 Ciutadella de Menorca | |||
|---|---|---|---|
.jpg.webp) | |||
| |||
| Alministración | |||
| País |  España | ||
| Autonomía | Islles Baleares | ||
| Provincia histórica | provincia de Baleares (es)  | ||
| Islla | Menorca | ||
| Tipu d'entidá | conceyu d'España | ||
| Alcaldesa de Ciudadela (es) |
Juana María Pons Torres (es) | ||
| Nome oficial | Ciutadella de Menorca (ca)[1] | ||
| Códigu postal |
07760 y 07769 | ||
| Xeografía | |||
| Coordenaes | 40°00′05″N 3°50′11″E / 40.001388888889°N 3.8363888888889°E | ||
  Ciutadella de Menorca Ciutadella de Menorca (España)  | |||
| Superficie | 186.05 km² | ||
| Altitú | 24 m | ||
| Llenda con | Ferrerías | ||
| Demografía | |||
| Población |
31 443 hab. (2023) - 14 802 homes (2019) - 15 038 muyeres (2019) | ||
| Porcentaxe |
32.59% de Menorca 100% de provincia de Baleares (es) 100% de Islles Baleares 0.07% de España | ||
| Densidá | 169 hab/km² | ||
| Más información | |||
| Estaya horaria | UTC+01:00 | ||
| Llocalidaes hermaniaes | |||
| ajciutadella.org | |||
 | |||
.svg.png.webp)
Ciutadella o Ciutadella de Menorca en llingua catalana (siwtəˈðeʎə ðə məˈnɔrkə) , y Ciudadela o Ciudadela de Menorca en castellán ye un municipiu de la islla de Menorca, n'Islles Baleares.
Asitiada nel estremu oeste de la islla, ye la ciudá con mayor númberu d'habitantes de Menorca (29.315 habitantes nel añu 2011) y ye la sede del obispáu de la islla. Foi la capital de Menorca, la residecia del governador y llugar onde taba la Universidá Xeneral de Menorca hasta la ocupación inglesa del añu 1714. Supera en cantidá d'habitantes a Maó dende l'añu 2009.
Toponimia
La ciudá recibió diferentes nomes a lo llargo de la historia debíu a que foi habitada por diferentes cultures. Na dómina del Imperiu Romanu la ciudá llamábase Jamma polos pueblos prerromanos. Posteriormente, tres la conquista romana el nome llatinizóse por Iamo y evolucionó a Iamona. Tres la conquista musulmana, el nome camudóse pol de Medina Minurka.
El nome actual vien de la conquista cristiana de 1287 por parte d'Alfonsu III d'Aragón. Provién de la pallabra llatina civitatella, que ye un diminutivu de civitas (ciudá). Esti nome yera popular enantes de la conquista aragonesa ente la población romanizada y los mozárabes menorquines. El nome de Ciutadella de Menorca ye un paralelismu cola capital de Mallorca, Palma.
Historia
Anque la ciudá yá esistía dende tiempos antiguos con dellos nomes, l'actual nome provién de la conquista aragonesa de 1287 baxo'l reináu d'Alfonsu III d'Aragón.
En 1558 una flota turca al mandu del comandante Pialí Bajá atacó la ciudá. Yera'l 9 de xunetu cuando los defensores rindiéronse ante les fuercies turques. Parte de la población foi deportada baxo rescate a Estambul. A partir d'esi añu inicióse la reconstrucción de la ciudá, anque hubo problemes l'añu 1646 debíu a la llegada de la peste. La dominación británica durante'l sieglu XVIII fizo que la ciudá perdiera la capitalidá en beneficiu a Maó.
Menorca permaneció fiel al Gobiernu del Frente Popular durante la Guerra Civil. En 1939 un grupu del bandu fascista tomó Ciutadella y enfrentóse al Exércitu Republicanu de Maó.
Restos arqueolóxicos
Ye importante destacar tamién la presencia de restos arqueolóxicos de la cultura talayótica dientro d'esti conceyu. La construcción más conocida, y de mayor importancia de toles rutes turístiques, ye la Naveta des Tudons allugada na carretera Ciutadella-Maó. En redol a la Naveta des Tudons siempre esistió una famosa llexenda sobre la falta d'una de les piedres de la parte superior de la nave. Trátase d'un monumentu funerariu únicu pola so tipoloxía. En Menorca asítiense otres navetes d'habitación como les de Son Mercè de Baix en Ferreries. De la dómina talayótica ye importante destacar tamién los restos del pobláu de Son Catlar —cola so muralla ciclópea—, Torre Vella, y les taules, esclusives de Menorca, de Torre Trencada y Torre Llafuda.
Apocayá'l Ministeriu de Mediu Ambiente incluyó la costa norte menorquina nos proyeutos de futuros parques nacionales, provocando una gran polémica ente los residentes de la zona. El plenu del conceyu votó en contra de dichu resolución.
Clima
El clima de Ciutadella ye de tipu mediterraneu, pos alluga branos calurosos ya iviernos frescos. A consecuencia de que la islla de Menorca ye la más septentrional de les Islles Baleares les precipitaciones nos pueblos son más o menos abondoses en tol añu. En Ciutadella tienen una media d'aproximadamente 600 mm anuales. A consecuencia de que Ciutadella alcuéntrase na parte del oeste de la islla, de cutiu apaecen vientos que n'iviernu pueden llegar a los 110km/hora. Ciutadella tien una temperatura media d'unos 15 °C; les temperatures máximes bazcuyen ente los 35 °C y les temperatures mínimes ente los 4 °C n'iviernu. En dalgunes ocasiones pueden llegar a temperatures inferiores a los 2 °C pero en poques ocasiones.
Atractivos turísticos
.jpg.webp)
- Puertu natural
Ciutadella tien un pequeñu puertu natural. Unes cuantes vegades al añu produzse'l fenómenu nomáu rissaga, pol cual primero pierde altor el nivel del mar y posteriormente una fola xube'l nivel hasta percima del orixinal, llegando a cubrir Es Plà y n'ocasiones causar daños a les embarcaciones fondiaes nel puertu (en branu de 2006 hubo una mui pronunciada qu'obligó a zarrar el puertu durante varios díes). Nesti puertu calen los buques de pasaxeros y carga que xunen la islla de Menorca con Mallorca y Barcelona, mediante llinies regulares de les empreses Iscomar y Balearia, respeutivamente. Recientemente, instalóse, un poco enantes de la bocana del puertu, un dique que permite l'amarre de barcos de mayor tamañu respeuto a los qu'atracaben nel interior del puertu antaño. El dique al tar en mar abierto permite evitar el fenómenu de la rissaga anque yá hubo quexes sobre'l so funcionamientu debíu a que'l rompefoles nun protexe lo suficiente frente a ciertos vientos.
- Cais típiques
Ciutadella caracterízase tamién poles sos angostes cais, con nomes curiosos como Que no passa ('Que nun pasa') o Ses Voltes ('Les Arcades') qu'empiecen na Plaça Nova o Plaça Espanya ('Plaza Nueva o Plaza España') y terminen na Catedral de Ciutadella, más allá, en direición al Ayuntamientu ta la Plaça des Born, dende onde acolúmbrase'l puertu y mora un obeliscu en conmemoración al asaltu turcu de 9 de xunetu de 1558 protagonizáu pol almirante de la flota otomana Pialí.
- Sableres
Un de los atractivos turísticos de Ciutadella reside nes sos numberoses sableres. Na costa oeste de la islla puédense atopar numberoses urbanizaciones en redol a cales pequeñes como Cala Blanca, Santandría, etc. Llegando a la costa sur, pasando'l faru d'Artrutx, alcuéntrase Cala'n Bosch y Son Xoriguer, tamién urbanizaes, y más allá, nel cachu virxe más llargu de la costa sur, alcuéntrase Cala'n Turqueta, Son Saura, Es Talaier, Macarelleta y Macarella, cales d'agua turquesa, pinos hasta la sablera y arena blanco. Na costa norte, más greba, afarada pola tramontana n'iviernu, alcuéntrase la urbanizada Cala Morell, les vírxenes La Vall y El Pilar.
Ciudaes hermaniaes
Referencies
- ↑ Afirmao en: Llista de Conceyos y los sos Códigos por Provincies a 1 de xineru de 2019. Data d'espublización: 8 febreru 2019. Editorial: Institutu Nacional d'Estadística.
Enllaces esternos
Wikimedia Commons tien conteníu multimedia tocante a Ciutadella de Menorca.
