Los dialeutos castellanos meridionales engloban una serie de dialeutos independientes del castellán faláu n'España que nun puede ser clasificaos dientro del dialeutu castellanu septentrional; magar el castellán meridional ye bien diversu, estos dialeutos comparten delles carauterístiques que son comunes a toos ellos. Amás, históricamente estes variedaes formáronse aproximao ente los sieglos XIII y XVII, una dómina onde'l castellán medieval sufrió importantes reaxustes fonolóxicos, polo que munchos de les traces anovaes del español son universales a tol castellán meridional o a la mayor parte del mesmu, ente que les traces calteníes son más frecuentes nel castellán septenterional.
Subdialeutos
La división xeográfica ente dialeutos nun aportar# a bien delimitada, como tampoco lo ye ente dialeutos del norte y del sur. Sicasí, suélense considerar ente los dialeutos del español ibéricu con traces meridionales los siguientes:
- Dialeutu manchegu (tamién consideráu de transición)
- Dialeutu madrilanu (tamién consideráu de transición)
- Dialeutu estremeñu
- Dialeutu murcianu
- Dialeutu andaluz occidental (Huelva, Sevilla, Cádiz y parcialmente Málaga y Córdoba)
- Dialeutu andaluz oriental (Almería, Granada y Xaén y parcialmente Málaga y Córdoba)
- Dialeutu canariu
Descripción llingüística
Delles carauterístiques comunes a los dialeutos meridionales son:
- Predominiu del yeísmu.
- Esistencia d'aspiraciones, particularmente de /-s/ implosiva, con resultaos diverses en distintos subdialeutos.
- Desapaición cuasi xeneral de <-d-> inicial ya intervocálica.
- Caltenimientu n'árees marxinales de l'antigua /h/ del castellán medieval, este ye unu de los pocos aspeutos onde'l castellán meridional ye más arcaizante que'l castellán septentrional, anque na actualidá esta traza ta en retrocesu.
- Tracamundiu esporádicu de les líquides <-l> y <-r> en posición implosiva.
Referencies
Bibliografía
- Guillermo Herández García, José Manuel Cabrales Arteaga (2006). Lengua y Lliteratura 2. Madrid, SGEL-Educación. ISBN 84-7143-926-3.
- VV.AA.
(Belén Garí, Matilde Leder, Matilde Garí) (1995). Ciencies del Llinguaxe; Alfa Nauta-Programa Educativu Temáticu. Barcelonm, Nauta C., S.A.. ISBN 84-89140-58-8.
- 'Alvar, Manuel' (direutor). Manual de dialeutoloxía hispánica. L'español d'España. Ed. Ariel, 1999.
- 'Zamora Vicente, Alonso'. Dialeutoloxía española. 2ª ed. (ampliada). Ed. Gredos, 1967. 6ª reimpresión. 1996.
- Mapes d'isogloses de variantes fonétiques del Castellán na Península Ibérica
