Francisco Villagrán Kramer
Vicepresidente de Guatemala 1r xunetu 1978 - 1r setiembre 1980 Diputado del Congreso de Guatemala (es)
Vida
Nacimientu	5 d'abril de 1927[1]
Nacionalidá	Guatemala
Muerte	Ciudá de Guatemala, 12 de xunetu de 2011[2] (84 años)
Causa de la muerte	insuficiencia cardiaca
Estudios
Estudios	Universidá de San Carlos de Guatemala
Oficiu	políticu

Francisco Villagrán Kramer, (5 d'abril de 1927 – 12 de xunetu de 2011, Ciudá de Guatemala) foi un connotado abogáu y políticu guatemalianu que tenía una estructura física d'estrema delgadez y considerable altor. Tenía un pensamientu constitucionalista y demócrata. Foi Vicepresidente de Guatemala de 1978 a 1980. Finó a los 84 años d'edá, na so casa d'habitación por causa de insuficiencias cardiaques.^[3]

Historia

Francisco Villagrán Kramer creció en Guatemala mientres el réxime autoritariu del Xeneral Jorge Ubico. Tenía 17 años cuando xunto colos sos compañeros del Institutu Nacional Central pa Varones participó nes protestes de xunu de 1944, que remataron col arrenunciu del xeneral Ubico'l 1º de xunetu de 1944. Depués, vio como trunfaba la Revolución d'Ochobre y derrocaba al presidente Federico Ponce Vaides el 20 d'ochobre de 1944. A la cayida del Presidente Jacobo Árbenz Guzmán en xunu de 1954, yera un mozu profesional egresado de la Universidá de San Carlos de Guatemala, d'onde llogró'l grau académicu de Llicenciáu n'Abogáu y Notariu (1946-1951),^[4] convencíu de que l'Estáu de Derechu y la democracia taben ausentes en Guatemala dende diba décades.

Villagrán Kramer, d'ideoloxía de centru esquierda, conceptualizaba que “l'estáu tien de ser fuerte y un motor de desenvolvimientu y de redistribución, amás d'ente garante de los derechos humanos”;^[5] empecipiar na política activa y fundó la organización política Unidá Revolucionariu Democrática (URD)^{[Nota 1]} “(…) juntamente con Manuel Colom Argueta, Adolfo Mijangos López, Alfredo Balsells Toxu, Miguel Ángel Andrino, Carlos Duarte y América Cifuentes Rivas, ente otros.^[6]

La so vida política atayar en 1955 cuando ye obligáu al exiliu pol gobiernu del Coronel Carlos Castillo Armas xunto colos dirixentes políticos Adolfo Mijangos López y Manuel Colom Argueta. A la so torna reincorporar a l'actividá política y de 1958 a 1962 foi parllamentariu pol Partíu Revolucionariu (PR), y coincide nel hemiciclu col Xeneral Fernando Romeo Lucas García, quien yera representante pol partíu de la Reconciliación Democrática Nacional y el Partíu d'Unificación Anticomunista (PUA). Darréu a esti periodu ye forzáu per segunda vegada al exiliu en 1970, aniciando esta vegada en Méxicu y El Salvador.^[7]

En 1978, xunto col Xeneral Lucas García, crean el binomiu presidencial pol Partíu Revolucionariu, ganando les eleiciones y Villagrán asume la Vicepresidencia de la República de Guatemala y al empar la Presidencia del Conseyu d'Estáu; sicasí, “(…) a les poques selmanes d'asumir el poder empezó una campaña brutal de represión en contra d'organizaciones estudiantiles, de trabayadores y populares (…)”.^[8]

El 1 de setiembre de 1980 Villagrán Kramer dende Washington, Estaos Xuníos, arrenunció a la Vicepresidencia cuando'l gobiernu de Lucas García yá llevaba más d'un centenar de muertos políticos nel so haber, pero primero que la espiral d'asesinatos esguilara.^[9]

Los entretelones del arrenunciu de Villagrán Kramer apaecen como la imposibilidá d'influyir por que les soluciones polítiques prevalecieren sobre les militares; la regla xeneral de Lucas García, yera de represión brutal, como la exercida na masacre de llabradores qu'ocupaben la embaxada española en Ciudá de Guatemala en xineru de 1980^{[Nota 2]} Esti fechu xunto col asesinatu de Manuel Colom Argueta, quien morrió en recibiendo 45 impautos de bala nuna operación militar, son los que s'atribúin como principales razones a que llevaron a tomar de decisión del arrenunciu al cargu de Vicepresidente.

Mientres el autoexilio n'Estaos Xuníos, ocupó un puestu nel Departamentu Llegal del Bancu Interamericano de Desarrollu –BID- según tamién sirvió nel Comité Xurídicu Interamericano de la Organización d'Estaos Americanos –OEA- y na Comisión de les Naciones Xuníes de Derechu Internacional. En 1994 foi escoyíu pal Congresu de la República onde se desempeñó como presidente de la Comisión de Derechos Humanos y en 1997 foi nomáu pa un curul nel Interamericano de la OEA de la Comisión de Derechos Humanos, nomamientu que llevantó fuertes crítiques sobre la base del alegatu de qu'escuadrones de la muerte fueren activos en Guatemala mientres el so mandatu como Vicepresidente.^[10]

Villagrán Kramer trabayó arduamente nel reclamu territorial de Guatemala sobre Belize, sosteniendo que l'Asamblea Xeneral de les Naciones Xuníes nun yera competente pa definir el casu, sinón que lo yera la Corte Internacional de la Faya, onde güei se lleva a cabu'l pleitu.

Vida personal

Villagrán Kramer tuvo dos matrimonios, la so primer esposa Alba Ruth de Lleón Méndez, guatemaliana quien finó na ciudá de Guatemala, el 17 de xineru de 1970^[11] con quien procreó dellos fíos: Margarita,^[12] Francisco,,^{[Nota 3]} María Eugenia,^{[Nota 4]} Juan Carlos^{[Nota 5]} y Ruth Villagrán de Lleón.^{[Nota 6]} Darréu casóse cola señora Pierangela Vercesi.

Muerte

Francisco Villagrán Kramer, morrió na ciudá de Guatemala na madrugada del 12 de xunetu de 2011 na so residencia d'habitación. Pa María Eugenia Villagrán de Lleón el so padre “Dexó un legáu bien grande, una vida exemplar d'honorabilidá y dignidá intachable. Foi un xurista internacional que defendió los sos principios, los sos valores, el so amor por Guatemala y el so deséu de llograr una sociedá con xusticia y equidad”. L'Embaxador d'Estaos Xuníos Stephen McFarland tamién-y rindió tributu: “Foi daquién que dio l'exemplu al sacrificar la so posición como vicepresidente p'alloñase d'un réxime que yá nun podía sofitar.”^[13]

Pal mesmu Villagrán Kramer “La muerte o l'exiliu ye'l destín d'aquellos que lluchen pola xusticia en Guatemala.”

Condecoraciones

• Premiu Nacional de Cultura. Pa la Teoría Xeneral de la Integración Económica Rexonal”, El Salvador (1986)
• Premiu Centroamericanu d'Universidaes del Conseyu Cimeru. La edición de l'Asamblea Xeneral.
• “Teoría de la Integración Económica Rexonal”, San Xosé, Costa Rica (1969)
• Votu de reconocencia. La Segunda Especializada Conferencia Interamericana de Derechu Internacional Priváu Montevidéu, Uruguái (1979)
• Votu de reconocencia, ente'l Comité Xurídicu Interamericano (1992)
• Distinguíu Centroamericanu pola SIECA (2004)

Asociaciones nes que participó

• Colexu d'Abogaos de Guatemala.

• Asociación Guatemaliana de Derechu Internacional.

• Asociación Internacional de Derechu Penal.

• Asociación de Derechu Internacional-Guatemala.

• Asociación Guatemaliana Pro Naciones Xuníes.

Publicaciones

Foi profesor y conferenciante en más de 15 países; ente les sos publicaciones tán:^[4]

• L'asile diplomatique d'apres la pratique des etats latino-américains, Bruxelles; Amibel (1958)
• Casos y documentos de derechu internacional, Guatemala, Editorial José de Pineda Ibarra^{[Nota 7]} (1960)
• El réxime de llegalidá: ensayo sociu-políticu, Guatemala, Círculu d'Estudios Constitucionales (1963)
• Bases pal desenvolvimientu económicu y social de Guatemala, Méxicu, D.F.; O.R.D. (1966)
• Aspeutos xurídicos ya institucionales de la integración económica centroamericana, Guatemala, Colexu d'Abogaos de Guatemala (1967)
• Integración económica centroamericana: aspeutos sociales y políticos, Guatemala, Editorial Universitaria (1967, 1977)
• Teoría xeneral del derechu de la integración económica rexonal: ensayu de sistematización, San José: EDUCA (1972)
• Mercáu común centroamericanu: rexímenes especiales, Guatemala, Editorial José de Pineda Ibarra, 1974^{[Nota 8]}
• Estudios de ciencia política y otros ensayos, Guatemala, Serviprensa (1979)
• Nulidá y anulabilidad d'actos y negocios xurídicos: ensayu de sistematización, Guatemala, Serviprensa Centroamericana (1984)
• Política y xeopolítica en Centroamérica: un puntu de vista ístmico, Guatemala, USAC, DIGI (1987)
• Aspeutos llegales de la delda esterna llatinoamericana: informe al comité Xurídicu Interamericano, Guatemala, Tipografía Nacional (1991)
• Biografía política de Guatemala: años de guerra y años de paz. FLACSO-Guatemala (2004)

Referencies

Notes