de la Universidá de Moncton.[56]

Tamién correspuende señalar que'l vecín Quebec, de clara mayoría francófona, fixo presión sobre Nouveau-Brunswick y les sos autoridaes, en defensa de la cultura francesa, lo qu'en 1969 finalmente desaguó na aprobación de la primer llei sobre les llingües oficiales, que oldea al inglés y al francés nel planu xurídicu.[57]

Rexones francófonas de Nouveau-Brunswick.

Artículu 16.2

  • El francés y l'inglés son les llingües oficiales de Nouveau-Brunswick;[58] tienen un estatutu, derechos, y privilexos, dafechu iguales, tocantes al so usu nes instituciones de la Llexislatura y del Gobiernu de Nouveau-Brunswick.

Pero los francófonos entienden qu'esta llei nun va bien lloñe tocantes a les sos consecuencies, y otra manera, los anglófonos evaluar como escandalosa y faen frente común nel so contra. Va Ser necesariu por tanto esperar a 1977 por que esti asuntu maureza, y por qu'en consecuencia inténtense poner a valir tolos artículos de la citada llei de llingües oficiales en Nuevu-Brunswick.

En 1981, finalmente reconocióse ya implementó dafechu la igualdá de los dos comunidaes llingüístiques de la provincia.

Pero sintiéndose amenaciaos por esti afrancesamientu que siguió reforzándose, ciertos anglófonos crearon el Partíu Confederación de Rexones (COR),[59] el que plantega abolise el billingüismu en Nouveau-Brunswick. Y nes eleiciones de 1991, el COR llogró cerca del 20 % de los sufraxos.[60] Esti sucesu eleutoral del Partíu Confederación de Rexones (CoR) nes eleiciones provinciales de setiembre de 1991, sorprendió descomanadamente a bona parte de la población de Nouveau-Brunswick

En 1988, la llei federal sobre les llingües oficiales foi modificada pa protexer y afirmar más fuertemente'l billingüismu de la provincia. El gobiernu canadiense comprometióse entós a promover la dualidá llingüística, y sofitar el desenvolvimientu de los grupos llingüísticos minoritarios. Pero ye recién en 2002, que'l gobiernu conservador de Bernard Lord finalmente adoptó por unanimidá una nueva llei sobre les llingües oficiales (llei 64),[61] procediéndose asina a una puesta a puntu necesaria de la llei de 1969.

Esta nueva llei contempla la creación d'un Comisariu de Llingües Oficiales, dando asina a la comunidá francófona de Nouveau-Brunswick, nueves ferramientes llexislatives que-y dexen afirmar la so presencia, y siguir entós nel afrancesamientu del territoriu.

Artículu 29

  • Tou afiche públicu en Nouveau-Brunswick según cualesquier otra publicación o comunicación destinaos al gran públicu, y surdíos d'una institución, tendrá de ser publicáu nos dos llingües oficiales. Estos afiches van tar pos en francés ya inglés, según toles señalizaciones públiques, toles lleis, y toles instancies gubernamentales.

Dempués de los años 1990-2000, les ciudaes afrancesáronse, por casu Edmundston, que pasó de tener 89 % de francófonos en 1996, a 93,4 % en 2006. Pela so parte, la ciudá de Moncton pasó de 30,4 % de francófonos en 1996 a 33 % en 2006, y la ciudá de Tracadie-Sheila pasó de 94 % en 1996 a 96 % en 2006, Dalhousie pasó de 42,5 % a 49,5 %, y Dieppe pasó de 71,1 % en 1996 à 74,2 % en 2006. Y ciertes ciudaes volviéronse mayoritariamente francófonas, como Bathurst, que pasó de 44,6 % de francofonía en 1996 à 50,5 % en 2006, o como Campbellton, que pasó de 47 % en 1996 a 55 % en 2006.[62][63][64]

En resume, el númberu de francófonos aumentó en Nouveau-Brunswick en 12,4 % ente 1961 y 2001.[65]

Correspuende destacar tamién que la conocencia del francés aumentó descomanadamente nes rexones con mayoría anglófona, como en Westmorland onde pasó de 44 % a 55 %. Pero ensin dulda, la rexón que más fuertemente s'afrancesó foi'l condáu d'Albert, qu'en 1951 tenía solamente 1 % de la población apoderando'l francés, ente qu'en 2001 esta proporción yá yera de 23 %.[66]

F. Canadá

Señal turística billingüe en Yukon.

So la presión de Quebec y de los francófonos de Canadá, el 7 de xunetu de 1969, la Llei sobre les llingües oficiales ye votada, y el francés llogra un estatutu igual al del inglés en toles instancies gubernamentales federales.

Y los francófonos de fora de Quebec llogren el derechu de dir a la escuela pública en francés, de la mesma manera que los anglófonos de Quebec podíen facer na so propia llingua dempués de munches xeneraciones.

Les lleis obliguen a espresar toa noticia sobre alimentos tantu n'inglés como en francés, y yá tou serviciu gubernamental federal pue ser efectuáu nos dos llingües, y tamién les lleis tienen de tar disponibles nos dos llingües.

Dempués de 1951, el númberu de francófonos fora de Quebec aumentó, pasando de 721 820 en 1951 a 935 692 en 1971,[67] y depués a 1 020 545 en 2001.[68][69] Y más d'un cuartu de millón de anglófonos fora de Quebec, utilicen regularmente'l francés nos sos llugares de trabayu.[70]

El númberu de falantes en francés cuasi se dobló depués de la Llei de llingües oficiales, pasando d'alredor de 800 000 persones en 1960, a 2 561 960 de persones en 2006.

Nel conxuntu del territoriu canadiense, yá hai más de 9,5 millones de francófonos.[71]

La población respeuto de la cual el francés ye la llingua usualmente falada nel llar, aumentó nel conxuntu del país (+1,3 % de 1996 a 2001, y +2,4 % de 2001 a 2006).[72]

G. Afrancesamientu d'América del Norte

alternative textuelle
Munchos cartelos y alvertencies n'Estaos Xuníos tán tantu en francés como n'inglés (Los Angeles).

El francés n'América del Norte caltúvose gracies a la gran estensión del territoriu de Nueva Francia (incluyida Luisiana), qu'entós cubría lo equivalente a cuasi la metá de los Estaos Xuníos actuales más una bona parte de Canadá. Por ello, munchos sitios d'aquelles paraxes lleven nomes d'orixe francés, como por casu: Bâton-Rouge, Détroit, Trois Rivières, etc.

Una llista de nomes americanos d'orixe francés ta disponible, anque nun ye del tou completa.

N'América del Norte, los principales actores qu'impulsaron l'afrancesamientu fueron: Quebec, Acadia, y Louisiana.

N'Estaos Xuníos tamién se produció ciertu grau d'afrancesamientu y francofonización, anque con mayor debilidá qu'en Canadá, y nesti procesu en primer llugar contribuyó Luisiana, qu'en 1968 creó'l Conseil pour le développement du français en Louisiane, so impulsu del cual abriéronse escueles de francés, y formáronse profesores. Y en el sentíu indicáu tamién ayudó por cierto que nel sistema educativu estauxunidense, les llingües estranxeres enseñaes na mayoría de los establecimientos yeren (y son) el francés y l'español.

Québec xugó tamién un rol importante nel afrancesamientu d'Estaos Xuníos, gracies a les sos lleis d'obligatoriedá de tener noticies y anuncios en francés; asina, numberosos embalaxes d'alimentos o d'oxetos vendíos n'EEXX tán tantu en francés como n'inglés, con cuenta de que tar preparaos pa poder vendelos tamién en Canadá (esto ye particularmente observable na industria automotriz).

Les grandes empreses quebecuenses impulsaron ya impulsen l'afrancesamientu n'Estaos Xuníos, ente otres coses pidiendo a los sos emplegaos que conozan el francés. Y pa aquellos que nun lo conocen, ufiérten-yos amplies posibilidaes por que sigan cursos de formación.

Ente otres coses, contémplase'l otorgamiento de premios a les empreses que meyor participaren n'aiciones d'afrancesamientu (lo que termina per dar una bona imaxe pública a les mesmes); nesti sentíu correspuende que se citen a: (1) Cinc électrolytique du Canada Limitée;[73] (2) La capitale groupe financier inc;[74] (3) Cirque du Soleil, qu'emplega más de 3000 persones n'EEXX.[75]

Tou a lo llargo del sieglu XIX, cuasi un millón de quebecuenses emigraron a Estaos Xuníos, en razón de la esplosión demográfica en Québec.[76] La llamada "Revanche des berceaux"[77] incide y provoca la tasa de natalidá más elevada del mundu nesa dómina pa Québec (el númberu de canadienses franceses pasó de 140 000 en 1791 a un millón en 1871). Esta fuerte crecedera de la población, creó presión sobre les tierres cultivaes, lo qu'entós nun podía ser resueltu por cuenta de les estructures esistentes. Esa fuerte emigración escontra Estaos Xuníos, xeneró bolsones francófonos n'estaos tales como Maine y Vermont.

Territorios de Nueva-Francia ente 1534 y 1763.

Y en los nuesos díes, ciertos condaos de Maine son francófonos:

Más de 1000 habitantes
  • Madawaska (Maine) - 83,4 % de llingua francesa con 4534 habitantes;
  • Fort Kent (Maine) - 62 % de llingua francesa con 4233 habitantes;
  • Van Buren (Maine) - 77 % de llingua francesa con 2631 habitantes;
  • Frenchville (Maine) - 80 % de llingua francesa con 1225 habitantes.
Menos de 1000 habitantes
  • Eagle Lake (Maine) - 50 % de llingua francesa con 815 habitantes;
  • St. Agatha (Maine) - 80 % de llingua francesa con 802 habitantes;
  • St. Francis (Maine) - 61 % de llingua francesa con 577 habitantes;
  • Grand Isle (Maine) - 76 % de llingua francesa con 518 habitantes;
  • Saint John Plantation (Maine) - 60 % de llingua francesa con 282 habitantes;
  • Hamlin (Maine) - 57 % de llingua francesa con 257 habitantes.

El datu más recién de la Association des langues vivantes (2006), amuesa que les inscripciones pal estudiu del francés n'EEXX tán n'alza.[78]

Amás y en 2008, el Conseil américain sur l'enseignement des langues étrangères efectuó una estimación, qu'indica qu'hai más comenenciudos estauxunidenses n'estudiar el francés como segunda llingua, que'l que correspuende a toles otres llingües aconceyaes.[79]

En 2009, el Institut polytechnique et Université d'État de Virginia (Virginia Tech) publicó un artículu tituláu «French, The Most Practical Foreign Language» , en français: Le français, la langue étrangère el plus utile. Esti artículu esplica porqué'l francés ye la llingua más importante a estudiar.[80]

Y los medios de comunicación de Toronto empiecen yá a falar de « La grande francophonie d'Amérique », proyeutu del sieglu XXI.[81]

Referencies y notes

  1. ↑ «Méxicu mientres El Porfiriato» (castellanu).
  2. ↑ Gerhard Jan Voss
  3. ↑ (en francés) Dispositif d'enrichissement de la langue française en France.
  4. ↑ (en francés) Henriette Walter, Dictionnaire des mots d'origine étrangère, Larousse, 1991, p. 251 : lune de miel n.f., traduction de l'anglais honeymoon, première lunaison qui suit le mariage, de honey, « miel », et de moon, « lune »; XIXe siècle. Le Webster's New World Dictionary of American English , 3rd College Edition, donne aussi comme anicie possible le vieux norois (Old Norse) hjūnōttsmānathr, llit. wedding-night month.
  5. ↑ Wikipedia. «La modernisation du Québec (1960-1981). Le français, langue étatique.» (francés). «Sitiu Culture.gouv.fr»
  6. ↑ Wikipedia. «Spam: « Pourriel » et autres» (francés).
  7. ↑ «106 millions de francophones en 1985 (Haut Conseil de la Francophonie)» (francés). «Sitiu Ladocumentationfrancaise.fr»
  8. ↑ Richard Marcoux y Mathieu Gagné. «« La francophonie de demain : essai de mesure de la population appartenant à la francophonie d'ici 2050 »» (francés). «Sitiu Erudit.org»
  9. ↑ (en francés) Rapport de L'OIF 2006-2008 Sitiu Francophonie.org
  10. ↑ (en francés) monde,34384.html La langue française dans le monde 2010 Sitiu Francophonie.org
  11. 1 2 (en francés) Rapport Francophonie 2008-2010 du Secrétaire général de la Francophonie OIF, Nathan, 384 pages.
  12. ↑ (en francés) — PDFCahiers québécois de démographie, vol. 32, n° 2, 2003, páxs. 273-294. Sitiu Erudit.org
  13. 1 2 Richard Marcoux, Agora: La francophonie de demain
  14. ↑ (en francés) Francophonie: un avenir africain nel sitiu Tv5.org
  15. ↑ (en francés) L'Afrique, un continent refuge pour la francophonie nel sitiu Afriqueavenir.org
  16. ↑ Wikipedia. «Conseil économique, social et environnemental (France)» (francés).
  17. ↑ Wikipedia. «French Economic, Social and Environmental Council» (inglés).
  18. ↑ (en francés) les derniers discours nel sitiu Francophonie.org
  19. ↑ (en francés) Prochains évènements nel sitiu Conseil-economique-et-social.fr
  20. ↑ «Membres de L'OIF» (francés). «nel sitiu Francophonie.org»
  21. ↑ «12 bonnes raisons générales d'apprendre le français…» (francés). «nel sitiu Ambassade de France en Roumanie»
  22. ↑ «Promouvoir la langue française dans le monde» (francés). «nel sitiu Diplomatie.gouv.fr»
  23. ↑ «Rapport d'information de l'Assemblée Nationale» (francés). «nel sitiu Assemblee-nationale.fr»
  24. ↑ «2006-2007.pdf Rapport de la francophonie 2006-2007» (francés). «Documentu pdf»
  25. ↑ «Rapport d'information: La situation de la langue française dans le monde» (francés). «nel sitiu Ministère des Affaires Étrangères»
  26. ↑ «Artículo de 'Global Europe Anticipation Bulletin' (Center for Research on Globalization)» (castellanu).
  27. ↑ «Detalles práuticos sobre'l GEAB» (castellanu).
  28. ↑ «importancia-falar-idiomes-en-un mundu global-416.html La importancia falar idiomes nun mundu global» (castellanu).
  29. ↑ «¿Por qué ye importante l'idioma inglés?» (castellanu).
  30. ↑ Wikipedia. «Idioma alemán: Territoriu» (castellanu).
  31. ↑ (n'inglés) Global Europe Anticipation Bulletin (GEAB), Which languages will the Europeans speak in 2025? Heavy trends in the EU's new linguistic equilibriums in one generation from now Archiváu el 26 d'ochobre de 2010 na Wayback Machine., Excerpt GEAB N°13 (March 16, 2007) : Plantía:Citation étrangère
  32. ↑ Wikipedia. «El francés n'Europa» (castellanu).
  33. ↑ Luisa Armán Lomba. «El francés como intermediariu cultural n'Europa» (castellanu).
  34. ↑ «La Nouvelle-France (1534-1760): L'implantation du français au Canada» (francés). «Sitiu Tlfq.ulaval.ca»
  35. ↑ Langues et Provinces au Canada.
  36. ↑ (en francés) La loi 101 en ligne.
  37. ↑ (en francés) Le nombre d'élèves anglophones a chuté de 43 % en vingt ans.
  38. ↑ (en francés) Rapport de l'OIF.
  39. ↑ (en francés) «Évolution des langues au Québec (1844-2006.». upload.wikimedia.org. Consultáu'l 4 avril 2010..
  40. ↑ (en francés) «La modernisation du Québec (1960-1981) le français, langue étatique». www.tlfq.ulaval.ca. Consultáu'l 27 mai 2010..
  41. ↑ (en francés)  — PDF«Statistiques du Québec». www.olf.gouv.qc.ca.. Archiváu dende l'orixinal, el 28 de setiembre de 2011.
  42. ↑ (en francés) La connaissance du français et de l'anglais par langue maternelle, 1991, 1996, 2001.
  43. ↑ (en francés) les Canadiens et le bilinguisme: Rapport final.
  44. ↑ (en francés) Connaissances des langues, par langue maternelle et région ensemble du Québec, 1971-1991.
  45. ↑ (n'inglés) «L'annuaire du Québec 2005, By Michel Venne (page 151)» (francés) (27 de mayu de 2010).
  46. ↑ (en francés) — PDF Synthèse du rapport sur l'évolution de la situation linguistique au Québec
  47. ↑ (en francés) Kesteman, Jean-Pierre, Aborder l'histoire dans les Cantons-de-l'Est, Sherbrooke, Éditions GGC, 2007, p. 23.
  48. ↑ (en francés) Kesteman, Jean-Pierre et Al, Histoire des Cantons de l'Est, Québec, IQRC, 1998, páxs. 110-116.
  49. ↑ (en francés) Statistiques du Québec, Recensement 2001.
  50. ↑ Wikipedia. «Historia de Acadia» (castellanu).
  51. ↑ «Francisation du sud-est du Nouveau-Brunswick» (francés). Archiváu dende l'orixinal, el 18 de xunetu de 2009. «(nel sitiu web Umoncton.ca»
  52. ↑ «Nouveau Brunswick (Canada)» (francés). Consultáu'l mayu de 2010. «(nel sitiu dixital Tlfq.ulaval.ca»
  53. ↑ Wikipedia. «Louis Robichaud» (francés).
  54. ↑ Wikipedia. «Français acadien» (francés).
  55. ↑ «L'Acadie contemporaine (1960 à nos jours)» (francés). Archiváu dende l'orixinal, el 23 de xineru de 2010. Consultáu'l mayu de 2010. «(nel sitiu dixital Cyberacadie.com»
  56. ↑ «Louis J. Robichaud» (francés). Archiváu dende l'orixinal, el 3 d'avientu de 2013. Consultáu'l mayu de 2010. «(nel sitiu dixital Cyberacadie.com»
  57. ↑ «Loi sur les langues officielles du Nouveau-Brunswick 1969: Texte intégral» (francés). Consultáu'l mayu de 2010. «(nel sitiu dixital Tlfq.ulaval.ca).»
  58. ↑ «Loi sur les langues officielles du Nouveau-Brunswick (1969)» (francés). Archiváu dende l'orixinal, el 28 d'agostu de 2011. Consultáu'l mayu de 2010. «(nel sitiu dixital Salic-slmc.ca)» Lleis oficiales de Nuevu-Brunswick.
  59. ↑ «Une rhétorique populiste de droite au sein d'un parti traditionnel: le cas du Parti conservateur au Nouveau-Brunswick» (francés). Consultáu'l 27 de mayu de 2010. Analyse des Partis Politiques Nouveau-Brunswick.
  60. ↑ «La dimension populiste de l'émergence et du succès électoral du Parti Confederation of Regions au Nouveau-Brunswick» (francés). Consultáu'l 27 de mayu de 2010.
  61. ↑ «Loi sur les langues officielles» (francés). Consultáu'l 27 de mayu de 2010.(Testu integral de la llei 64).
  62. ↑ «Statistiques du Canada 1996 (site officiel): Ottawa - Gatineau , Terre-Neuve-et-Llabrador» (francés). Consultáu'l 30 de mayu de 2010. «Marc L. Johnson, André Leclerc, nel sitiu Statcan.gc.ca.»
  63. ↑ «Statistiques du Canada 2001 (site officiel) : Edmundston ; Nouveau-Brunswick» (francés). Consultáu'l 30 de mayu de 2010. «(nel sitiu Statcan.gc.ca).»
  64. ↑ «Statistiques du Canada 2006 (site officiel): Edmundston ; Nouveau-Brunswick» (francés). Consultáu'l 30 de mayu de 2010. «(nel sitiu Statcan.gc.ca).»
  65. ↑ «Acadie contemporaine» (francés). Consultáu'l 30 de mayu de 2010. «Marc L. Johnson, André Leclerc, en L'encyclopédie canadienne»
  66. ↑ «Conférences « Vision 20/20 » Congrès mondial acadien Université Saint-Anne Pointe-de-l'Église: Francisation du sud-est du Nouveau-Brunswick» (francés) (agostu de 2004). Consultáu'l 30 de mayu de 2010.
  67. ↑ «Français langue maternelle et français première langue officielle parlée, 1951-2006, Canada moins le Québec» (francés).
  68. ↑ «Yukon» (francés). Archiváu dende l'orixinal, el 5 d'avientu de 2010.
  69. ↑ «Ontario» (francés).
  70. ↑ «Les francophones hors Québec continuent à utiliser le français au travail» (francés). (enllaz rotu disponible n'Internet Archive; ver l'historial y la última versión).
  71. ↑ «Statistique Canada, Population selon la connaissance des langues officielles, par province et territoire, (Recensement de 2006)» (francés).
  72. ↑ «Statistiques du Canada» (francés).
  73. ↑ (en francés) — PDF «Document officiel du Cinc électrolytique du Canada Limitée : Une importante entreprise de métallurgie». www.slv2000.qc.ec.gc.ca. Consultáu'l 27 mai 2010.. (enllaz rotu disponible n'Internet Archive; ver l'historial y la última versión).
  74. ↑ (en francés) «Site officiel de La Capitale.». www.lacapitale.com. Consultáu'l 4 avril 2010..
  75. ↑ (en francés) «Comités de francisation en bref». l'Office Québécois de la Langue Française. Archiváu dende l'orixinal, el 10 d'ochobre de 2009. Consultáu'l 4 avril 2010..
  76. ↑ (en francés) «Statistiques officielles de la natalité au Québec». www.stat.gouv.qc.ca. Archiváu dende l'orixinal, el 6 d'agostu de 2010. Consultáu'l 27 mai 2010..
  77. ↑ Wikipedia. «Revanche des berceaux» (francés).
  78. ↑ (n'inglés) — PDF Rapport de l'association des langues vivantes aux États-Unis
  79. ↑ (n'inglés) Conseil américain sur l'enseignement des langues étrangères
  80. ↑ (n'inglés) Pourquoi apprendre le français.
  81. ↑ (en francés) «grande-francophonie-d-Amerique Article sur "La grande francophonie d'Amérique, projet du XXIe siècle ?"». www.vigile.net. Archiváu dende l'grande-francophonie-d-Amerique orixinal, el 3 de xunetu de 2010. Consultáu'l 27 mai 2010..

Ver tamién

El francés nel mundu

Referencies esternes

Enllaces esternos

  • Esta obra remanez de la traducción parcial de Francisation de Wikipedia - francés, espublizada polos sos editores baxo la Llicencia de documentación llibre de GNU y la Llicencia Creative Commons Atribución-CompartirIgual 3.0 Unported.
Esti artículu foi traducíu automáticamente y precisa revisase manualmente
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.