Chavelita Pinzón | |
---|---|
Vida | |
Nacimientu | Panamá, 13 de febreru de 1931 |
Nacionalidá | Panamá |
Muerte | Betania (es) [1], 18 de marzu de 2024[2] (93 años) |
Estudios | |
Estudios | Universidá de Panamá llicenciatura : filosofía y literatura (es) |
Llingües falaes | castellanu |
Oficiu | folclorista, cantante |
Seudónimu/os | Chavelita Pinzón |
Chavelita Pinzón (13 de febreru de 1931, Panamá – 18 de marzu de 2024, Betania (es) ) foi una de les más figures más reconocíes nel ámbitu folclóricu panamiegu.[3] Foi profesora de dances folclóriques na Escuela de Dances del Institutu Nacional de Cultura onde dirixió'l primer conxuntu folclóricu del país. Llevó les dances panameñas por tol territoriu nacional y a delles ciudaes nel estranxeru, ente elles Washington D.C. y Nueva York.[3]
Entamos
La so madre ye natural de Guararé nel distritu de Los Santos y el so padre nació nel distritu de La Chorrera.[4] Ye llicenciada y profesora en Filosofía y Lletres con especialización en Pedagoxía de la Universidá de Panamá.[5]
Los sos entamos danse como profesora de dances folclóriques na Escuela de Dances del Institutu Nacional de Cultura, onde s'especializa na enseñanza de bailles y el cantar típico panamiegu a neños. Dende ellí dirixe y entama el primer conxuntu típicu infantil de Panamá.[5][6] Nesi entós, l'Institutu Nacional de Cultura llamábase Institutu de Belles Artes y yera una dependencia del Ministeriu d'Educación. Aceptó'l trabayu d'enseñar a los neños bailles y cantares típicos por namái setenta y cinco dólares al mes.[6]
Foi docente nel Institutu Normal Rubianu y formó parte del conxuntu típicu de Tobías Plicet.[7] Con esti conxuntu foi a Buenos Aires, Arxentina nel añu 1961 onde ganaron el segundu premiu de folclor internacional y Chavelita llogró'l premiu de primera vocalista.[4]
Presentaciones nel estranxeru
Chavelita Pinzón llevó la música y los bailles típicos panameños a escenarios destacaos fuera del país. Nel añu 1979, la primer xeneración del so conxuntu folclóricu de neños asistió al Festival del Neñu, celebráu en Washington D.C., onde tuvieron la oportunidá de compartir col presidente Jimmy Carter. Más tarde foi convidada a Nueva York, a la Feria del Mundu.[6]
Nel añu 2001 el so conxuntu folclóricu participó nel Festival del Arte de los Neños, celebráu na ciudá de Napaler, Italia. Mientres esta visita los sos estudiantes compartieron una audiencia col Papa Xuan Pablo II nel Vaticanu.[3]
Reconocencies
- Nel añu 2003 foi abanderada del 148 aniversariu del distritu de La Chorrera, onde resaltó la importancia de los bailles tradicionales de La Chorrera, a los que definió como "únicos na so clase en tola República y que nun-y pongan arandeles, tienen de ser lo más tradicional y que nun-y metan coreografía porque estes son pa ballet".[8]
- Pola so destacada trayeutoria como folclorista, nel añu 2003 foi estremada na Feria Nacional d'Artesaníes con una placa de reconocencia y la instauración oficial d'un concursu de conxuntos folclóricos infantiles nel so honor.[3]
- Nel añu 2006 el correximientu de Bethania nomar Fía Meritoria mientres el desfile por cuenta de la celebración del 28 de payares (independencia de Panamá d'España).[4]
- Recibió un Diploma d'Honor del Institutu Nacional de Cultura, pola so dedicación como educadora y impulsora del folclor panamiegu.[7]
Referencies
- ↑ URL de la referencia: https://www.critica.com.pa/show/folclor-de-luto-muere-la-profesora-cecilia-chavelita-pinzon-667117.
- ↑ URL de la referencia: https://www.tvn-2.com/nacionales/muere-chavelita-pinzon-eterna-maestra_1_2121453.html.
- 1 2 3 4 Ariosto Velásquez (7 d'agostu de 2003). «Pola so trayeutoria "Chavelita" recibe reconocencia». Crítica en llinia. Archiváu dende l'orixinal, el 2 de setiembre de 2003. Consultáu'l 30 d'agostu de 2011.
- 1 2 3 Maritza Bonilla (4 d'avientu de 2006). «Tradición: "Chavelita" Pinzón, un homenaxe al folclor». Diariu Panamá América. Consultáu'l 31 d'agostu de 2011.
- 1 2 Fanny D. Arias (8 d'avientu de 2008). «Madre del folclor». Diariu La Prensa. Archiváu dende l'orixinal, el 24 de xunu de 2009. Consultáu'l 31 d'agostu de 2011.
- 1 2 3 Ileana Pérez Burgos (24 de payares de 2006). «Pasio y seguidilla». Revista Elles, Diariu La Prensa. Archiváu dende l'orixinal, el 22 de xunu de 2008. Consultáu'l 31 d'agostu de 2011.
- 1 2 3 Fanny D. Arias (8 d'avientu de 2008). «Infancia y tradiciones». Diariu La Prensa. Archiváu dende l'orixinal, el 24 de xunu de 2009. Consultáu'l 31 d'agostu de 2011.
- ↑ Yodalis Bethancourt (15 de setiembre de 2003). «"Chavelita" Pinzón engalana celebraciones de La Chorrera». Diariu Panamá América. Consultáu'l 31 d'agostu de 2011.