Allugamientu

Cox ta asitiáu na aguada nordeste de la Sierra de Callosa; a los 0 graos y 53 minutos de longitud oeste y 38 graos y 8 minutos de latitud norte; a unos 10 km d'Orihuela, 22 km d'Elx, 32 de Murcia y 45 d'Alicante. El términu municipal de Cox tien 16,6 km² y les sos llendes municipales son: al norte Granja de Rocamora; al sur, Redován; al este, Callosa de Segura, y al oeste, Orihuela. La orografía ye plana na zona regada pol Segura y nos regadíos de boquera de la Rambla de Abanilla, y ye más abrupta al sur, onde ta asitiada la Sierra de Callosa, perteneciente al Sistema Penibético con altores como la Cruz de Enmedio o picu de la Águila, de 561 m, onde en díes claros acolúmbrase tantu la llanura y el mar hasta Alicante como'l Mar Menor y les sos islles na vecina Murcia. El so clima mediterraneu ta carauterizáu per iviernos nidios y branos calorosos con eleváu mugor pola cercanía del mar y l'influxu propiu de la güerta. La temperatura medio añal suel rondar los 19 graos, con precipitaciones escases pero n'ocasiones pueden aportar a enchentes (gota fría), los cielos suelen ser pocu cubiertos y los vientos fluexos.

Castiellu de Cox

Castiellu de Cox.

Ye'l principal monumentu de la llocalidá, d'orixe musulmán ta declaráu como unu de los más antiguos de la Comunidá Valenciana y d'España.

El Castiellu de Cox asítiase sobre'l visu d'unos 80 metros d'altor, que, gracies a la corte producíu pal pasu de l'antigua carretera Alicante–Murcia, forma una pequeña islla nuna estribación al nordeste de la Sierra de Cox, presidiendo la población. Ufierta una formosa vista de la Vega Baxa del Segura y nes sos fasteres y visos topáronse restos aqueológicos de toles cultures ensin interrupción dende la Edá del Bronce hasta güei, con especial presencia ibérica, romana y medieval. Hacia l'añu 1466 acometióse una restauración a xeitu a instancies del señor del llugar, Juan Ruíz Dávalos, que lo doto d'una capiya n'honor de Santa Bárbara, onde tolos años pola so festividá xubíen los vecinos de Cox a oyer santa misa. Nel sieglu XVIII fixeron obres nel Via Crucis creando un accesu más fácil al castiellu. Según Montesinos que lo visitó hacia l'añu 1795, este cuntaba con fuertes cuartones o cuartones cavaos na peña, onde sirvíen de prisión. Asina mesmu, esti autor escribió que la cortil disponía de "almenes, garites y miradores". Esti castiellu componer d'una maciza mole de mampostería ensin matacanes nin almenes. Consta d'una cortil cercada y palaciu de planta poligonal.

Foi restauráu a finales del sieglu XX d'alcuerdu al so aspeutu orixinal.

Ilesia de San Xuan Bautista

Ye un templu d'estilu Barrocu-Neoclásicu, construyíu ente los años 1774 y 1778 pol Arquiteutu Don Miguel de Francia Guillén, sol episcopáu de Don José Tormo y Juliá. Foi encimentáu sobre les bases de l'anterior ilesia y primitiva mezquita árabe y dende los sos empiezos dedicáu a la advocación de San Xuan Bautista cola categoría de primer ascensu y altar privilexáu, siendo en 1597 convertíu en parroquia. La solidez d'esta ilesia quedó patente col espantible terremotu del 12 de marzu de 1829, que nun-y fixo'l menor dañu. La advocación n'honor a San Xuan Bautista débese presumiblemente al señor de Cox, Juan Ruiz Dávalos que quixo perpetuar la so onomástica nesta ilesia. Asina mesmu la plaza de San Juan debe'l so nome a esti santu patrón.

Santuariu de La nuesa Señora del Carmen

Asitiáu pela rodiada del Llugar, güei centru urbanu y xunto al Camín Real, llevántase esti conventu, onde según una antigua lleenda, producióse l'apaición y afayu de la primitiva patrona de Cox, María Santísima de les Virtúes, y sobre l'antigua ermita medieval d'ésta. Nel añu 1611 el señor del Llugar de Cox D. Juan Ruiz Dávalos que tenía un palaciu xunto a la ermita de les Virtúes, dona a la Orde de los Carmelites Calzaos estos dos edificios pa edificar sobre ellos el conventu. La so construcción remata en xunetu de 1611.

Del complexu arquiteutónicu d'entós (claustru, celdes, capiya…) namái llegó hasta nós la ilesia del monesteriu. Senciella y tosca, consta d'una sola nave abovedada con capiyes embutíes ente los contrafuertes. La fachada, austera y monacal, preside una bella plaza sobresaliendo'l so campanariu con un primer cuerpu de portentosu basamento de sillares de cantería. De decoración sobria nel interior, llama l'atención el camarín circular de la patrona que preside l'altar mayor, construyíu en 1780.

• La Virxe del Carmen de Cox.

Convirtióse nel mayor signu d'identidá de la llocalidá, pos pocos conceyos algamen una simbiosis tan fonda cola so patrona. Cada mes de xunetu miles de pelegrinos lleguen hasta'l so altar; el conventu enllenar de bullicio ante una de les imáxenes más populares de la Vega Baxa, pos la so procesión convoca a miles de devotos. Nel documentu "Memoramum" de xunetu de 1504 recuéyese la cesión d'una imaxe de la Virxe del Carmen per parte del Sr. de Cox y cola fundación del Conventu Carmelita de 1611 esta festividá empieza a establecese. En 1877 fúndase la Cofradería del Carmen y nel so rexistru apaecen devotos de tolos pueblos circundantes y d'otros pueblos d'España. La Virxe del Carmen de Cox ye dende mediaos del sieglu XIX la patrona, pero esto confírmase cola celebración del IV Centenariu de 1904 onde pasa a ocupar el camarín del Altar Mayor del Conventu. Nel añu 1953 ye coronada canónicamente pol obispu de Orihuela, recibiendo asina la más alta distinción que la Ilesia concede a les imáxenes de María. Nel añu 2004 celebróse'l V Centenariu de la advocación de la Virxe del Carmen y foi nomada alcaldesa Honoraria y Perpetua de Cox. Nos sos cinco sieglos d'historia varies fueron les representaciones iconográficas de la Virxe hasta llegar a la bellísima talla actual del escultor José Sánchez Lozano.

Muséu Villa de Cox

Atópase na casa de cultura. Nel muséu pueden reparase intereses del pueblu, como semeyes, restos antiguos, ferramientes antigües usaes na güerta, etc.

Molín de Cox

Edificiu del S.XVII que pertenecía al Señor de Cox. Consta de trés plantes y presenta unes dimensiones pocu comunes al restu de molinos fariñeros de La Mancha. Ye l'únicu molín que s'atopa na contorna de la Vega Baxa del Segura.

Cueva del Perru

Ye una cueva asitiada na Paraxa de San Isidro y a los pies de la Sierra. Ta formada por una xeomorfoloxía soterraña d'una paré colgada y una torca piezométrica. Nel so interior alluga un importante hábitat y especies destacables, siendo una de les últimes colonies de quirópteros de la Comunidá Valenciana, como Myotis blythii, Myotis myotis y Rhinolophus ferrum-equinum.