Un espaciu topolóxicu ye una estructura matemática que dexa la definición formal de conceutos como converxencia, conectividad, continuidá, vecindá, usando soconxuntu d'un conxuntu dau.[1] La caña de les matemátiques qu'estudia los espacios topolóxicos llámase topoloxía. Les variedaes, al igual que los espacios métricos son especializaciones d'espacios topolóxicos con restricciones y estructures propies.
Definición
Formalmente, llámase espaciu topolóxicu al par ordenáu (X,T) formáu por un conxuntu X y una topoloxía T sobre X, esto ye, una coleición de soconxuntos de X que cumplen los trés propiedaes siguientes:
- El conxuntu vacíu y X tán en T.
- La interseición de cualesquier subcolección finita de conxuntos de T ta en T.
- La unión de cualesquier subcolección de conxuntos de T ta en T.[2]
- Esta condición tamién s'escribe, formalmente:[3]
A los conxuntos pertenecientes a la topoloxía T llámase-yos conxuntos abiertos o a cencielles abiertos de (X,T) ;[4] y a los sos complementos en Y, conxuntos zarraos.
Exemplos
- Topoloxía trivial o indiscreta: ye la formada por y .
- Topoloxía discreta: ye la formada pol conxuntu de les partes de .
- Topoloxía de los complementos finitos: ye la formada por y los conxuntos de , que los sos complementarios son finitos.
- Topoloxía de los complementos numerables: ye la formada por y los conxuntos de , que los sos complementarios son numerables.
- R, conxuntu de los reales, y T el conxuntu de los intervalos abiertos nel sentíu avezáu, y de les xuntes (cualesquier) d'intervalos abiertos.Nesti casu un conxuntu ye abiertu si pa tou puntu d'él esiste un intervalu abiertu que contién al puntu y dichu intervalu abiertu ye parte del mentáu abiertu.[5]
- Recta de Sorgenfrey: la recta real xunto cola topoloxía de la llende inferior.
- La topoloxía de Sierpinski ye la coleición T = {∅, {0}, X} sobre X = {0,1} y el par (X,T) llámase espaciu de Sierpinski.[6]
- Una topoloxía T sobre X, usando delles partes d'A, que ye parte mesma de X. El par (X,T ) ye un espaciu topolóxicu que los sos abiertos son ciertes partes d'A y el conxuntu X. Pa esti casu X = {a,b,c,d}; A ={a,b,c}; T = { ∅,{a}, {a,b}, {a,b,c}, X} ye una topoloxía sobre X.[7]
Espacios metrizables
Toa métrica dexa definir de manera natural nun espaciu la topoloxía formada poles unión arbitraries de boles de centru y radio :
Esta topoloxía averar a la noción intuitiva de conxuntu abiertu, dexando un aproximamientu de calter llocal a la topoloxía.
En cuenta de considerar tol conxuntu, el puntu de vista local consiste en preguntar: ¿qué rellación tien qu'haber ente un puntu a cualesquier d'A, y A por que A seya un abiertu?
Si considérase l'exemplu más conocíu, el de los intervalos, unu dase cuenta de que los intervalos abiertos son los que nun contienen puntos nel so frontera o cantu, que son puntos en contautu al la vegada con A y col so complementariu R - A.
N'otres pallabres, un puntu d'un abiertu nun ta direutamente en contautu col "esterior".
Nun tar en contautu significa intuitivamente qu'hai una cierta distancia ente'l puntu y l'esterior; llamémosla d. Entós la bola B (a, d/2), de radio d/2 y de centru a ta incluyida n'A y nun toca'l complementariu. Na figura, a ta nel interior d'A, ente que b ta na so frontera, porque cualquier vecindá de b atopa R - A.
Al falar de alloña, utilizamos un conceutu de los espacios métricos, que son más intuitivos pos correspuenden al mundu real (asimilable a R³). En topoloxía, tenemos que camudar el conceutu de bola pol, más xeneral, de vecindá o redolada. Una vecindá d'un puntu x ye esti puntu con daqué del so alredor. Tenemos entera llibertá pa definir el significáu de "alredor" y "vecindá" con tal de satisfaer los axomes siguientes:
- x pertenez a toles sos vecindaes.
- Un conxuntu que contién una vecindá de x ye una vecindá de x.
- La interseición de dos vecindad de x ye tamién una vecindá de x.
- En toa vecindá V de x esiste otra vecindá O de x tal que V ye una vecindá de tolos puntos d'O.
Llamamos abiertu un conxuntu que ye una vecindá pa tolos sos puntos.
Los axomes espuestos nel puntu de vista global tán verificaos:
- Y ye obviamente una vecindá pa tolos sos puntos, y ∅ tamién porque nun contién puntu. (Una propiedá universal: pa tou x... ye por fuercia cierta nel conxuntu vacíu.)
- Una unión d'abiertos Oi ye un superconjunto de cada Oi, y Oi ye una vecindá de tolos sos puntos, poro, la unión ye una vecindá de tolos sos puntos, gracies a la propiedá (2).
- Sía x un puntu de la interseición de los abiertos O1 y O2. O1 y O2 son abiertos que contienen x y polo tanto vecindaes d'él. Una interseición de vecindaes de x ye una vecindá de x (propiedá 3), lo qu'implica qu'O1 O2 ye una vecindá de tolos sos puntos, y polo tanto un abiertu.
Propiedaes d'un espaciu topolóxicu
- Compacidad
- Conectividad
- Axomes de separación
Ver tamién
- Glosariu de topoloxía
- Topoloxía
Referencies
- ↑ Kuratowski: "Introducción a la teoría de conxuntos y a la topoloxía2
- ↑ Munkres, James R. TopoloxíaPearson Prentice Hall, Madrid 2002 ISBN 978-84-205-3180-9
- ↑ Pa esti casu y los axomes anteriores, consultar en "Topoloxía" de Munkres ISBN 978-84-205-3180-9
- ↑ M. García Marrero y otros. Topoloxía Alhambra ISBN 84-205-0557-9 (obra completa)
- ↑ Mansfield: Introducción a la topoloxía, ISBN 84-205-0450-5
- ↑ Kelley: Topoloxía xeneral Eudeba, Buenos Aires
- ↑ Los elementos de T satisfaen los axomes de definición d'una topoloxía sobre un con xuntu non vacíu
Bibliografía
- Munkres, James; Topology, Prentice Hall; 2nd edition (December 28, 1999). ISBN 0-13-181629-2.