Esti artículu foi traducíu automáticamente y precisa revisase manualmente
Bohemia
bandera de Bohemia
Alministración
Tipu d'entidá rexón histórica
Capital Praga
Nome llocal Čechy (cs)
Böhmen (de)
Xeografía
Coordenaes 49°50′N 14°20′E / 49.83°N 14.33°E / 49.83; 14.33
Superficie 52065 km²
Puntu más altu Sněžka (es) Traducir
Demografía
Cambiar los datos en Wikidata

Bohemia[1][2] (en checu y eslovacu: Čechy; alemán: Böhmen; polacu: Czechy) ye una de les trés rexones históriques qu'integren la República Checa, la mayor y más occidental d'elles. Bohemia tien 52 768 km² de superficie y una población de 6,8 millones d'habitantes, y la so capital ye Praga. El nome de Bohemia úsase tamién pa facer referencia a un área xeográfica más estensa, que correspuende coles Tierres de la Corona de Bohemia, gobernaes polos reis de Bohemia, y qu'incluyíen les actuales Moravia y Silesia checa[3], anantes nomadas.

Bohemia foi, nel sieglu IX, un ducáu del imperiu de la Gran Moravia. Dempués, foi un principáu independiente, un reinu del Sacru Imperiu Romanu Xermánicu y, nel sieglu XIX, incorporose como parte del Imperiu austriacu[4]. Tres de la Primer Guerra Mundial, col establecimientu d'un estáu checoslovacu independiente, tol territoriu históricu de Bohemia incorporose al naciente estáu, Checoslovaquia, pesie a les protestes de los habitantes de llingua alemana, que defendíen que les fasteres bohemies con mayoría de población d'esa fala debíen incluyise na Austria Alemana. Ente 1938 y 1945 eses zones foron anexionaes pola Alemaña nazi col nome de Sudetenland[5].

El restu del territoriu checoslovacu non incorporáu al Reich convirtiose na Segunda República Checoslovaca y foi ocupáu, tomando'l nome de Protectoráu de Bohemia y Moravia, hasta'l final de la Segunda Guerra Mundial, cuando Bohemia volvió a formar parte de la restaurada Checoslovaquia. En 1969 les tierres cheques, Bohemia incluyida, obtuvieron l'autonomía dientro del estáu, col nome de República Socialista Checa. Esi nome camudose pol de República Checa en 1990, trés años anantes de la so constitución nún estáu soberanu, en 1993, dientro del procesu de disolución de Checoslovaquia[5].

Hasta 1948 Bohemia insertábase alministrativamente en Checoslovaquia como una de les sos "tierres" (země)[6]. De magar, les reformes alministratives socesives (1960 y 2000) sustituyeron estes rexones históriques con capacidá d'autogobiernu por un sistema de rexones (kraje) que nun siguen les llendes de los territorios históricos, which do not follow the borders of the historical Czech lands (or the regions from the 1960 and 2000 reforms).[6] Sicasí, esos territorios son mencionaos nel preámbulu de la Constitución de la República Checa: "Nosotros, ciudadanos de la República Checa en Bohemia, Moravia y Silesia..."[7].

Situación xeográfica

Llenda al norte con Polonia; al este, coles rexones de Moravia y Silesia; al sur, con Austria, y con Alemaña al oeste y noroeste.

Bohemia tien una superficie de 52 768 km² y la so población anguaño ye de 6,8 millones de los 10,8 millones d'habitantes de la República Checa. Les fronteres tán delimitadas por cordales: los montes de los Xigantes, la selva de Bohemia y los montes Metálicos (n'alemán, Erzgebirge o, en checu, Krušné hory).

Xeografía

Bohemia ye un pandu arrodiáu d'elevaos sistemes montascosos como la selva de Bohemia, los Montes Metálicos, los cumes de Bohemia-Moravia y Krkonošy (Riesengebirge n'alemán). Los principales ríos son l'Elba (conocíu llocalmente como Labe) y los sos afluentes, el Vltava y l'Ohřy.

Economía

La industria, l'agricultura, la minería son les principales actividaes económiques de la rexón. Los cultivos más importantes son los de maíz, trigu, vide y lúpulu. Les sos industries producen automóviles, fierro y aceru, productos químicos, maquinaria, testiles y comestibles.

Los centros industriales más relevantes son Mladá Boleslav, Vrchlabí, Praga, Pilsen y Liberec pero, como en toa Europa, la industria concentrar en zones industriales fuera de los centros de la industria tradicional. Amás, Bohemia tien importantes xacimientos de carbón, depósitos de grafitu y mines de mineral de fierro, plata y uraniu.

Historia

El nome de Bohemia deriva de los boyos, un pueblu celta qu'habitaba aquella zona alredor del sieglu V e.C. . Los boyos entemecer colos marcomanos escontra'l sieglu I d.C.; tamién formó parte del Imperiu romanu. Ente los sieglos V y VIII, llega a Bohemia'l pueblu actual, los eslavos.

Mientres el sieglu IX, el cristianismu foi introducíu na rexón, que daquella formaba parte de la Gran Moravia. La primer dinastía bohemia, la familia de los Přemyslidas, facer col poder nel sieglu X.

Nel añu 950, Bohemia foi obligada a reconocer la supremacía alemana y convirtióse en parte del Sacru Imperiu Romanu Xermánicu. En 1212, l'emperador Federico II crea'l Reinu de Bohemia per mediu de la Bulda d'Oru de Sicilia. Dende 1310 hasta 1437, el país foi gobernáu pola casa de Luxemburgu.

Mientres la última etapa d'esti periodu, los husitas, grupu relixosu bohemiu que se paecía en munchos aspeutos a los protestantes del sieglu XVI, remontar contra la Ilesia católica. Esto traxo consigo la necesidá d'una intervención internacional y un llargu periodu de guerres, les guerres husitas. Los bohemios aceptaron un alcuerdu mutuu cola Ilesia nel añu 1436.

La mayoría de les cuestiones polítiques y relixoses implicaes na llucha quedaron ensin solucionar, pero'l movimientu husita aguiyó sentimientos nacionalistes ente los bohemios, lo que supunxo un frenu al inicial enclín escontra la xermanización.

Joseph von Führich, Waldesruh, 1835.

Ente 1471 y 1526, Bohemia foi gobernada por un llinaxe de reis húngaros. Mientres esti periodu, la situación relixosa foi tirante pero nun españaron conflictos significativos.

En 1526, Fernandu I, de la Casa d'Habsburgu, foi escoyíu Rei d'Hungría y Bohemia. Sol mandatu d'esta dinastía, que s'enllargó hasta 1918, la historia de Bohemia tuvo xunida a la d'Austria.

Mientres la Reforma (1517-1648), los Habsburgu católicos reprimieron el creciente movimientu protestante en Bohemia. L'episodiu conocíu como la Defenestración de Praga, nel que los checos, furiosos, refundiaron a dos representantes de los Habsburgu pela ventana, foi la causa inmediata de la revuelta bohemia, y per ende de la guerra de los Trenta Años (1618-1648). La batalla del Monte Blancu (1620) supunxo la derrota de los rebeldes bohemios, que foi siguida de la implacable erradicación del protestantismu, la supresión de los privilexos nacionales y l'usu obligáu del alemán como llingua oficial.

Les reformes de Xosé II, que reinó ente 1765 y 1790, traxeron consigo una renacencia de los sentimientos nacionalistes en Bohemia. Dempués de 1848, añu nel que s'encaloró una rebelión nacionalista, siguió la llucha pola autonomía checa dientro del Imperiu austrohúngaru.

Col esbarrumbamientu del Imperiu tres la Primer Guerra Mundial y la creación de Checoslovaquia en 1918, Bohemia convirtióse en provincia.

En marzu de 1939, los nazis alemanes crearon el Protectoráu de Bohemia y Moravia dempués de la ocupación militar de Checoslovaquia.

Al terminar la Segunda Guerra Mundial, volvió integrase en Checoslovaquia. El 1 de xineru de 1993, Bohemia pasó a formar parte de la República Checa.

Ver tamién

Referencies

  1. ↑ Esti términu apaez nel Diccionariu de l'Academia de la Llingua Asturiana. Ver: bohemiu, -a, -o
  2. ↑ Esti términu apaez nel Diccionariu de l'Academia de la Llingua Asturiana. Ver: checu
  3. ↑ The Columbia Encyclopedia, Sixth Edition. 2001–05
  4. ↑ Jiří Pehe: Co vlastně slavíme 28. října? Archived 12 payares 2017 at the Wayback Machine
  5. 1 2 «Bohemia, entrada na Enciclopedia Británica online.». Consultáu'l 28 d'avientu de 2023.
  6. 1 2 Petr Jeřábek: Krajské uspořádání? Vadí i po čtrnácti letech Archived 27 setiembre 2016 at the Wayback Machine, Deník.cz, 2 January 2014, compare maps and texts Archived 27 xineru 2018 at the Wayback Machine
  7. ↑ Ústava České republiky Archived 26 xineru 2018 at the Wayback Machine, 1/1993 Sb. (Constitution of the Czech Republic)

Enllaces esternos

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.