Un castellanismu ye un barbarismu que consiste nel emplegu d'una pallabra del castellanu n'otra llingua. Nel casu asturianu, esisten castellanismos que llexítimamente incorporárense a la llingua a lo llargo de la so historia (y darréu formen parte d'ella) y dellos otros non normativos que son resultáu del billingüismu inorganicu que tiende a la meza de les dos variedaes llingüístiques.


Castellanismos incorporaos al asturianu

  • alambre dende'l Castellanu alambre. Asturianu: alamar < *alame.
  • alhaxa dende'l Castellanu: alhaja. Ráramente, l'ALLA valídalu xunta'l llariegu alfaya.
  • antoxu dende'l Castellanu: antojo y esti del llat. ante-oculus. n'asturianu yera esperable *antueyu.
  • bautismu dende'l Castellanu bautismo. Esperable n'asturianu *baltismu < *baptismus.
  • ciudá dende'l Castellanu ciudad. Esperable n'asturianu cildá < civ'tá. Presente como topónimu enos Montes Cildá de Cantabria y Palencia.
  • deporte dende'l Castellanu deporte. (Magar que Carlos Suari amosare que la forma llariega n'asturianu ye spor[1]., entá nun se conseña nel DALLA).
  • char dende'l Castellanu: echar. Asturianu occidental: xeitar, asturianu medieval xetar (fueru d'Uviéu).
  • llexos (Castellanu: lejos) (Asturianu: lloñe/llonxe)
  • ocho dende'l Castellanu: ocho. Asturianu medieval: uocho, Mirandés: uoito, Senabrés güeitu.
  • vientu (Castellanu: viento) (Asturianu: aire)
  • xamón dende'l Castellanu jamón. Esperable n'asturianu *xambón.
  • xaréu dende'l Castellanu jaléo.
  • xurgar dende'l Castellanu hurgar <furicare. L'asturianu patrimonial ye furgar.
  • y conxunción copulativa dende'l Castellanu y. Asturianu occidental ya Asturianu medieval: ye.
  • yema dende'l castellanu yema. Autóctonu xema < gema
  • va tercer pers. del singular indicativu de dir. Asturianu occ. vei, ast. med. ve < vei < vadit.

Castellanismos non normativos n'asturianu

  • hermosu (Castellanu: hermoso) (Asturianu: formosu)
  • ḥoder (Castellanu: Joder) (Asturianu: foder)
  • fosa (Castellanu: fosa) (Asturianu: fuexu)
  • habitación (Castellanu: Habitación) (Asturianu: Cuartu)
  • cubinos de Xelu (Castellanu: Cubitos de hielo) (Asturianu: piedres de xelu)
  • grifu (Castellanu: Grifo) (Asturianu: Mosca o Cañu)
  • bolsiellu (Castellanu: Bolsillo) (Asturianu: Bolsu)
  • xentuza (Castellanu: Gentuza) (Asturianu: gandaya)

Referencies

  1. ↑ "Deporte una pallabra en xuiciu por necesidá" Carlos Suari Rodrigue. Lletres asturianes 93. Ed. ALLA. Uviéu 2006.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.