Un dios solar representa al Sol o aspeutos d'él, como pueden ser los rayos solares. Na mitoloxía de munches cultures el Sol yera un dios; foi veneráu a lo llargo de la Historia en munches civilizaciones, como la exipcia, la mesopotámica, la mexica, la incaica, la china, la xaponesa, la griega o en relixones como la hinduista. Considérase que'l cultu al Sol pudo ser l'orixe del henoteísmu y, dempués, del monoteísmu.
Barca solar
Una barca solar o bote solar ye una representación mitolóxica del sol conduciendo una barca.
- Nel Neolíticu los petroglifos amuesen, en dellos casos, posibles barques solares.
- Los petroglifos nórdicos de la Edá del Bronce inclúin barques en distintes constelaciones.
- El barcu de Jufu (Keops) de 43,6 metros de llargor, foi atopáu nel complexu de la Gran Pirámide de Guiza y calcúlase que foi construyíu escontra'l 2500 e.C. , exemplu de la importancia y simbolismu de la barca solar pal pasu al otru mundu.
- Munchos dioses exipcios son consideraos dioses solares, como Ra y Horus
Carru solar
El carru solar ye otra representación mitolóxica, como la barca solar, pero daqué más recién, yá que s'envalora que'l so orixe correspuende a la espansión indoeuropea, dempués de la invención del carru, nel II mileniu e.C.
- El carruax solar de Trundholm, d'un dios nórdicu.
- En Grecia, Helios conduz un carru[1] y tamién Faetón.[2]
- El Sol Invictus foi representáu nuna cuadriga nel aviesu d'una moneda romana.[3]
- Elías xube al cielu nun carru de fueu.[4]
- Suria ye un dios védicu que representa al Sol nel panteón hindú y ye amosáu conduciendo un carru con siete caballos.
Dioses solares por cultures
Según los exipcios
Pa los exipcios el sol representaba guañada, calor y lluz. Esto fizo que les deidaes solares fueren importantes.
N'Exiptu, el cultu al Sol prevaleció mientres sieglos y acomuñóse el so poder a munchos dioses, como Horus, Ra, Uadyet, Sejmet, Hathor, Nut, Isis, Bat y Menhit. A partir de la quinta dinastía, los dioses locales fundar con Ra pa crear divinidaes sincrétiques: Atum-Ra, Min-Ra o Amón-Ra.
Mientres la dinastía XVIII, el faraón Akenatón camudó, temporalmente, el politeísmu que se practicaba n'Exiptu, proclamando un monoteísmu en redol a Atón, representáu pol discu solar, posiblemente pa compensar la gran influencia del cleru de Amón.
Según los mesopotámicos
El dios sumeriu del sol Utu (n'acadiu Shamash), que yera coles mesmes dios de la xusticia, xugó un importante papel na zona mesopotámica mientres la Edá del Bronce. Formaba parte d'una tríada astral xunto al dios llunar Nanna (en acadiu, Sin) y la diosa del amor y de la guerra Inanna, que'l so símbolu yera la estrella de la mañana.
Utu yera'l señor de la lluz y pola so posición estelar podía ver tou lo que pasaba na Tierra y por eso podía impartir xusticia.
Según los griegos
En Grecia, el dios del sol yera Helios quien yera concebíu como un formosu dios qu'usaba una corona aurifera de gran y poderosu rellumu. Él conducía un carru pel cielu acaldía hasta l'océanu, ríu perfectu qu'arredolaba la tierra, Gea.
Homero señala al carru d'Helios como tiráu por toros de fueu, anque Píndaro escribir que por «corceles que refundiaben fueu».
Hesiodo tamién indica a Eos como una diosa solar griega asociada a l'aurora, siendo fía del titán Hiperión y Teia.
Según los inques
La cultura inca, asitiada no que güei ye'l Perú, Ecuador, Bolivia, parte de Chile y Arxentina tenía como deidá más importante al Dios Sol llamáu Inti. El Inca o emperador, yera consideráu fíu d'Inti. Dicir na lleenda de Mancu Cápac y Mama Ocllo qu'ellos fueron unviaos pol so padre'l Sol. Consideráu poles dinastíes incaiques como'l Sumu Facedor. Cola colonización española, y la relixón católica impuesta, los súbditos del imperiu inca fueron obligaos a que dejáran d'adoralo. La esposa d'Inti, Quilla, yera la Lluna, diosa de la muyer y de los queferes femeninos. N'honor al dios sol celebra cada 24 de xunu'l Inti Raymi y n'avientu el Cápac Raymi.
Según los muiscas
El dios del sol pa los muiscas ye Xué, que foi creáu xunto coles estrelles, pol gran Chiminigagua, el dios del que foi paríu'l tou. El dios Xué ye tamién hermanu de Chía, la lluna. Xué en dalgún momentu llegó a la tierra pa promulgar la moral y a enseñar artes.
Según los bálticos
Na cultura baltica tradicional celebraben a la diosa del sol y patrona de los güérfanos y desafortunaos (Saulė) encendiendo una gran foguera y danzando alredor mientres el Jāņi (anguaño fiesta de San Juan).
Otres cultures
- Nel panteón relixosu mexica, el Sol yera consideráu una deidá bien importante y por cuenta de les sos creencies, solíense faer sacrificios humanos, p'apurrir el so "soplíu divín" al sol Tonatiuh y caltenelo vivu.
- Na simboloxía cristiana identificar a Cristu con Helios y al círculu cola eternidá.
- El Sol y la Lluna simbolicen l'oru y la plata, rei y reina, alma y cuerpu.
- El Sol ('Ekhi') na mitoloxía vasca, ye fía de la tierra ('Amalur') a la cual despídese-y cuando sume por 'Itxasgorrieta' a les coraes de la tierra p'allumar a los soterraños.
- El Sol ye la morada del arcánxel Miguel. La lluna ye la morada del arcánxel Gabriel.
- El Sol ye'l Padre Universal. La Tierra simboliza la Madre Naturaleza y la fecundidá.
- Amateratsu ye la diosa del Sol nel sintoísmu y antepasada de la familia imperial de Xapón, según dicha relixón.
- Na cultura tamazight de Canaries teníen como deidá al Dios Sol, al que llamaben Magec, Alcorac o Abora, según les islles.
- Na mitoloxía selknam, el howenh del sol yera Kren, fíu de Kranakhátaix, el vieyu sol. Taba casáu cola lluna, Kre.
Ver tamién
- Aditya
- Helios
- Huitzilopochtli
- Xué
- Mitoloxía llunar
- Inti
- Ra
- Sol Invictus
- Stonehenge
- Surya
- Amaterasu
- Magec
Referencies