La Quilla Carina | ||
---|---|---|
Carta celeste de la constelación de la Quilla na qu'apaecen les sos principales estrelles. | ||
Nomenclatura | ||
Nome n'asturianu | La Quilla | |
Nome en llatín | Carina | |
Xenitivu | Carinae | |
Abreviatura | Car | |
Descripción | ||
Introducida por | Nicolas-Louis de Lacaille | |
Superficie |
494,2 graos cuadraos 1,198 % (posición 34) | |
Ascensión reuta |
Ente 6 h 2,77 m y 11 h 20,62 m | |
Declinación | Ente -75,68° y -50,75° | |
Visibilidá |
Completa: Ente 90° S y 14° N Parcial: Ente 14° N y 39° N | |
Númberu d'estrelles | 225 (mv < 6,5) | |
Estrella más brillante | Canopus (mv -0,72) | |
Oxetos Messier | Nengunu | |
Oxetos NGC | 44 | |
Oxetos Caldwell | 5 | |
Lluvies de meteoros | Nenguna | |
Constelaciones colindantes | 8 constelaciones | |
Meyor mes pa ver la constelación Hora llocal: 21:00 | ||
Mes | Marzu | |
[editar datos en Wikidata] |
Carina (la quilla), en castellán Quilla, ye una constelación austral que forma parte de l'antigua constelación d'Argo Navis (el navío Argo). La Unión Astronómica Internacional estremar en cuatro componentes: Carina (la Quilla), Vela (la Vela), Puppis (la Popa) y Pyxis (el compás o la brúxula).
Carauterístiques destacables
Canopo (α Carinae) ye la segunda estrella más brillosa del firmamentu con magnitú aparente -0,72. El so nome provién del personaxe mitolóxicu Canopo, navegante de Menelao, rei d'Esparta.[1] Ye una xigante lluminosa o superxigante blancu-mariella que la so lluminosidá ye 13 300 vegaes mayor que la del Sol.[2] Distante 309 años lluz, ye la estrella de mayor rellumu intrínsecu nun radiu de 700 años lluz del sistema solar.
La segunda estrella más brillosa na constelación (β Carinae) recibe'l nome de Miaplacidus y ye una subxigante blanca de tipu espectral A2IV que s'atopa a 111 años lluz; nel so interior ta rematando la fusión del hidróxenu y el so nucleu tien de tar formáu cuasi puramente por heliu inerte.[3] Sígue-y en rellumu ε Carinae, llamada Avior, estrella binaria que les sos componentes son una xigante naranxa y una estrella blancu-azulada d'asemeyada lluminosidá. Aspidiske (ι Carinae), superxigante blanca de tipu A8Ib, ta a 690 años lluz y tien una lluminosidá equivalente a 4900 soles.
υ Carinae ye una estrella doble observable con un pequeñu telescopiu: les componentes d'esti sistema son una superxigante blanca y una estrella blancu-azulada que'l so periodu orbital entepasa los 19 500 años. La Cruz del Diamante ye un asterismu formáu por Miaplacidus, θ Carinae, υ Carinae y ω Carinae.
Merez especial atención Eta Carinae, una de les estrelles más masives de la galaxa que s'atopa dientro de la Nebulosa de Carina (NGC 3372). Ye un sistema estelar que contién siquier dos estrelles que la so lluminosidá conxunta ye cinco millones de vegaes la del Sol. Nel pasáu yera una estrella de la cuarta magnitú, pero en 1837 aumentó drásticamente en rellumu marcando l'empiezu d'una gran erupción y, ente'l 11 y 14 de marzu de 1843, llegó a superar en rellumu a Canopo.[4]
Ente les estrelles variables, en Carina alcuéntrase una de les cefeides más prominentes del cielu nocherniegu, l Carinae o HD 84810, que'l so rellumu bazcuya ente magnitú 3,28 y 4,18 a lo llargo d'un periodu de 35,54 díes.[5] Otra cefeida de Carina, O Carinae, tien tipu espectral G0Ib[6] y tien un periodu de 38,73 díes, unu de los más llargos pa esti tipu de variables. De carauterístiques bien distintes ye AG Carinae, una de les estrelles más lluminoses de la Vía Láctea qu'emite un millón de vegaes más radiación electromagnético que'l Sol. Ye una variable lluminosa azul que ta nuna fase de rápida transición ente una superxigante azul y una estrella de Wolf-Rayet.[7]
Puesto que la Vía Láctea traviesa Carina, la constelación contién dellos cúmulos abiertos como NGC 2516, NGC 3532 y IC 2602. Esti postreru, conocíu como les «Pléyades del Sur», consta d'unes 74 estrelles, siendo la más prominente θ Carinae, una estrella de la secuencia principal azul de tipu espectral B0Vp;[8] la so edá nun concordar cola del cúmulu y ye considerada una «estrella arrezagada azul».[9] IC 2602 atopar a 479 años lluz de la Tierra.[10] NGC 2516, llamáu'l «Preselbe del Sur», contién dos xigantes coloraes de quinta magnitú. Pela so parte, NGC 3532 tien unes 150 estrelles distribuyíes de forma inusual, yá que formen una elipse en redol a una área central escura.
Otra manera, NGC 2808 ye un cúmulu globular bien masivu y compactu (clase I) que s'atopa a 31 200 años lluz de la Tierra y a 36 200 años lluz del centru galácticu. Ye notable porque la formación estelar tuvo llugar en tres fases distintes na vida temprana del cúmulu;[11] toles estrelles nacieron nun ralu de 200 millones d'años, bien tempranamente, nesti cúmulu de 10 200 millones d'años d'edá.[12]
La Nebulosa de la Quilla o de Carina (NGC 3372) ye una gran nebulosa qu'arrodia dellos cúmulos estelares abiertos y estrelles masives como la citada Eta Carinae. Ente otros, contién los sistemes WR 22 —binaria formada por una estrella de Wolf-Rayet y una estrella azul de tipu O9V— y HD 93129, constituyida por siquier trés estrelles azules bien lluminoses, siendo la componente principal una superxigante azul de tipu O2If*.[13][14] Carina OB1 ye una asociación estelar nes llendes d'esta nebulosa que contién dalgunes de les estrelles mas masives y lluminoses de la Vía Láctea.; ente estes destaquen pol so tamañu les superxigantes coloraes RT Carinae, CK Carinae y IX Carinae, con diámetros 1000 vegaes más grandes que'l del Sol. NGC 3372 ye una de les nebuloses difuses más grandes que se conocen.
Estrelles principales
- α Carinae (Canopo), segunda estrella más brillosa del cielu, de magnitú -0,72, ye una superxigante blancu-mariella a 310 años lluz de nós. Anque se trata d'una estrella del hemisferiu sur puede reparase dende la mariña africana del Mar Mediterraneu.
- β Carinae (Miaplacidus), dempués de Canopo la más brillosa de la constelación (magnitú 1,67), una subxigante blanca.
- ε Carinae (Avior), de magnitú 1,86, que'l so nome foi asignáu na década de 1930 al crease The Air Almanac, un almanaque de navegación usáu poles fuercies aérees britániques.
- η Carinae (Eta Carinae), una de les estrelles más masives del universu, con una enorme lluminosidá d'alredor de cuatro millones de vegaes la del Sol, y con una masa envalorada ente 100 y 150 vegaes la masa de la nuesa estrella local.
- θ Carinae, dientro del cúmulu del mesmu nome.
- ι Carinae (Aspidiske), de magnitú 2,21, una superxigante blanca a 690 años lluz.
- υ Carinae, de magnitú 2,92, estrella binaria que puede ser resuelta con prismásticos. La separación ente les componentes ye de 5 segundos d'arcu.
- χ Carinae (Drys), subxigante azul de magnitú 3,46 distante 387 años lluz.
- h Carinae (HD 83183), xigante lluminosa blancu-azulaes de magnitú 4,09.
- I Carinae (HD 90589) y HD 68456, estrelles blancu-marielles de magnitú 4,00 y 4,76 respeutivamente.
- HD 84810 (l Carinae), estrella variable cefeida, que la so magnitú bazcuya ente 3,28 y 4,18 nun ciclu de 35,54 díes. Ye una de les cefeidas más brilloses visible a simple vista.
- b2 Carinae (HD 77370) estrella blancu-mariella de magnitú 5,16.
- f Carinae (V334 Carinae), estrella blancu-azulada de magnitú 4,51.
- S Carinae, estrella variable Mira que'l so rellumu varia ente magnitú 4,5 y 9,9 nun ciclu de 149,49 díes.
- O Carinae, cefeida de rellumu variable ente magnitú 5,72 y 7,02 con un periodu de 38,726 díes.
- RT Carinae, superxigante colorada de magnitú 8,55 con un diámetru 1090 vegaes más grande que'l diámetru solar.
- VY Carinae, cefeida que'l so rellumu varia ente magnitú 6,787 y 8,05 nun periodu de 18,99 díes.
- AG Carinae y HR Carinae, dos variables lluminoses azules; la primera ye un millón de vegaes más lluminosa que'l Sol.
- EM Carinae, binaria eclipsante de magnitú 8,52 compuesta por dos estrelles calientes y masives.
- CK Carinae y IX Carinae, superxigantes coloraes que los sos diámetros respeutivos son 1000 y 920 vegaes más grandes que'l del Sol.
- PP Carinae (p Carinae), estrella Be de magnitú 3,36.
- QX Carinae, binaria eclipsante de magnitú 6,64.
- V337 Carinae (q Carinae), xigante lluminosa anaranxada y variable irregular que'l so rellumu varia ente magnitú 3,36 y 3,44.
- V382 Carinae, superxigante mariella y variable cefeida.
- V415 Carinae (A Carinae), binaria eclipsante que la so primaria ye una xigante lluminosa mariella.
- BO Carinae y V528 Carinae, superxigantes coloraes y variables irregulares de magnitúes medies respeutives 7,18 y 6,75.
- LHS 288 y GJ 1128, nanes coloraes distantes 15,6 y 21,3 años lluz respeutivamente.
- HD 93129 y HD 93250, sistemes estelares masivos na Nebulosa de Carina; la componente principal de HD 93129 ye una de les estrelles más lluminoses que se conocen.
- A1 (WR 43a), asitiáu en NGC 3603, ye unu de los sistemes binarios más masivos que se conocen.
- WR 20a y WR 22, dos sistemes binarios masivos. El primeru ta compuestu por dos estrelles de Wolf-Rayet y el segundu, de magnitú 6,42, ye observable a güeyu.
- Sher 25, distante superxigante azul que se piensa que ta a puntu d'esplotar como supernova.
- WD 0800-533, nana blanca que puede formar un sistema binariu con una nana colorada.
Oxetos de cielu fondu
- Nebulosa de la Quilla o de Carina (NGC 3372), arrodiando les estrelles masives Eta Carinae, HD 93129 y HD 93250. La nebulosa atopar a una distancia envalorada de 6500 a 10 000 años lluz al respeutive de la Tierra. N'el so llendes atopa l'asociación estelar Carina OB1, que de la mesma inclúi los cúmulos Collinder 228, NGC 3293, NGC 3324, IC 2581, Trumpler 14, Trumpler 15 y Trumpler 16.[15] Dientro d'esta gran nebulosa tamién s'atopa una carauterística menor (arrodiando a la mesma Eta Carinae) que recibe'l nome de Nebulosa del Homúnculo. AR: 10h 43m 48.0s Dec: -59°52'00" (Dómina 2000).
- NGC 2516, dacuando llamáu Preselbe del Sur pola so semeyanza con M44, ye un cúmulu abiertu de gran tamañu que s'atopa a 1300 años lluz. Posiblemente forma parte de l'Asociación estelar de Scorpius-Centaurus. AR: 07h 58m 18.0s Dec: -60°52'00" (Dómina 2000).
- NGC 2808 ye un gran cúmulu globular, unu de los más masivos de la nuesa galaxa. Tien estrelles de tres generación diistintas. AR: 09h 12m 00.0s Dec: -64°52'00" (Dómina 2000).
- NGC 3114, cúmulu abiertu. AR: 10h 02m 42.0s Dec: -60°07'00" (Dómina 2000).
- NGC 3293, cúmulu abiertu con más de cien estrelles distante 9000 años lluz.
- NGC 3532 ye tamién un cúmulu abiertu con unes 150 estrelles. Foi'l primer oxetu reparáu pol telescopiu espacial Hubble en mayu de 1990.
- NGC 3603 ye un distante cúmulu abiertu nel qu'hai delles estrelles de Wolf-Rayet masives y calientes como'l sistema A1.
- Cúmulu de Theta Carinae o Pléyades del Sur (IC 2602), que contién unes 74 estrelles, siendo la más prominente θ Carinae. Ye'l tercer cúmulu más brillosu del cielu y atópase a unos 550 años lluz. AR: 10h 43m 12.0s Dec: -64°24'00" (Dómina 2000).
- NGC 2867, nebulosa planetaria a 1,2º NNE d'Aspidiske (ι Carinae), que la so estrella central ye una estrella de Wolf-Rayet.
- Nana de Carina, pequeña galaxa satélite de la Vía Láctea.
Mitoloxía
Los Argonautas nel poema d'Apolonio de Rodas, fueron los compañeros que viaxaron con Jasón na espedición que'l so oxetivu yera topar el vellocino d'oru, el nome provién del navío Argo.
Pelías convertir en rei de Yolco en destronando a Esón, esti medrosu de que'l so fíu Jasón, quien yera l'herederu al tronu, fora asesináu unviar a la cueva del centauru Quirón onde recibió instrucción hasta que tornó a Yolco pa reclamar el so derechu al tronu.
Nel so viaxe a Yolco Jason perdió una de les sos sandalies y al presentase ante Pelías este recordó un antiguu oráculu qu'alvertía sobre daquién con una sola sandalia que baxaría del monte pa destronalo y matalo. Pelias aportó a devolver el tronu a Jasón pero esixólu que cumpliera un supuestu pidíu de tornar al so orixe'l vellocino d'oru.
Jasón aceptó l'encargu y ordenó a Argos la fabricación d'una nave, esta embarcación tenía'l don de la fala y de la profecía. Dempués conformó la tripulación colos mozos más valientes d'aquellos tiempos.
Los Argonautas partieron de la mariña de Págasas, al so pasu pola islla de Limnnos, habitada por muyeres, xunir con elles cola idea de que concibieren fíos varones; pasaron por Samotracia llegando a la tierra de los Doliones, onde'l so rei Cícico acoyer, al partir los vientos llevar de nuevu a la mariña onde por error s'enfrentaron a los sos antiguos anfitriones resultando muertos el rei Cícico y la so corte; Nes costes de Mísia, les ninfes apoderar de Files, Hércules y Polifemo abandonaron el barcu pa dir na so ayuda y el viaxe siguió ensin ellos; Al pasar pela tierra del adivín ciegu Fineo, llibrar de les Harpíes, y él n'agradecimientu dio-yos la clave pa evitar roques Cianeas que destruyíen cualquier nave que s'atreviera a pasar ente elles.
Dempués d'estes y otres aventures la espedición llegó al reinu de Eetes. Jasón realizó una visita al monarca y solicitó-y la entrega del Vellocino d'oru, el rei p'apurri-y lo pidió-y a cambéu que domara los toros con pezuñes de bronce y que llabrara'l campu y semara dientes de dragón qu'él mesmu -y apurriría.
Medea fía de Eetes, que se namoró de Jasón, ufiertar a ayudar siempres y cuando Jasón casar. Apurrió-y un untaza máxica por que lo aplicara nel so cuerpu y un escudu colo que quedaría protexíu contra'l fueu y el fierro. Alvirtió-y que al semar los dientes del dragón convertir en soldaos que lu asesinaríen. Indicólu que llanzara piedres ensin ser vistu y d'esta miente confundir faciendo que s'engarraren y mataren ente ellos.
Jasón realizó estes xeres con ésitu, pero Eetes incumplió la so promesa porque abarruntaba que la so fía ayudara al héroe, entós Jasón, ayudáu por Medea, durmió al dragón guardián, apoderar del vellocino d'oru y fugar. Cuando'l rei Eetes afayó la fuga y el furtu del vellocino d'oru, llanzar na so busca. Medea, pa retrasalo, dio muerte al so hermanu menor Apsirto, y llanzó al mar unu a unu los sos miembros. Eetes, perdió na persecución recoyendo les partes del cuerpu del so amáu fíu.
De regresu, al so pasu pola islla de les serenes los argonautas fueron protexíos de los sos cantares por Orfeo, llexendariu músicu de Tracia, cola so melodiosa llira y voz; llegaron a Creta, onde enfrentaron al xigante Balto cola ayuda, de los conxuros de Medea. Al llegar a Yolco, trayendo consigo'l vellocino d'oru, Jasón enteróse que Pelias, asesinara a tolos sos parientes y qu'amás se negaba a apurri-y el tronu. Medea convenció a les fíes del rei a que lu ayudar a esanicialo prometiéndo-yos un mestranzu que daría la eterna mocedá pal so padre, pero en llugar d'eso apurrió-yos venenu. Jasón asumió'l tronu y con Medea reinaron en Yolco, años más tarde concibieron un renuevu, confiándo-y la so educación al Centauru Quirón.
Referencies
- ↑ Ridpath, Ian; Tirion, Will (2007) Stars and Planets Guide. Princeton University Press. ISBN 978-0-691-08913-3.
- ↑ astru.uiuc.edu (Canopus, de Jim Kaler)
- ↑ Miaplacidus (Stars, Jim Kaler)
- ↑ Carina (Constellation Guide)
- ↑ l Carinae (Alcyone)
- ↑ V* O Car -- Classical Cepheid (delta Cep type) (SIMBAD)
- ↑ Smith, L. J.; Stroud, M. P.; Esteban, C.; Vilchez, J. M. (1997). «The AG Carinae nebula: abundant evidence for a rede supergiant proxenitor?». Monthly Notices of the Royal Astronomical Society 290 (2). páxs. 265-275. http://adsabs.harvard.edu/abs/1997MNRAS.290..265S.
- ↑ Theta Car (SIMBAD)
- ↑ Theta Carinae (Stars, Jim Kaler)
- ↑ IC 2602 (SEDS.org)
- ↑ Hubble Finds Multiple Stellar 'Baby Booms' in a Globular Cluster (Hubblesite)
- ↑ Koleva, M. et ál. (April 2008), «Spectroscopic ages and metallicities of stellar populations: validation of full spectrum fitting», Monthly Notices of the Royal Astronomical Society 385 (4): 1998–2010, doi: , Bibcode: 2008MNRAS.385.1998K
- ↑ A New Spectral Classification System for the Earliest O Stars: Definition of Type O2
- ↑ GOSC V 2.3
- ↑ «The young open cluster NGC 3293 and its relation to CAR OB1 and the Carina Nebula complex». Astronomical Journal 85: páxs. 1193-1206. 1980. Bibcode: 1980AJ.....85.1193T.
Enllaces esternos
- Wikimedia Commons tien conteníu multimedia tocante a Carina.
- Les pilastres de destrucción” na nebulosa de Carina
- Capten fuertes choques de vientu nel sistema estelar Eta Carinae
- detalle infrarroxu-20120208185752.html La Nebulosa Carina, a tou detalle n'infrarroxu