Lletricidá
página de dicionario en Wikipedia (es)
enerxía, fonte d'enerxía y fenómenu físicu

La lletricidá^[1] ye un fenómenu físicu orixináu por cargues llétriques estátiques o en movimientu y pola so interaición. Cuando una carga alcuéntrase en reposu produz fuercies sobre otres asitiaes al so rodiu. Si la carga se devana produz tamién fuercies magnétiques.

Hai dos tipos de cargues llétriques, nomaes positives y negatives. La lletricidá ta presente en delles partícules subatómiques. La partícula fundamental más llixera que lleva carga llétrica ye l'electrón, que tresporta una unidá de carga. Los átomos en circunstancies normales contienen electrones, y a menudu los que tán más alloñaos del nucleu despréndense con muncha facilidá. En delles sustancies, como los metales, proliferen los electrones llibres. D'esta miente un cuerpu queda cargáu llétricamente gracies a la reordenación de los electrones.

Un átomu normal tien cantidaes iguales de carga llétrica positiva y negativa, polo tanto ye llétricamente neutru. La cantidá de carga llétrica tresportada por tolos electrones del átomu, que por convención son negatives, ta equilibrada pola carga positiva llocalizada nel nucleu. Si un cuerpu contién un escesu d'electrones quedará cargáu negativamente. D'otra miente, cola ausencia d'electrones un cuerpu queda cargáu positivamente, per aciu de qu'hai más cargues llétriques positives nel nucleu.

También se noma lletricidá a la rama de la física qu'estudia les lleis que rixen el fenómenu y a la rama de la teunoloxía que lo usa n'aplicaciones práutiques. Dende que, en 1831, Faraday descubriera la miente d'aniciar corrientes llétriques por inducción —fenómenu que permite tresformar enerxía mecánica n'enerxía llétrica— convirtióse nuna de les formes d'enerxía más importantes pal desendolcu tecnológicu per aciu de la so facilidá d'aniciu y distribución y al so gran númberu d'aplicaciones. La lletricidá ye aniciada poles cargues llétriques, en reposu o en movimientu, y les interacciones ente elles. Cuando delles cargues llétriques tán en reposu relativu exércense ente elles fuercies electrostátiques. Cuando les cargues llétriques tán en movimientu relativu exércense tamién fuercies magnétiques. Conócense dos tribes de cargues llétriques: positives y negatives. Los átomos que conforman la materia contienen partícules subatómiques positives (protones), negatives (electrones) y neutres (neutrones). Tamién hai partícules elementales cargaes qu'en condiciones normales nun son estables, polo que manifiéstense namái en determinaos procesos como los rayos cósmicos y les desintegraciones radiactives.

La lletricidá y el magnetismu son dos aspeutos estremaos d'un mesmu fenómenu físicu, nomáu electromagnetismu, descritu matemáticamente poles ecuaciones de Maxwell. El movimientu d'una carga llétrica produz un campu magnéticu, la variación d'un campu magnéticu produz un campu llétricu y el movimientu aceleráu de cargues llétriques anicia ondes electromagnétiques (como nes descargues de rayos que pueden escuchase nos receitores de radio AM).

Per aciu de les crecientes aplicaciones de la lletricidá como vector enerxéticu, como base de les telecomunicaciones y pal procesamientu d'información, ún de los principales desafíos contemporáneos ye aniciala de mou más eficiente y col mínimu impautu ambiental.

Referencies

Ver tamién

• Tensión llétrica
• Alta tensión
• Baxa tensión
• Cálculu seiciones de llinies llétriques
• Comisión Nacional d'Enerxía
• Enerxía solar
• Sistema de suministru llétricu
• Bioresonancia