Chantal Akerman
Vida
Nacimientu	Etterbeek[1], 6 de xunu de 1950[2]
Nacionalidá	Bélxica [3] Francia [4]
Llingua materna	francés
Muerte	XX Distritu de París[1], 5 d'ochobre de 2015[5] (65 años)
Sepultura	Cementeriu de Père-Lachaise
Causa de la muerte	suicidiu[6]
Familia
Casada con	Sonia Wieder-Atherton
Estudios
Estudios	INSAS (es)
Llingües falaes	francés[7]
Oficiu	direutora de cine, actriz, guionista, productora de cine, profesora universitaria, artista visual, fotógrafa, performer, direutora de fotografía, video installation artist (en) , realizadora, artista
Participante Documenta 6 (es) Documenta 11 (es)
Llugares de trabayu	Bruxeles, Nueva York y París
Emplegadores	European Graduate School (es) Universidá de la Ciudá de Nueva York
Trabayos destacaos	Jeanne Dielman, 23 quai du Commerce, 1080 Bruxelles (es)
Premios	ver Comandante de la Orden de Leopoldo  (2004)
IMDb	nm0001901

Chantal Akerman (6 de xunu de 1950, Etterbeek – 5 d'ochobre de 2015, XX Distritu de París)^[8] foi una direutora de cine belga, artista y profesora de cine na European Graduate School.^[9] Les sos películes tán basaes n'observaciones sobre la vida cotidiana, la necesidá de comer, la sexualidá, l'aislamientu y la política d'esclusión nel sieglu XX. Dar a conocer más al públicu col filme Jeanne Dielman, 23 quai du Commerce, 1080 Bruxelles (1975), onde ejemplifica la so manera de safar la narrativa convencional por aciu la elipsis. Nos últimos años destacó coles mesmes pola escritura.

Trayeutoria

Akerman nació nel senu d'una familia de Bruxeles, que yera xudía prauticante. Los sos güelos y la so madre fueron unviaos a Auschwitz; solo salvóse la so madre. L'ansiedá materno y l'exiliu van ser temes recurrentes na so filmografía.

Akerman señaló qu'a los 15 años, en viendo Pierrot le fou (1965) de Jean-Luc Godard, decidió rodar ella mesma. A los 18 entró nel Institut National Supérieur des Arts du Spectacle et des Techniques de Diffusion, centru d'enseñanza de cinematografía belga.

Aína, abandonar, y Akerman fixo un curtiumetraxe de 35mm en B/N, colos sos aforros: Saute ma ville (1968), dura 13 minutos y tien como protagonista a una nueva (ella mesma como actriz) y la so rellación conflictiva coles coses cotidianes. En 1971, foi premiada Saute ma ville nel festival de Oberhausen.^[10] Esi mesmu añu treslladóse a Nueva York, onde tuvo hasta 1972. Vio cine independiente, especialmente de Stan Brakhage, Jonas Mekas, Andy Warhol y Michael Snow.¹ Obres de 1972, como Hotel Monterey y curtios como La Chambre 1 y La Chambre 2, revelen el so nuevu aprendizaxe. Empecipió entós una collaboración cola cineasta Babette Mangolte.

En 1973, Akerman tornó a Bélxica. En 1974, foi reconocida pola crítica cola so Je el to il elle, película esperimental sobre l'agresión. El so manifiestu ye un clásicu modernu. Jeanne Dielman, 23 quai du Commerce, 1080 Bruxelles (1975), allabáu pol New York Times como "la primer obra maestra de lo femenín na historia del cine"; trata d'una eficiente ama de casa que se ve obligada a prostituyise pa poder vivir col so fíu. Bien llueu, en 1978, concluyó Les cites d'Anna, que ye un filme coles mesmes destacáu pola so guapura y precisión.

En 1991, presentó'l so llargumetraxe Nueche y día, onde invierte d'entrada'l dúu día y nueche: ye la hestoria d'un tríu amorosu, con dos chicos y una nueva, que viven nes sos rellaciones pasionales dixebraes en dos metaes del día, cuasi ensin dormir. El filme, como dixo Akerman, nun tien nada que ver cola manera de faer de Truffaut, pero hai un homenaxe indireutu a la tema de Jules et Jim y otru espresu con un llibru que lleva un protagonista con un rellatu de Truffaut. Nesi mesmu añu foi miembru del xuráu del 41 Film Festival de Berlín.^[11]

Dende entós filmó, ente otres películes: La mudanza (1992), Contra l'olvidu (1992), Semeya d'una moza a finales de los sesenta en Bruxeles (1993), Un diván en Nueva York (o Romance en NY', 1996) o Del otru llau (2002), amás de les sos collaboraciones con Eric de Kuyper y otros filmes venceyaos temáticamente col exiliu y la falta de comunicación.

Akerman siempres refugó, pese al calter escoyíu de la so obra, que'l so cine esconder en guetos. En 2011, presentó la so versión de la novela de Joseph Conrad, La llocura de Almayer. Foi una de les cineastes más orixinales de la modernidá europea (n'otru rexistru que Agnés Varda, mayor qu'ella).

Amás trabayó destacadamente como actriz en dellos de los sos filmes y escribió cuatro llibros: Hall de Nuit (1997); Une famille à Bruxelles (1998); Autoportrait, (2004), escelente autorretratu como cinasta; y Ma mère rit(2013), onde apaez la so trama familiar y les sos vivencies complexes col heriedu maternu. La so escritura ye precisa, sortijada, clara.

Temes

La trama de los filmes de Akerman ye mínima (dacuando, hasta cabo dicir que nun esiste), y ensin ser agobiantes, les sos elipsis son una de les marques d'identidá creadora: espresen d'una manera claro la so nun sentise confortablemente nel mundu.

Acomuñóse'l cine de Akerman col caminar (ye un cine bien cinéticu).^[12] Nesi puntu puede empareyáse-y con Godard o Wenders, anque'l so cine seya más desaposiáu (y más curiáu polo xeneral).

Ye'l suyu una manera de transitar bien vastu, pos amás de los desplazamentos fílmicos de l'autora, los sos personaxes traviesen distintos espacios, incluyendo'l que dixebra los fechos de la vida cotidiana coles fantasíes; lo normal nesi tránsitu puede pasar a ser esmolecedor y en concencia llenu d'imaxinaciones, yá dende'l so primera mediumetraxe, onde la protagonista xuega y canta y muévese na so casa, pero onde paez que la ficción inclinar a la catástrofe tres una sópita rotura (falóse de lo "cotidianu hiperrealista¨, en Akerman).

Chantal Akerman entorna nos sos filmes amedranái, precisión espresiva y rigor, con una voluntá creadora que se mueve inseparablemente nos territorios de la ficción y del documental, pos funde esos dos rexistros con una naturalidá orixinal, dotando al rellatu de realismu y de poesía.

Correspondencies, cuadiernos de viaxe... El so vagabundeo ta rellacionáu cola tema del exiliu, esto ye, del pelegrinaxe, la fuxida o la destrucción. N'España publicóse l'álbum Exilios (Entemediu, 2011), con cuatro películes sos, onde va recoyendo buelgues de vides distintes viaxando per tol mundu: per Rusia, Ucraína y Polonia, en Del Este, 1993, onde cuasi ensin rellatu dalgunu da cuenta d'una fonda monotonía; pola norteamérica sureña, Sur (1999), y el so racismu amosáu nes consecuencies y ecos d'un asesinatu; pel norte conflictivu de Méxicu, fronterizu con EUA, Del otru llau (2002); per Israel, Allá (2006), y concretemante en Tel Aviv, onde se describe la espera y el silenciu: nesta ciudá la protagonista zarrar nun pisu pa describir la situación israelina indireutamente, al traviés del pasu de les hores d'una muyer que fala per teléfonu y da datos esvalixaos sobre la so vida, mientres la cámara ufierta vistes de los edificios d'enfrente y de los sos habitantes habituales. El so cuartetu ye una muestra de la pelegrinación y el vacíu modernos.

Esta visión mediu en fuga repercute na so manera de cuntar les rellaciones amoroses: non yá nos malos alcuentros, del so filme esperimental Je, el to, il, elle (1974), sinón yá en Les cites d'Anna (Les rendez-vous d'Anna, 1978), en Toute une nuit (1982) o en Nuit et jour (Nueche y día, 1991). Los alcuentros, en munches ocasiones, conducen al retiru.

Y ende ta la tema de la soledá. La mesma direutora fai de protagonista en L'homme a la valise (1983), y reclúyese mientres selmanes nun habitáculo minúsculu (como yá en Saute ma ville) onde vive, abelúgase y xixila lo qu'asocede nel esterior: los sos vecinos vienen ser representantes del mundu.

El viaxe vital, azaroso y dacuando esperanzáu, puede con tou acomuñar al periplu románticu: asina asocede con Akerman, anque paeza bien contemporaneu y pocu sentimental. Ente les sos referencies paecen atopase'l pintor Edward Hopper y artistes como Warhol, amás de Godard. Pero Akerman fai de los sos silencios y de los planos quietos un llugar d'espera de notable guapura, y claramente vivos, abiertos a cierta ironía dientro d'un mundu de monotonía impuesta.

El so mundu en parte ye una reflexón a partir de la so vida. Akerman prefier amosar a personaxes que tán en víes de aportar a ellos mesmos, pero qu'entá son informes (como asocede en Nueche y día). Un filme abiertamente autobiográficu ye Portrait d'une jeune fille del fin des années 60 à Bruxelles (1994), onde desenvuelve con claridá esa visión de la pre-maduror. Ella constata lo que 'hai' nesti momentu fugaz. Nun autorretratu pa la TV Chantal Akerman par Chantal Akerman (1996), dicía a la fin: “El mio nome ye Chantal Akerman. Vivu en Bruxeles; ye verdá. Ye verdá”.

Filmografía

Llibros

• Hall de Nuit, París, L'Arche, 1997
• Une famille à Bruxelles, París, L'Arche, 1998
• Autoportrait, París, Cahiers du cinéma, 2004
• Ma mère rit, París, Mercure de France, 2013

Sobre la cineasta

• Sultan, Terrie (ed.), Chantal Akerman: Moving through Time and Space, Houston, Tex.: Blaffer Gallery, the Art Museum of the University of Houston; Nueva York, N.Y., Distributed Art Publishers, 2008.
• Schenker, Andrew (15 de xineru de 2010). Clise Series 19: Chantal Akerman in the Seventies. Slant Magacín. http://www.slantmagazine.com/dvd/review/clise-series-19-chantal-akerman-in-the-seventies/1651. Consultáu'l 23 d'agostu de 2010. 
• "Cuatro tiempo d'exiliu", de C. Bhégin, en Exilios, Entemediu, 2011
• Chantal Akerman, Autoportrait, París, Cahiers du cinéma, 2004.

Referencies

Enllaces esternos

• Chantal Akerman na Internet Movie Database (n'inglés)
• Chantal Akerman Faculty Page at European Graduate School (Biografía, bibliografía y artículos)
• Artist's page in Artfacts.Net with actual major exhibitions.
• Interview with Chantal Akerman
• Screens of Film, Videu, Memory, and Smoke by Ana Balona de Oliveira in Fillip
• Chantal Akerman, Professor in the Film/Videu Program of the City College of New York