Conseyu Insular de Mallorca | |
---|---|
Datos xenerales | |
Tipu | conseyu insular y alministración pública |
Estáu | España |
Pertenez a la xurisdicción | Mallorca |
Sede | Palacio del Consejo (es) |
Composición | |
Númberu d'escaños | 33 |
Más información | |
conselldemallorca.cat | |
El Conseyu Insular de Mallorca o, abreviadamente, Conseyu de Mallorca (Consell Insular de Mallorca o Consell de Mallorca en catalán), ye la institución d'autogobiernu de la islla de Mallorca (España). Foi creáu en 1978 arriendes de la aprobación del Real Decreto-Llei 18/1978, de 13 de xunu, pol que se creaba'l réxime preautonómicu balear, ya instituyíu oficialmente según el Estatutu d'Autonomía de Baleares de 1983. Ta reguláu pola Llei de Conseyos Insulares aprobada en 2000 pol Parllamentu Balear. La institución exerz, según les competencies, un poder llexislativu (Plenu del Conseyu) y executivu. El plenu ta compuestu por 33 diputaos. Esti plenu encargar d'aprobar les lleis y escoyer el presidente de la institución, que de la mesma noma al Conseyu Executivu.
Historia
Antecedentes
Les primeres instituciones propies de gobiernu de la islla de Mallorca apaecieron cola conquista de la islla pola Corona d'Aragón en 1229: Consell Assessor dels Jurats, anque s'ocupaba básicamente de los problemes de la ciudá de Palma.
En 1315 el rei Sancho I creó la Universitat Forana que representaba a tolos conceyos.
A partir de 1373 constituyóse'l Gran i Xeneral Consell como órganu direutor de la política del Reinu de Mallorca, tando formáu por síndics, la Universitat Forana i el Consell de Ciutat.
Cola unión dinástica ente Castiella y la Corona d'Aragón empecipióse'l reináu de la casa de los Austrias, pero caltuvieron les instituciones (Gran i Xeneral Consell), un exércitu local y acuñóse moneda propia, hasta l'aprobación del decretu de Nueva Planta.
Creación y evolución del Conseyu
Cola promulgación del Real Decreto-Llei 18/1978 (13 de xunu de dichu añu) pol que se creaba'l réxime preautonómicu balear, instituyíense'l Conseyu Xeneral Interinsular, embrión del que nacería'l Gobiernu Balear, y los trés conseyos insulares: Mallorca, Menorca y Eivissa y Formentera. El númberu de componentes, según la manera d'eleición regulóse primeramente por aciu la Llei 39/1978, de 17 de xunetu, d'eleiciones locales, y el Real Decreto 119/1979, de 26 de xineru. El Conseyu Insular de Mallorca tendría 24 miembros los cualos seríen escoyíos nunes eleiciones coincidentes coles locales.
Les eleiciones al Conseyu Insular de Mallorca celebráronse'l 3 d'abril de 1979. El 24 d'abril constituyóse'l primer Conseyu Insular de Mallorca como órganu de gobiernu insular. Caltúvose esti sistema hasta la entrada a valir del Estatutu d'Autonomía de les Islles Baleares en 1983. Nel estatutu definió un gobiernu interinsular llamáu Gobiernu Balear y caltuviéronse los trés conseyos insulares: Mallorca, Menorca y Eivissa y Formentera (l'estatutu d'autonomía de 2007 creó un conseyu insular específicu para Formentera), agora yá como instituciones de la comunidá autónoma. L'Estatutu faía pasar de 24 a 30 el númberu de diputaos. El payares de 1986, aprobóse la Llei Eleutoral de Baleares, pola que'l Conseyu Insular pasaba a tener los 33 diputaos actuales.
Cola aprobación de la Llei de Conseyos Insulares pol Parllamentu Balear en 2000 introdúcense innovaciones fondes, siendo la más importante la posibilidá de que'l presidente del Conseyu cree un Conseyu Executivu, que puede tener componentes que nun sían miembros del Conseyu Insular.
Los diputaos del plenu, dende la so creación y hasta l'añu 2003 yeren escoyíos de la mesma candidatura presentada per cada partíu a la circunscripción de Mallorca pa les eleiciones al Parllamentu de les Islles Baleares. Esto ye, había una única llista de cada formación política pa los dos instituciones, magar esistía un mecanismu d'arrenuncios que dexaba a los electos pertenecer namái a una o a la otra. A partir del añu 2007, tres l'aprobación del nuevu estatutu d'autonomía, los ciudadanos escueyen a los conseyeros insulares de la institución en llistes separaes de les del Parllamentu.
L'edificiu del Conseyu
L'edificiu neogóticu del sieglu XIX, llamáu Palau Reial (obra del arquiteutu Joaquín Pavía) qu'anguaño ocupa'l Conseyu de Mallorca foi enantes la sede de la Diputación Provincial de Baleares.
Composición
Tres les eleiciones al Conseyu Insular de Mallorca de 2015, el plenu ta compuestu polos siguientes partíos:
- Partíu Popular: 10 conseyeros.
- Partíu Socialista: 7 conseyeros.
- Més per Mallorca: 6 conseyeros.
- Podemos: 5 conseyeros.
- Proposta per les Illes: 3 conseyeros.
- Ciudadanos: 2 conseyeros.
Conseyeros llograos por partíu (1979–2015)
1979 | 1983 | 1987 | 1991 | 1995 | 1999 | 2003 | 2007 | 2011 | 2015 | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Unión de Centru Democráticu (UCD) | 15 | - | 3 | - | - | - | - | - | - | - |
Partíu Popular (PP) | - | 11 | 13 | - | 16 | 16 | 16 | 16 | 19 | 10 |
Partíu Popular - Unió Mallorquina (PP-UM) | - | - | - | 18 | - | - | - | - | - | - |
Partíu Socialista Obreru Español (PSOE) | 6 | 11 | 11 | 11 | 8 | 8 | 9 | 11 | 10 | 7 |
Més per Mallorca (Més) | - | - | - | - | - | - | - | - | - | 6 |
Podemos (Podemos) | - | - | - | - | - | - | - | - | - | 5 |
Ciudadanos (Ciudadanos) | - | - | - | - | - | - | - | - | - | 2 |
Proposta per les Illes (PI) | - | - | - | - | - | - | - | - | - | 3 |
Unió Mallorquina (UM) | - | 6 | 4 | - | 2 | 3 | 3 | 3 | - | - |
Xunió Independent de Mallorca (UIM) | - | - | - | 1 | - | - | - | - | - | - |
Partit Socialista de Mallorca - Entesa Nacionalista (PSM-Entesa) | 2 | 2 | 2 | 3 | 5 | 4 | 3 | - | 4 | - |
Esquerra Unida-Esquerra Verda (EU-EV) | 1 | - | - | - | 2 | 2 | 2 | - | - | |
Bloc per Mallorca (PSM-EN. EU-EV, ESQUERRA) | - | - | - | - | - | - | - | 3 | - | |
Total | 24 | 30 | 33 | 33 | 33 | 33 | 33 | 33 | 33 | 33 |
Presidentes
Tres la etapa preautonómica, na que Jeroni Albertí (UM) foi'l Presidente del Conseyu, siguieron na etapa autonómica cinco presidencies hasta l'actualidá:
Non. | Nome | Entamu | Fin | Partíu |
---|---|---|---|---|
1. | Jeroni Albertí | 24 de xunu de 1979 | 27 de setiembre de 1982 | UCD |
2. | Maximiliano Morales | 27 de setiembre de 1982 | 23 de xunu de 1983 | UCD |
3. | Jeroni Albertí | 23 de xunu de 1983 | 16 de xunu de 1987 | UM |
4. | Joan Verger | 16 de xunu de 1987 | 7 de xunetu de 1995 | PP |
5. | Maria Antònia Munar | 7 de xunetu de 1995 | 29 de xunu de 2007 | UM |
6. | Francina Armengol | 7 de xunetu de 2007 | 14 de xunu de 2011 | PSOE |
7. | Maria Salom | 14 de xunu de 2011 | 4 de xunetu de 2015 | PP |
8. | Miquel Ensenyat | 4 de xunetu de 2015 | 6 de xunetu de 2019 | Més |
8. | Catalina Cladera | 6 de xunetu de 2019 | Actualidá | PSOE |
Referencies
Enllaces esternos
- Web Oficial del Conseyu Insular de Mallorca
- Sinopsis del Estatutu d'Autonomía de les Islles Baleares
- Eleccions al Parlament de les Illes Balears i Consells Insulars 1979 - 2007, na páxina de procesos eleutorales españoles de Carles Tek