Escudu guayanés | |
---|---|
Situación | |
Tipu | escudo (es) |
Coordenaes | 5°08′36″N 60°45′45″W / 5.1433°N 60.7625°O |
Datos | |
Puntu más altu | Pico da Neblina (es) |
L'Escudu guayanés (Guiana Shield o Guiana Highlands n'inglés) (Plateau des Guyanes o Bouclier guyanais en francés) (Hoogland van Guyana en neerlandés) (Planalto das Guianas o Escudu Guianês en portugués), conocíu tamién como Macizu Guayanés o a cencielles como Guayana, ye una rexón xeográfica allugada al nordeste d'América del Sur. Trátase d'una formación xeolóxica bien antigua, siendo una de les zones más antigües de la Tierra, qu'entiende la República de Guyana, Surinam, Guayana Francesa, la rexón venezolana denomada Guayana venezolana, qu'inclúi los estaos federales venezolanos d'Amazones, Bolívar y Delta Amacuro, los estaos brasilanos d'Amapá, d'antiguo denomináu Guayana Portuguesa, Roraima y territoriu parcial del estáu de Pará, el departamentu colombianu de Guainía y parte del de Vichada y n'ocasiones son incluyíos tamién parte del estáu brasilanu d'Amazones y los departamentos colombianos de Vaupés, Caquetá y parte de Huila.
Les sos llendes son el ríu Orinoco al norte y al oeste, y la selva Amazónica al sur. Tien una forma irregular y ta constituyíu, dende'l puntu de vista xeolóxicu, por un macizu o escudu antiguu de la yera precámbrica, con una cobertoria sedimentaria tamién bien antigua, formada por arenisques y cuarcites bien resistentes a la erosión. Esta cobertoria sufrió un llevantamientu y plegamientu cuasi dende'l mesmu momentu de formación del planeta Tierra, lo cual anició unes pandos bien elevaes y de rimaes verticales, denominaes tepuyes, un términu d'orixe indíxena (de la llingua pemón) que significa monte.
Equí atópase la cayida d'agua más alto del mundu: el Salto Ángel/Kerepacupai Vena, de 979 m. Los ríos de la zona a midida que el macizu xubía, fueron erosionando y afondando los sos calces hasta formar verdaderos cañones polos que güei cuerren.
Nestos pandos predominen les sabanes y los montes en galería a lo llargo de los ríos. Escontra l'este, onde l'altor ye menor, desenvuélvense selves tropicales y manglares sobre les mariñes del Atlánticu. En dellos sectores les roques tán cubiertes de sedimentos que contienen importantes depósitos de minerales, ente ellos el fierro y la bauxita, que s'esploten con intensidá.
Ye una de les rexones con mayor biodiversidá del mundu. La Guayana cunta con más de 2200 especies de vertebraos. L'escudu guayanés ta cubiertu pola mayor masa forestal tropical inalterada del mundu.[1]
Referencies
- ↑ Hammond, David S. (ed.) (2005) Tropical Rainforests of the Guianan Shield CABI Publishing, Wallingford, UK, ISBN