Esturianos
Alministración
País España
Autonomía Castiella y Lleón
Provincia provincia de Zamora
Tipu d'entidá conceyu d'España
Alcalde d'Esturianos Leonardo Gallego Chimeno
Nome oficial Asturianos (es)[1]
Códigu postal 49325
Xeografía
Coordenaes 42°03′11″N 6°29′12″W / 42.0531°N 6.4866°O / 42.0531; -6.4866
Esturianos alcuéntrase n'España
Esturianos
Esturianos
Esturianos (España)
Superficie 42.6 km²
Altitú 968 m[2]
Llenda con Manzanal de los Infantes, Cernadilla, Manzanal de Arriba, Palacios de Sanabria, Rosinos de la Requejada y Espadañedo
Demografía
Población 263 hab. (2023)
- 137 homes (2019)
- 134 muyeres (2019)
Porcentaxe 0% de provincia de Zamora
0.01% de Castiella y Lleón
0% de España
Densidá 6,17 hab/km²
aytoasturianos.es
Cambiar los datos en Wikidata

Esturianos[3] (n'español Asturianos) ye un conceyu y llocalidá española de la provincia Zamora, na comunidá autónoma de Castiella y Lleón.[4]

Xeografía

Atópase allugáu na contorna de Senabria, al noroeste de la provincia. Nel so términu municipal atópense les llocalidaes d'Esturianos, Cerezal, Entrepeñas, Lagarejos, Rioconejos y Villar de los Pisones. La cercanía d'esti pueblu al llagu de Sanabria, foi'l principal motivu del so notable desarrollu turísticu y urbanísticu de los últimos años.

Forma parte del Camín de Santiago Senabrés. Asturianos atopar nuna parte d'esti itinerariu que se caracteriza por tar asitiáu ente carbayeres y montículos. Más apocayá coincidente con unu de los tramos de la carretera que xune Benavente y Ourense (N-525).[5]

Historia

Créese habitáu con anterioridá a la llegada de los romanos, posiblemente nuna paraxa cercana denomináu «cuetu del Castru».[6] El so topónimu actual, Asturianos, conduznos a los tiempos de Reconquistar, cuando foi fundáu, repoblándose con xentes procedentes d'Asturies.[7] Sicasí, la mención más antigua que se caltién d'Asturianos data del sieglu XII, nel reináu d'Alfonsu VII de Lleón, cuando apaez mentáu como una de les villes donaes al Monesteriu de San Martín de Castañeda.[8] Non muncho tiempu dempués, esfrutó del privilexu "De Pechar y de Servicios Reales".[6]

N'Asturianos recibió'l rei Fernando'l Católicu l'avisu de la llegada del so xenru don Felipe'l Formosu, alcuentru que se celebraría darréu en Remesal y que foi preparatorio de lo que darréu se sentenció cola Concordia de Villafáfila.[6][9]

Mientres tola Edá Moderna, Asturianos foi una de les llocalidaes que s'integraba na provincia de les Tierres del Conde de Benavente, formando parte de la receptoría de Sanabria.[10] Sicasí, al reestructurase les provincies y crease les actuales en 1833, Asturianos pasó a formar parte de la provincia de Zamora, dientro de la Rexón Lleonesa, magar esta postrera escarecía de cualquier tipu de competencia o órganu común a les provincies qu'arrexuntaba, teniendo un meru calter clasificatorio, ensin pretensiones de operatividad alministrativa.[11] Tres la constitución de 1978, y la diversa normativa que la desenvuelve, Asturianos pasó a formar parte en 1983 de la comunidá autónoma de Castiella y Lleón, en tanto conceyu adscritu a la provincia de Zamora.[12]

Arquiteutura

La so arquiteutura cuidada respuende a les carauterístiques propies de la so contorna y nel que se repara un claru cuidu de nun romper esa harmonía.

D'ente los sos inmuebles destaca la so ilesia, dedicada a la advocación de La nuesa Señora de l'Asunción. Asítiase nes contornes del cascu urbanu y externamente amuesa una monumentalidad destacada, reflexu de la so categoría ya importancia pasada. Nel so interior destaquen tres retablos barrocos apocayá restauraos y pertenecientes a la primer metá del sieglu XVIII. El retablu mayor empezar a construyir n'añu 1652, anque nun se pintó hasta'l 1685, pa darréu ser modificáu nel 1712. La so obra foi atribuyida Jerónimo del Campo, artista de la dómina. Nos llaterales esisten otros dos retablos coetaneos, dedicaos a la Virxe de Guadalupe y la Virxe del Rosario. Tamién ye gótica la pila bautismal asitiada xunto al altar. Amás, nel so interior pueden reparase diverses imáxenes procedentes de distintes dómines.[7][13][14]

Nel conceyu tamién s'atopa la ermita de La nuesa Señora del Carmen. Templu que se caracteriza pol so notable sobriedá esterior. Nel so interior caltienen dellos retablos barrocos del sieglu XVIII. Nel so interior atopa la imaxe de la Virxe del Carmen, patrona d'esta llocalidá y oxetu d'una populosa romería mientres el mes de xunetu.[7]

Demografía

Gráfica d'evolución demográfica d'Esturianos ente 1900 y 2017
Fonte Institutu Nacional d'Estadística d'España - Ellaboración gráfica por Wikipedia.

Nucleos de población

El conceyu estremar en seis nucleos de población, que teníen la siguiente población en 2016 según l'INE.[15]

Nucleu de población Población
Esturianos 131
Entrepeñas 54
Llagareyos 27
Rioconeyus 23
Villar 16
Zrezal 13

Economía

Nos últimos años hai esperimentado un importante movimientu turísticu, instensificado especialmente na dómina braniza. Dalgunos de los sos curiosos moren nel monte cercanu al pueblu que cunta con un campu de tiru federáu. Nes sos fasteres pueden contemplase tamién restos d'un antiguu castru. Pero'l motivu principal del so desarrollu urbanísticu ye la so cercanía al llagu de Sanabria. Amás, los numberosos visitantes que s'averen hasta'l pueblu provocaron que nos últimos años creárense diverses cases rurales.[16]

L'actividá agrícola y ganadera sigue siendo l'actividá económica principal d'Esturianos. Pa revitalizar esti sector granible y llimpiar les sos paraxes naturales, la Xunta de Castiella y Lleón declaró d'utilidá pública y d'urxente execución la concentración parcelaria d'esti conceyu. Esta concentración parcelaria afecta a una zona de sensibilidá ecolóxica como ye'l LIC Riberes del ríu Tera y afluentes, polo que'l procesu d'execución ta retrasándose p'afaese a les directrices y prescripciones conteníes na declaración d'impautu ambiental de la citada alministración.[17]

N'Asturianos inda ye posible ver l'alzada del so ganáu bovino en direición a l'agua y camperes de l'Alta Senabria, nes sierres de Porto. La vía pecuaria utilizada ye la cañada El Vidoleo que xune Benavente a l'Alta Senabria. Pa ello pasa por Esturianos, Remesal, Triufé, Castellanos, Sampil, La Ponte, Llanes, Quintana de Senabria, y dende el Valle de Sanabria enfusando nos cayentes montascosos de la Sierra Segundera hasta les mesmes sierres de Porto.[18]

Nos últimos años púnxose en marcha n'Asturianos la bodega "Nieto Rascón". La iniciativa foi considerada por dalgunos como la primer empresa productora y comercializadora de vinu netamente sanabrés.[19]

El pueblu cunta con dellos establecimientos hosteleros, un consultoriu médicu, dellos establecimientos comerciales y una farmacia.[20]

Fiestes

Asturianos celebra la so festividá patronal el 16 de xunetu, día d'El Carmen, cuntando nos sos prepatarivos con una asociación cultural que lleva'l nome d'esta virxe.[21][22][23]

Asturianos pernomaos

  • Consuelo Lorenzo, pintora nacida n'Esturianos.[24]

Ver tamién

  • Llagu de Senabria
  • Lleenda del Llagu de Senabria
  • Llaguna de los Pexes
  • Ríu Tera
  • Ríu Negru
  • Ríu Castro
  • Ríu Bibey
  • Ríu Gamoneda
  • Ríu Tuela
  • Banzáu de San Sebastián
  • Banzáu de Cernadilla
  • Banzáu de Vega de Tera
  • Sierra de la Cabreira
  • Sierra Segundera
  • Sierra Gamoneda
  • Peña Trevinca
  • Monte del Tejedelo
  • Ilesia de La nuesa Señora del Azogue
  • Monesteriu de San Martín de Castañeda
  • Santuariu de la Tuiza
  • Santuariu de la Alcobilla
  • Camín de Santiago Sanabrés
  • Castro d'As Muradellas

Referencies

  1. ↑ Afirmao en: Llista de Conceyos y los sos Códigos por Provincies a 1 de xineru de 2019. Data d'espublización: 8 febreru 2019. Editorial: Institutu Nacional d'Estadística.
  2. ↑ URL de la referencia: https://www.aemet.es/es/eltiempo/prediccion/municipios/asturianos-id49017.
  3. ↑ https://tierraalantre.wordpress.com/2010/08/10/que-facemos-cola-toponimia-de-zamora/
  4. ↑ Asturianos según la Diputación de Zamora
  5. ↑ Camino Sanabrés de la Vía de la Plata (7ª Etapa: Rionegro del Puente Asturianos): Nel reinu del carballo
  6. 1 2 3 Asturianos, historia y camín
  7. 1 2 3
  8. ↑ «Asturianos, conceyu d'avientu editorial=La Nueva España» (12 d'avientu de 2014).
  9. ↑ Remesal va cuntar con una estatua de Fernando «el Católicu» y otra de Felipe «el Formosu»
  10. ↑ Salgado Fuentes, Carlos Javier (2016). Universidá de Salamanca: La evolución de la identidad regional en los territorios del antiguo Reino de León (Salamanca, Zamora y León) (en castellanu), páx. 149-150.
  11. ↑ «Real Decretu de 30 de payares de 1833 sobre la división civil de territoriu español na Península ya islles axacentes en 49 provincies» (castellanu). Gaceta de Madrid.
  12. ↑ {{cita web|url=http://www.jcyl.es/web/jcyl/binarios/195/628/ESTATUTU%20DE%20AUTONOMIA.pdf%7Ctítulu =Ley Orgánica 14/2007, de 30 de payares, de reforma del Estatutu d'Autonomía de Castiella y Lleón|autor=
  13. ↑ Arte y diversión
  14. ↑ Destinaos 149.461 euros pa restaurar los retablos de Guadalupe y del Rosariu d'Asturianos
  15. ↑ Institutu Nacional d'Estadística. «Nomenclátor: Población del Padrón Continuo por Unidad Poblacional». Consultáu'l 19 de marzu de 2017.
  16. ↑ Tres la concentración parcelaria
  17. ↑ Declarada d'urxencia la concentración d'Asturianos pa 2.044 hectárees
  18. ↑ Bovín trashumante
  19. ↑ Un entamador ellabora n'Asturianos el primer vinu netamente sanabrés
  20. ↑ Datos económicos y sociales d'Asturianos según Caja España d'Inversiones, Salamanca y Soria, C.A.M.P. (Ficha Municipal - 2011; Fecha de zarru d'entrada de datos: 28/02/2011).
  21. ↑ Asturianos na web d'El Norte de Castiella
  22. ↑ Devoción y fiesta n'Asturianos
  23. ↑ La Virxe llega a la so ermita
  24. ↑ «Busco la lluz reflexada en fachaes, nos balcones y so les escaleres»

Enllaces esternos

Esti artículu foi traducíu automáticamente y precisa revisase manualmente
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.