| Atolón d'Ujelang | |
|---|---|
 | |
| Situación | |
 | |
| Protectoráu |  Nueva Guinea Alemana |
| País |  Islles Márxal |
| Tipu | atolón |
| Parte de | Cadena Ralik |
| Asitiáu en | Océanu Pacíficu |
| Coordenaes | 9°49′20″N 160°54′00″E / 9.8222°N 160.9°E |
  Atolón d'Ujelang Atolón d'Ujelang (Islles Márxal) | |
| Datos | |
| Altitú media | 3 m |
| Superficie | 1,86 km² |
| Población | 0 |
 | |
Ujelang (en marxalés Wūjlan̄ [u̯u͡izʲ(e)lʲæ͡ɑŋ]) ye un atolón coralín nel Océanu Pacíficu. Pertenez a la cadena Ralik nes Islles Márxal. Tien una superficie terrestre de 1,86 km², enzarrando una llaguna de 185,94 km². Ye l'atolón más occidental de les Islles Márxal, atopándose l'atolón d'Enewetak a 217 km. Les islles más grandes reciben el nome de Kalo, Kiriniyan, Einmlapp, Burle, Daisu y, la más grande de toes, Ujelang.
Historia
El primer européu n'acolumbralu foi Álvaro de Saavedra'l [1][2] 21 de setiembre de 1529, poco enantes de morrer. Ujelang tornó a rexistrase a otra vuelta por Ruy López de Villalobos el 6 de xineru de 1543, Miguel López de Legazpi'l 15 de xineru de 1565 y por amotinaos del San Jerónimo lideráu por Lope Martín en 1566. En 1811 foi avistáu pol buque británicu Providence, que tresportaba convictos dende Gran Bretaña a Nueva Gales del Sur. L'Imperiu d'Alemaña reclamó l'atolón en 1884 xunto col restu de les Islles Márxal yá que, dende 1880, fuera propiedá privada pa compañíes teutones que calteníen na mayor de les islles plantaciones de copra. Depués de la Primer Guerra Mundial pasó baxo'l Mandatu del Pacíficu Sur del Imperiu de Xapón. En 1935 estímase una pobación de 40 habitantes. Demientres la Segunda Guerra Mundial, l'atolón ocupólu l'exércitu d'Estaos Xuníos, qu'aterrizó'l 22 d'abril de 1944. Col final de la guerra mundial quedó baxo'l contro d'Estaos Xuníos como parte del Territoriu en fideicomisu de les islles del Pacíficu hasta la independencia de les Islles Márxal.
Ensayos nucleares
Anque nel atolón d'Ujelang nun se fizo ensayu nuclear dalu, sí foi damnificáu por ellos. L'atolón convirtióse nel llugar de reagospiamientu pa la xente que sufrió les prebes nucleares nel atolón d'Enewetak dende 1948 a 1958. Poro, la población d'Ujelang medró a 342 individuos en 1973. Hebo un movimientu mui fuerte pa tornar a la so islla orixinal hasta que nel añu 1980 algamaron el so oxetivu. Sicasí, un centenar d'ellos tornaron a Ujelang porque Enewetak nun podía caltener tanta xente. Pero la estancia n'Ujelang duró poco, en 1989 quedó despobláu dafechu.
