Castromocho
Alministración
País	España
Autonomía	Castiella y Lleón
Provincia	provincia de Palencia
Tipu d'entidá	conceyu d'España
Alcalde de Castromocho (es)	Florencio Pablo Caballero de la Torre
Nome oficial	Castromocho (es)[1]
Códigu postal	34305
Xeografía
Coordenaes	42°01′59″N 4°49′00″W / 42.033055555556°N 4.8166666666667°O / 42.033055555556; -4.8166666666667
Castromocho Castromocho (España)
Superficie	50 km²
Altitú	762 m
Llenda con	Fuentes de Nava, Abarca de Campos, Villarramiel, Baquerín de Campos, Torremormojón, Villerías de Campos, Boada de Campos y Capillas
Demografía
Población	202 hab. (2023) - 116 homes (2019) - 109 muyeres (2019)
Porcentaxe	0% de provincia de Palencia 0.01% de Castiella y Lleón 0% de España
Densidá	4,04 hab/km²
castromocho.es

Castromocho ye una llocalidá y conceyu de la contorna de Tierra de Campos correspondiente a la provincia de Palencia, nel partíu de Frechilla, comunidá autónoma de Castiella y Lleón, España.

Historia

Hasta'l momentu nun se tien noticia de nengún documentu escritu que testifique la fundación de Castromocho. Esisten, sicasí, nicios pa pensar que yá en tiempu de los romanos ya inclusive antes esistió na fastera del cuetu de San Pelayo un asentamientu humanu. Un devastador quema, posiblemente provocáu poles incursiones bárbares nestes tierres, fixo qu'aquel primer asentamientu sumiera.^{[ensin referencies]} Cola Reconquista y posterior repoblación de Castiella, foi repobláu de nuevu hacia l'añu 1100. Tuvo De ser por esta dómina cuando se construyó la muralla. Aun así, puede establecese la siguiente cronoloxía histórica del conceyu:

Prehistoria Nel

cuetu de San Pelayo atopáronse restos de cabañes que daten de la primera Edá del Fierro.^[2]

Dómina romana Tamién

nel cuetu de San Pelayo produciéronse afayos de dómina romana (F.J. Martín-Gil et al.)^[3]

Edá Media Nos

entamos del sieglu xii escríbese sobre Castromocho como una repoblación del conde Rodrigo González de Cisneros tres la conquista d'esti territoriu a los musulmanes. L'alternanza nel control del pobláu per parte de los Castru y los Cisneros dio llugar al actual escudu heráldicu de dos torres y dos cisnes.

Sieglu d'Oru Mientres

esta dómina de rellumanza, Castromocho cuntó con tres ilesies, dos d'elles parroquies y más de trenta clérigos al so serviciu; aportó a arciprestalgu; fundóse un conventu de flaires franciscanos; tuvo dellos centros d'asistencia a los más precisaos llamaos hospitales y delles ermites tremaes en distintos puntos del cascu urbanu. Según les notes históriques de Lorenzo González d'Arenuces foi tamién nesta dómina cuando nació y foi bautizáu na parroquia de Santa María'l padre de Lope de Vega el 6 de setiembre de 1523. D'ende la hipótesis -según dichu autor- de que Lope de Vega pudiera ser concebíu ya inclusive hasta nacer en Castromocho, una conxetura que cobra fuercia pa dellos especialistes. Dignu de resaltar —magar pertenez a una dómina anterior— ye la visita que'l pernomáu Cardenal Cisneros fixo a una prima carnal so que vivía na cai Zorita, nᵘ2, güei calle Padre Faustino Calvo, nᵘ4.

Industralización

La mecanización del campu y la emigración a les grandes ciudaes a mediaos de los años sesenta (éxodu rural) fixo que'l pueblu fuera cada vez a menos hasta quedase nos 200 habitantes que llegó a tener. La industria de dómines anteriores sumió por completu: la fundición de los Urbones cerrar a finales de los 60, depués llegó-y el vez a la fábrica de farines de Castrillo y pocos años dempués a la fariñera de los Ánxeles, al silu Vieyu y Nuevu y d'últimes a la pequeña industria de quesos Ciri qu'esistió hasta hai bien pocos años. Na actualidá la mayoría de los sos habitantes viven de l'agricultura y ganadería.

Urbanismu Nos

últimos años fuéronse iguando pasu ente pasu les sos cais. Ameyoráronse considerablemente tamién toles sos places y parques de recréu. El adobe, tan enraigonáu nes construcciones del pandu castellanu, dio pasu al lladriyu y yá cada vez son más les fechaes que s'anubren d'esti material.

Llocalización

Atopar al suroeste de la provincia de Palencia, metanes l'amplia y afarada llanura de la Tierra de Campos. Pertenez al partíu xudicial de Frechilla y tien una estensión de 53 hectárees. Ta asitiáu a veres del ríu Valdeginate. El so términu municipal llenda colos de Fuentes de Nava, Baquerín de Campos, Torremormojón, Villerías de Campos, Boada de Campos, Capillas, Villarramiel y Abarca de Campos. Asitiar a 25 km de la capital palentina pola N-610 direición Benavente.

Mediu natural

Parte del so términu municipal ta integráu dientro de la Zona d'especial proteición pa les aves denomada La Nava - Campos Norte^[4] perteneciente a la Rede Natura 2000.

Por esta villa flúi'l ríu Valdeginate, afluente del ríu Carrión, al cual desagua nel términu municipal de Palencia.

Evolución demográfica

Monumentos y llugares d'interés

Nesta villa atopen dos ilesies con importante valor artísticu. Ente ellos:

• Santa María de Colaña

Ilesia que data del sieglu xv, y pueden atopase dellos estilos artísticos, dende mudéxar y bizantín hasta góticu y barrocu. Nella atopa la escultura de Luisa Roldán (La Roldana) Nuesa Señora Reina de los Ánxeles, patrona de Castromocho.

• Ilesia de San Esteban

Esta ilesia data del sieglu xvi; empezó a construyise nel añu 1545 y nun s'acabaría hasta 300 años dempués, en redol al añu 1822. Ye una ilesia totalmente gótica y la sacristía cunta con un artesonado mudéxar. Nel coru puede atopase un órganu que se topaba nel conventu de los franciscanos (anguaño destruyíu). Les portaes son plateresques y dientro de la ilesia atopa una inscripción que pon: «Añu 1566, Pontífiz Máximu Pío V y Rei, Felipe II».

• Reló de la villa Mandar asitiar los duques de Osuna y de Benavente. La torre onde s'atopa ye'l puntu más altu del pueblu y ye del sieglu xix.
• Cooperativa Católica Agraria Más

conocíu como el sindicatu. Anguaño ye l'únicu chigre del pueblu. Foi fundáu'l 10 de xunetu de 1911 por Dionisio Benito, cura y fíu del pueblu, siguiendo les premises del P. Sisinio Nevares. Ente los contribuyentes a la Cooperativa destacaron los Herrero del Corral, especialmente'l potentáu Clemente Herrero del Corral. La planta de riba sería d'usos múltiples a partir de 1954 y hasta 1962 en que s'habilitó como cine parroquial. El 3 de marzu 1991 sumió como cooperativa.

Persones destacaes

Semeya del profesor y matemáticu José del Corral y Herrero

• Juan de Castromocho, obispu.
• Carlos Alonso Sánchez, políticu republicanu y abogáu. Cofundador de l'Asociación d'Escritores Rexonalistes Castellanos.
• Sor Josefa Herrero del Corral, monxa, hermana de la Caridá, qu'algamó la santidá.
• Candela Herrero del Corral, alcaldesa de Castromocho, una de les primeres muyeres alcaldeses d'España
• José del Corral y Herrero, profesor, matemáticu y diputáu progresista de la Diputación de Lleón.
• Ramiro Álvarez González, políticu progresista y republicanu del sieglu xix amás d'editor español qu'ostentó l'alcaldía de la ciudá de Palencia y que foi direutor del El Progresu de Castiella.

Fiestes

• 17 de xineru : San Antón y matanza tradicional

• febreru : Antroxos

• 1 de marzu : Día del güevu del ánxel

• Abril/mayu : Selmana Santa

• 8 díes dempués del Corpus Chistri: La octava del corpus

• 2 d'agostu : Día del castromochino ausente / Fiesta de la mocedá / Feria chica /Festividá de la reina de los ánxeles.

• 3º domingu de setiembre : Celébrase la romería de la reina de los ánxeles.
• Finales de setiembre y principios d'ochobre : La vendimia

• 26 d'avientu : San esteban. Fiestes patronales.

Referencies

Bibliografía

• Alcalde Crespo, Gonzalo (1998). La Tierra de Campos palentina. Palencia: Cálamo. ISBN 84-95018-10-1.

Enllaces esternos

• Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Castromocho.
• Páxina oficial del conceyu