Casa de Saboya
casa noble (es)
Formáu por	House of Savoy-Carignano (en) , House of Savoy-Acaia (en) , House of Savoy-Racconigi (en) , Casa de Saboya-Aosta (es) , House of Savoy-Nemours (en) , Savoia-Villars (en) , House of Savoy-Soissons (en) , Counts of Villafranca (en) , Savoie-Bresse (en) y Casa de Saboya-Genova (es)
Estáu	Reinu d'Italia
Fundador/a	Humberto I de Saboya (es)
Creación	1003
Disolución	12 xunu 1946
Propiedaes	Château de Luisandre (en) , Château de Féternes (en) y Château de Montmélian (en)

La Casa de Saboya (n'italianu: Casa Savoia) ye una familia noble del norte d'Italia, que tuvo la so cortil nel Ducáu de Saboya y que nel sieglu XIX y sieglu XX llegó a ostentar les corones del Reinu d'Italia (1861-1946) y del Reinu d'España (1871-1873).

Oríxenes

Foi fundada por un noble, Humberto Mano Blanca posiblemente de Saxonia, d'Italia, de Borgoña o de Provenza. Él mesmu nació en Maurienne. Humberto Mano Blanca (morrió aproximao en 1048), quien llogró pal so fíu Odón el títulu de conde de Saboya, con dominios nel norte de la península italiana. Esti postreru, al traviés del so matrimoniu con Adelaida, heredera de Turín n'El Piamonte, llogró estender enforma los dominios de la so casa. Nos siguientes trés sieglos, la familia consiguió ampliar les sos fronteres en Francia, Italia y Suiza. En 1388, Niza pasó a manes de la familia, «a pactu que nun la apurrieren nunca nin a los provensales nin a lo franceses» dando a Saboya una salida al mar. En 1416, Amadeo VIII, conde de Saboya, al traviés del sofitu del Sacru Emperador Romanu Segismundo estableció'l Ducáu de Saboya y foi'l so primer duque. Amadeo dexó'l ducáu al so fíu Luis en 1434 y fundó una orde relixosa n'Italia, siendo escoyíu sumu pontífiz pol Concilio de Basilea col nome de Félix V en 1440, pero arrenunció al puestu nueve años más tarde.

Estaos italianos en 1494

Escontra 1536, l'autoridá de los duques de Saboya sobre Xinebra terminara, y la casa perdió toles sos posesiones en Suiza. Esi mesmu añu, Francisco I, rei de Francia, invadió y ocupó el restu de les posesiones de la familia. Sicasí, cola derrota de Francia ante España en 1559, la Paz de Cateau-Cambrésis restituyó'l Ducáu a Manuel Filiberto, décimu duque de Saboya, que'l so hijo Carlos Manuel contraería matrimoniu cola Infanta Catalina Micela, fía del Rei d'España, Felipe II, un matrimoniu dinásticu qu'acomuñó a los Saboya a la familia de los Habsburgos.

Baxu Víctor Amadéu II, Saboya xunir a les guerres contra Lluis XIV de Francia a finales del sieglu XVII. Anque'l franceses llograron munches concesiones de los duques, Saboya sumar a la Gran Alianza contra Luis. En 1696, Saboya cerró la paz con Francia pol Tratáu de Turín y abandonó la Gran Alianza. Gracies, sicasí, a que Víctor Amadeo aliar de nuevu con Austria (1703) en contra de Francia na Guerra de Socesión española, los franceses invadieron y afararon El Piamonte, pero finalmente fueron espulsaos por Víctor Amadeo y el so primu austriacu, el xeneral Eugenio, príncipe de Saboya, nel asediu a Turín. Pol tratáu d'Utrecht, Víctor Amadeo repunxo toles tierres tomaes per Francia n'El Piamonte, amás de ganar el dominiu de Sicilia y el títulu de rei de Sicilia. Amás, la metá de la provincia de Montferrato, que nun foi vencida a Saboya en 1631, pasó a la Corona per Austria. En 1720, Saboya intercambió la posesión de Sicilia pola de Cerdeña d'Austria, y Víctor Amadeo foi coronáu rei de Cerdeña.

En 1831, Carlos Alberto de Saboya foi coronáu rei de Cerdeña y duque de Saboya. En 1849, abdicó a favor del so fíu, Víctor Manuel II, quien dexó'l Ducáu de Saboya y la ciudá de Niza a Francia en 1860 y foi coronáu rei d'Italia en 1861. Foi asocedíu en 1878 por Humberto I, quien foi asesináu en 1900. El so fíu, Víctor Manuel III abdicó en mayu de 1946 a favor del herederu de la corona, Humberto II, quien gobernó hasta xunu d'esi añu, cuando Italia foi proclamada república tres un plebiscitu nel qu'amás se manifestó'l refugu de los italianos a la tolerancia que los Saboya tuvieron con Mussolini y el fascismu. Humberto II y el so fíu Víctor Manuel fueron a vivir a Portugal pocu dempués. Víctor Manuel III morrió en Alexandría, Exiptu, en 1947.

Víctor Manuel de Saboya y Saxonia Coburgu (n. 1937), fíu de Humberto II, ye l'actual cabeza de la casa real de Saboya. Nel añu 2002 foi-y dexáu volver a Italia, arrenunciando al so derechu al tronu y como un ciudadanu regular y lleal de la república Italiana.

Dende'l palaciu de los Papes, nel Quirinal de Roma, a la prisión de Potenza

Escudu d'armes de la casa de Saboya en 1861, bandera d'Italia.

Víctor Manuel de Saboya, herederu de la monarquía italiana, suprimida en 1946, ingresó'l 17 de xunu de 2006 na cárcel de la ciudá italiana de Potenza pola acusación de ser un presuntu malfechor, de malvar a funcionarios públicos y d'entamar un chamizu ambulante. Xunto con él, fueron encarcelaes otres 12 persones. Tamién ta siendo investigáu'l fíu de Víctor, Manuel Filiberto.

Esti postreru recibiría supuestamente dineru por delles contrates del sector hospitalario y telefónico de Bulgaria, cuando yera primer ministru. Dellos miembros de la Cosa Nostra, la mafia de Sicilia, tamién formaríen parte de la presunta organización criminal.

Acordies cola orde d'arrestu, roblada pol fiscal Henry John Woodcock, la supuesta organización consiguía permisos llegales del monopoliu estatal, anque con sobornos, pa máquines tragamonedas destinaes al casinu de xuegu de Campione d'Italia, un enclave en territoriu suizu. D'ellí, les máquines yeren vendíes illegalmente a dellos países del Este y de los Balcanes.

Tres la so detención, la Consulta de Senadores del Reinu d'Italia, organismu creáu por Humberto II en 1955 (esistiendo yá la República Italiana), depunxo a Víctor Manuel como Xefe de la Casa de Saboya en favor del so primu y rival Amadeo de Aosta, alegando que Víctor Manuel se casó con una muyer ensin títulu nobiliariu ensin pidir permisu al so padre Humberto II, l'últimu rei, anque esto asocediera faía 30 años.

Coleiciones

Dende 1884 la mesa los cubiertos de plata y los servicios son los diseñadores de la empresa Cesa 1882.

Llista de monarques de la Casa de Saboya

Armes grandes de la casa de Saboya (1890-1946)

Armes de la casa ducal de Saboya-Aosta

Armes de la casa ducal de Saboya-Xénova

Armes de Amadéu I de Saboya, rei d'España

Cuestión dinástica güei

Dempués la muerte del últimu rei d'Italia Humberto II, nel añu 1983, el so fíu Víctor Manuel tomó'l mandu de la Casa, pero Humberto, cuando taba vivu, nun quería a Víctor Manuel como'l so socesor porque nun sofitaba'l so matrimoniu, y según les lleis de Casa de Saboya dicen que si'l padre nun sofita'l matrimoniu y el fíu cásase, el fíu pierde tolos sos derechos dinásticos. Nesti casu los derechos teníen de pasar al príncipe Amadeo de Aosta, el primu de Víctor Manuel. Sicasí, Víctor Manuel foi'l xefe de Casa de Saboya hasta'l 2006, cuando'l Conseyu de la Corona italiana declaró a Amadeo llexítimu xefe de la Casa.

Ver tamién

• Orde de los Santos Mauricio y Lázaro
• Monarquía
• Casa real
• Dinastíes del mundu

Referencies

Enllaces esternos

• Sitiu oficial de la Real Casa de Saboya (n'italianu)