L'asturianada o les asturianaes son aquelles composiciones musicales que, anque partan d'una melodía tradicional en dellos casos, son d'autor y avérense al xéneru llíricu del lied. Delles otres que provienen de dalgún xéneru tan reconocible como la xota aragonesa recen el nome d'axotaes. Otres ñacen del alcuentru ente'l boleru mexicanu y la tonada, como les mariñanaes. Exemplos d'asturianaes seríen Soi asturianín, Al pasar pel puertu, A la Pipiona... Axotaes Anda señálame un sitiu, Onde yo me pueda dir, etc. Y mariñanaes La Mariñana o El mió refrán, ente otres.
Pue dicise que tres de la influyencia a primeros del sieglu XX de compositores comu Del Valle, Sáenz, Lavandera, Baldomero Fernández, Del Fresno y Torner, la música vocal asturiana vivió los sos mayores años de gloria y la so continua referencia va marcar dende entós a la música asturiana en xeneral, pero mui especialmente a la tonada. Un xéneru qu'a partir d'estos años va dir pasu ente pasu perdiendo'l so nome pa dir adquiriendo'l d'asturianada.
L'asturianada ñaz, nel primer cuartu del sieglu XX, como un nuevu xéneru modernu y tradicional, popular y cultu, que col tiempu pasaría a convertise nel más identificativu de la música asturiana. La importancia de la impronta establecida n'aquellos años foi tanta qu'entovía agora perdura.
Otros estilos de composiciones musicales asturianes, tradicionales o d'autor, son: les vaqueiraes, les tonaes soberanes, les tonaes arrieres, les tonaes dures y les tonaes de la tierra.
Ver tamién
Referencies
Enllaces esternos
Wikimedia Commons tien conteníu multimedia tocante a Asturianada.
