Esquerra Republicana de Catalunya
Acrónimu ERC
Presidente Oriol Junqueras
Secretaría xeneral Marta Rovira
Fundación 19 de marzu de 1931
Sede Barcelona
Estáu  España
Afiliaos 9844 (2019)
Ideoloxía política socialismu democráticu, republicanismu, independentismu catalán, Europeísmu, feminismu y Ecoloxismu
Posición nel espectru centru izquierda
Organización de mocedá Joventuts d'Esquerra Republicana de Catalunya (es) Traducir
Afiliación europea Alianza Llibre Europea
Páxina web esquerra.cat
Cambiar los datos en Wikidata

Esquerra Republicana de Catalunya (ERC) (Izquierda Republicana de Cataluña n'asturianu), ye un partíu políticu catalán con representación, amás d'en Cataluña, nes Islles Baleares, na Comunidá Valenciana (col nome d'Esquerra Republicana del País Valencià) y nel Rosellón francés. Nel Parllamentu Européu ta representáu pol diputáu Mikel Irujo (Eusko Alkartasuna) dientro de la coalición Europa de los Pueblos.

Logo ERC

El partíu tien influyencia en tolos territorios de fala catalana y tien trés federaciones: Cataluña (ERC), la de la Comunidá Valenciana (ERPV) y la de les Islles Baleares (ERIB). Tamién caltién una vinculación coles Joventuts d'Esquerra Republicana de Catalunya (Jovent Republicà), considerada la so estaya moza.

Historia

Orixe

Edificiu onde va fundase ERC

Los díes 17, 18 y 19 de marzu del añu 1931 se celebra bel barriu de Sants de Barcelona la Conferència d'Esquerres, onde va fundase como partíu políticu Esquerra Republicana de Catalunya, de la xunión de les organitzacions Estat Català de Francesc Macià,[1] el Partit Republicà Català de Lluís Companys y el grupu L'Opinió de Joan Lluhí,[2] amás de delles asociaciones comarcales y llocales. El primer presidente de la nueva organización política foi Francesc Macià escoyíu por unanimidá.

Los principios mas importantes van ser: el reconocimientu de la identidá de Cataluña como nación, la defensa de los drechos individuales del home y la redistribución de la riqueza, mientres que'l programa social defendía la plena llibertá sindical, el drechu de fuelga, la defensa del salariu mínimu, la xornada de ocho hores, vacaciones obligatories, seguros y xubilaciones y escueles de trabayu.

La hexemonía republicana

Francesc Macià, conocíu popularmente como El Güelu, presidente de la Generalitat de Catalunya dende'l restablecimientu de la Generalitat en 1931 hasta la so muerte, el 25 d'avientu de 1933.

Con Francesc Macià como llíder, ERC llogró ser el partíu más votáu nes eleiciones municipales d'abril de 1931. Dempués de la victoria Macià proclamó la República Catalana, pero esti actu nun yera una proclamación d'independencia de Cataluña sinón la proclamación de la República, como pasó n'otres ciudaes d'España, y del nuevu réxime catalán, pos unu de los puntos del pactu de San Sebastián (1930) yera l'autogobiernu pa Cataluña. Asina se redactó un Estatutu d'Autonomía que suponía'l restablecimientu de la Generalitat de Catalunya, institución que Macià va dirixir hasta 1933.

N'agostu del mesmu añu, aprobóse en referéndum l'Estatutu d'Autonomía de Cataluña, como marcu llegal a partir del cual el Principáu recuperaba competencies d'autogobiernu per primer vegada dende la derrota a la Guerra de Socesión (1700-1715). Esti Estatutu, a pesar de ser entró a valir en setiembre de 1932.

ERC, a partir d'aquel momentu, y nel marcu de la II República Española (1931-1939), gana toles eleiciones que se van celebrando, tantu les municipales como les del Parllamentu y les llexislatives.

En 1934, Lluís Companys volvió declarar una República Catalana. L'intentu yera una rempuesta contra los socesos d'Asturies y un actu de protesta contra'l gobiernu conservador, al qu'acusaben de romper los valores de la República. Companys ye deteníu y encarceláu, y el gobiernu suspensu, nel qu'históricamente se denominó los Fechos del seis d'ochobre.

Catalanes! Les fuercies monárquiques y fascistes que d'un tiempu acá pretendíen traicionar la República, consiguieron el so oxetivu y asaltaron el Poder. Nesta hora solemne, en nome del Pueblu y del Parllamentu, el Gobiernu que presido asume toles facultaes del Poder en Cataluña, proclamo l'Estáu Catalán de la República Federal Española, y al restablecer y fortificar la rellación colos dirixentes de la protesta xeneral contra'l fascismu, convidar a establecer en Cataluña'l Gobiernu Provisional de la República, que va atopar nel nuesu pueblu catalán lo más arrogante impulsu de fraternidá nel común pruyimientu d'edificar una República Federal llibre y magnífica. Catalanes! La hora ye grave y gloriosa. L'espíritu del presidente Macià, restaurador de la Generalitat, acompáñanos. Cada cual al so llugar y Cataluña y la República al coru de toos. Viva Cataluña! Viva la República! Viva la llibertá!
Lluís Companys6 d'ochobre de 1934

Guerra civil

En 1936, Esquerra formó parte del Frente popular que ganó les eleiciones. Lluís Companys volvió asumir el gobiernu de la Generalitat. Llueu surdieron enzancaos, de primeres, al considerar ERC demasiáu rexonalista, producióse la salida práuticamente en bloque de los militantes d'ERC del sector hasta entós autónomu d'Estat Català qu'incluyía la práctica totalidá de les mocedaes del partíu (Mocedaes d'Esquerra Republicana-Estat Català). De segundes, per xunetu, col alzamientu militar que desaguó na Guerra Civil española. Amás, el gobiernu catalán tamién se vio primíu internamente polos varios grupos que-y sofitaben: anarquista, comunistes y trotskistes.

El 17 de xunetu de 1936 los militares españoles se llevantaron contra la Segunda República Española. El Güelpe d'estáu del 18 de xunetu ye reprimíu con ésitu en Cataluña en 48 hores, pero non n'otres zones d'España. La Guerra Civil española, conflictu que se va estender a lo llargo de trés años y que va ser interpretáu como l'ensayu xeneral de les grandes potencies previu a la II Guerra Mundial. Mientres tola guerra ERC retuvo la presidencia de la Generalitat, la Conseyería Primera, la Conseyería de Gobernación y, dende setiembre de 1936, la de Finances. La Guerra Civil acabó oficialmente n'abril de 1939 col trunfu del bandu nacional lideráu pol xeneral Francisco Franco Bahamonde.

Posguerra y franquismu

Empecípiase entós una escura dómina de represión política y social que se va enllargar mientres 36 años de dictadura, el franquismu (1939-1975). De los más de 70.000 militantes d'ERC, la metá s'exilian y una cuarta parte son encarcelaos, executaos o morrieron na guerra. El presidente Lluís Companys ye llibráu pola Gestapo nel gobiernu español, que lo fusila nel Castiellu de Montjuic el 15 d'ochobre de 1940, siendo l'únicu presidente escoyíu democráticamente n'Europa que foi fusiláu.

En 1945, el Congresu d'ERC, aconceyáu nel exiliu a Tolosa, noma al exconseyeru Josep Tarradellas secretariu xeneral, cargu qu'abandona en 1954 cuando ye escoyíu presidente de la Generalitat nel exiliu en sustitución de Josep Dila. La Secretaría Xeneral d'ERC pasa entós a nanos de Joan Sauret.

Dende 1939 ERC pasa a la clandestinidá y coordínase nel interior como resistencia antifranquista, alredor de Manuel Juliachs y Jaume Serra.

Finada la II Guerra Mundial, en vista d'un posible derrocamientu del fascismu español pola entrada de les fuercies aliaes, la direición d'ERC nel exiliu unvia nel interior a Pere Puig, y dempués a Joan Rodriguez-Papasseit. Mientres estos años ERC ta presente nel Conseyu de la Democracia Catalana y nel Conseyu de Fuercies Democrátiques.

En 1952 Heribert Barrera vuelve al interior y asume de facto la direición del partíu. L'Once de Setiembre de 1964, coincidiendo cola Fiesta Nacional de Cataluña, ERC y otros grupos entamen la primer manifestación antifranquista dende'l fin de la guerra. ERC participa socesivamente nel Conseyu Catalán del Movimientu Européu, nel Secretariáu de la Democracia Social Catalana, na Coordinadora de Fuercies Polítiques, na Asamblea de Cataluña, al Conseyu de Fuercies Polítiques y en cualquier iniciativa que s'enfrente al franquismu.

Transición democrática

Tres la muerte del dictador español Francisco Franco en 1975, ERC celebra en xunetu de 1976 el 8u Congresu Nacional, onde Barrera va ser elixíu llíder. Nes eleiciones a les Cortes Constituyentes de 1977 ERC va en coalición, pos nun foi llegalizáu pola so ideoloxía republicana. ERC solicitara la inscripción nel rexistru de partíos políticu'l 14 de marzu d'aquel añu, pero'l ministeriu de Gobernación —un mes dempués de los comicios— respondió: «La denominación propuesta pola entidá, al referise a un sistema políticu incompatible col vixente llegalmente n'España, puede representar un supuestu de inalmisibilidá».[3] El partíu intentó una coalición con Frente d'Izquierdes o con Convergència Democrática, anque finalmente alióse col Partíu del Trabayu d'España. El nome de la coalición eleutoral foi Esquerra de Catalunya-Frente Eleutoral Democràtic.[3] L'alianza consiguió un diputáu, l'escañu d'Heribert Barrera. Dalgunes de les promeses eleutorales fueron l'Estatutu d'Autonomía o un referéndum sobre la monarquía.[3] Esquerra Republicana de Catalunya foi finalmente llegalizada pol nuevu gobiernu'l 2 d'agostu de 1977.[3]

Nesi mesmu añu, y nel marcu del 9u Congresu, Heribert Barrera ye escoyíu nuevu secretariu xeneral. Nel discutiniu del testu de la nueva Constitución española, ERC ye l'únicu partíu catalán que defende los principios republicanos y el drechu d'autodetermín de los pueblos, idees a les cualos la mayoría d'españoles evidentemente nun sofiten, polo cual ERC defendió'l non nel referéndum constitucional celebráu'l 6 d'avientu de 1978. Mientres estos meses d'incertidume política, ERC utiliza la nomenclatura «Estudios ya Investigaciones Contemporáneos, Y.R.C.» na sede del partíu na Cai Ausiàs Marc, pa evitar problemes cola policía española.[4][5]

N'ochobre de 1977 vuelve'l presidente Tarradellas y restáurase la Generalitat. Redáctase un nuevu testu del Estatutu, al cual ERC s'opunxo porque nun garantiza un autogobiernu mínimu. Nel referéndum pa la so aprobación, en 1979, ERC pide'l sí. Nes eleiciones al Parllamentu de Cataluña, en 1980, ERC llogra 14 escaños —d'un total de 135—, que lleven a Barrera a la Presidencia'l Parllamentu de Cataluña. En 1984 ERC solo consigue 5 diputaos, y empieza un curtiu periodu de decadencia, que sigue en 1986 cola perda de la presencia parllamentaria nes Cortes Xenerales.

Organización interna

Los muérganos nacionales de direición política son: el Congresu Nacional, muérganu soberanu de calter asambleariu, yá que pue participar tola militancia; y el Conseyu Nacional y la Executiva Nacional, muérganos de xestión del partíu.

Organigrama

El presidente (oficialmente President) ye'l llíder o máximu representante del partíu. L'actual presidente ye Oriol Junqueras, dende 'l 17 de setiembre de 2011.

El secretariu xeneral (oficialmente Secretari General) ye la segunda persona con mas poder nel organigrama del partíu. En delles vegaes foi'l candidatu del partit a la Presidencia de la Xeneralidá. Anguaño'l cargu l'ocupa Marta Rovira, dende'l '1 d'ochobre de 2011.

Resultaos eleutorales

Parllamentu de Cataluña

Añu Votos  % votos Diputaos +/- Gobiernu Cabezaleru/a
1932 269.550 52,6
56/85
Mayoría Absoluta Francesc Macià
1980 240.871 8,87
14/135
42 Oposición Heribert Barrera
1984 126.943 4,41 (5)
5/135
9 Heribert Barrera
1988 111.647 4,1 (5)
6/135
Creciente 1 Joan Hortalà
1992 210.366 7,9 (3)
11/135
Creciente 5 Àngel Colom
1995 305.867 9,4 (4)
13/135
Creciente 2 Àngel Colom
1999 271.173 8,6 (4)
12/135
1 Josep-Lluís Carod-Rovira
2003 544.324 16,44 (3)
23/135
Creciente 11 Coalició (PSC-ERC-ICV) Josep-Lluís Carod-Rovira
2006 416.355 14,0 (3)
21/135
2 Josep-Lluís Carod-Rovira
2010 218.046 7,0 (5)
10/135
11 Oposició Joan Puigcercós
2012 496.292 13,7 (2)
21/135
Creciente 11 Oriol Junqueras
2015 1.620.973 39,54 (1)
62/135
(32 amb JxSí)
Creciente11 Coalició (JxSi) Artur Mas
(CDC)
2017 935.861 21,38 (3)
32/135
= Coalició (JxCat) Oriol Junqueras

Congresu de los diputaos

Congresu de los Diputaos
Eleiciones Cataluña Cabezaleru
Votos  % Escaños
1977 143.954 4,7
1/47
Heribert Barrera
1979 123.453 4,2
1/47
Heribert Barrera
1982 138.116 4
1/47
Francesc Vicens
1986 84.628 2,6
0/47
Francesc Vicens
1989 84.756 2,7
0/46
Joan Hortalà
1993 189.632 5,1
1/47
Pilar Rahola
1996 167.641 4,2
1/46
Pilar Rahola
2000 194.715 5,6
1/46
Joan Puigcercós
2004 652.196 15,9
8/47
Josep-Lluís Carod-Rovira
2008 298.139 7,8
3/47
Joan Ridao
2011 256.985 7,07
3/47
Alfred Bosch
2015 599.289 15,98
9/47
Gabriel Rufián
2016 629.294 18,17
9/47
Gabriel Rufián
2019 1.015.355 24,59
15/48
Oriol Junqueras i Vies
2019 869.934 22,56
13/48
Gabriel Rufián

Parllamentu Européu

Parllamentu Européu
Eleiciones Cataluña Escaños Cabezaleru
Votos  %
1987 112.107 3,7
0/60
Carlos Garaikoetxea (EA)
Heribert Barrera (ERC)
1989 78.408 3,3
1/60
Carlos Garaikoetxea (EA)
Heribert Barrera (ERC)
1994 141.285 5,5
0/64
Carlos Garaikoetxea (EA)
Max Cahner (ERC)
1999 174.374 6
1/64
Gorka Knörr (EA)
Miquel Mayol (ERC)
2004 262.958 11,8
1/54
Bernat Joan (ERC)
Mikel Irujo (EA)
2009 181.213 9,2
1/54
Oriol Junqueras (ERC)
Ana Miranda (BNG)
Iñaki Irazabalbeita (Aralar)
2014 630.072 23,7
2/54
Josep Maria Terricabras
2019 733.401 21,19
3/54
Oriol Junqueras i Vies

Cases Conceyu


Cases Conceyu
Eleiciones Catalunya Llíder
Votos  % Conceyales
1979 103.547 3,8
210/8223
Heribert Barrera
(Secretariu xeneral)
1983 85.168 2,9
155/8199
Heribert Barrera
(Secretariu xeneral)
1987 75.422 2,4
188/8186
Heribert Barrera
(Secretariu xeneral)
1991 92.003 3,3
228/8328
Àngel Colom
(Secretariu xeneral)
1995 204.906 6,3
525/8426
Àngel Colom
(Secretariu xeneral)
1999 225.576 7,7
677/8497
Josep-Lluís Carod-Rovira
(Secretariu xeneral)
2003 419.961 12,8
1282/8690
Josep-Lluís Carod-Rovira
(Secretariu xeneral)
2007 347.601 11,6
1594/8932
Josep-Lluís Carod-Rovira
(Presidente)
2011 271.503 9
1422/9132
Joan Puigcercós
(Presidente)
2015 513.169 16,4
2388/9069
Oriol Junqueras
(Presidente)
2019 819.845 23,48
3,107/9,077
Oriol Junqueras

(Presidente)

Parllamentu del Alt Pirineu y Baix Urgell

2019 64.358 31,45
11/25
Oriol Junqueras
(Presidente)

Referencies

  1. Esculies, Joan (ochobre 2012). páxs. p.22-28. Sàpiens.
  2. 1 2 3 4 Moldes, Aleix (19 abril 2019). «ERC, un partíu illegal nel Congresu de Diputaos». Agora:  páxs. p. 7.
  3. La Humanidá:  páxs. 3. http://www.memoriaesquerra.cat/publicacions/19/9_197840/humanitat_la_19780400_3.pdf.
  4. Miret, Eduard. La República:  páxs. 5. http://www.memoriaesquerra.cat/publicacions/18/1_198930/republica_la_19890300_5.pdf.

Enllaces esternos

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.