Tipos comunes d'andamio

• Plataformes suspendíes de nivel variable con accionamiento manual o motorizado pal cambéu d'altor. Suelen utilizase en xeres de caltenimientu d'edificios, llimpieza de cristales, etc. Tamién se-y suelen conocer como «góndoles», andamiu llétricu, motorizado o de cremallera. Estos tipos d'andamios entren na clasificación de máquines y tán suxetes n'España coles normes XUNE EN 1808 pa les plataformes suspendíes de nivel variable y XUNE EN 1495 y los sos cambeos, pal casu de plataformes de trabayu sobre mástil.
• Andamiu prefabricáu de marcu o tamién llamáu européu, utilizáu principalmente pal trabayu en fachaes y que suelen tar sofitaos sobre'l suelu o suspendíos de dalguna otra estructura. Tán suxetos n'España a les normes XUNE EN 12810 y XUNE EN 12811, anque principalmente a la primera, que se centra n'andamios de fachada de trabayu.
• Andamiu prefabricáu multidireccional que vale pa cualquier tipu d'usu, dende la construcción hasta la industria. Suelen tar sofitaos sobre'l suelu o suspendíos de dalguna otra estructura. Tán suxetos n'España a les normes XUNE EN 12810 y XUNE EN 12811.
• Torres móviles o escaleres d'accesu. Son andamios que tienen por carauterística principal nun tener fixaciones o amarres a puntu firme yá que se mueven al tar asitiaos sobre ruedes. La norma de referencia ye la XUNE EN 1004. Les escaleres d'accesu son andamios dedicaos al accesu a distintu nivel.
• Torres de cimbla. Son estructures, realizaes dacuando colos mesmos elementos d'un andamiu de trabayu, que la so función ye sofitar cargues en llugar d'habilitar una zona de trabayu n'altor. Esisten delles configuraciones siendo les normes de referencia la XUNE EN 12813 y pa un casu más xeneralizáu de cimbles la XUNE EN 12812.

Amás de los tipos mentaos, esisten otres estructures temporales que difieren d'éstes tantu na norma de referencia como na aplicación pa la que tán concebíes, teniendo de mancomún munches vegaes los mesmos elementos tubulares. Como exemplu tiénense les graes y escenarios temporales pa espectáculos.

Andamios pa la suxeción del terrén.

Partes d'un Andamiu tipu Ring Lock

El sistema d'andamios Ring Lock^[1] dexa realizar conexones en distintes direiciones, pa realizar distintos tipos de montaxes, n'estructures rectes o curves.

Los andamios multidireccionales o Ring Lock componer de les siguientes partes:

• Placa base: Dende la cual nivela'l suelu p'alzar la estructura.

• Pescuezu: xunir cola placa base pa construyir l'andamiu.

• Verticales: Son el soporte del andamiu. Tienen un rosetón cada 50 cm onde se xunen los horizontales y les diagonales.

• Horizontales y diagonales: Estos dan-y la forma y el soporte a la estructura del andamiu.

• Escaleres y plataformes: Son les estructures interiores per onde se mueven los operarios de los andamios ente los niveles.

Proceso montaxe andamiaxe

Anque'l procesu de montaxe^[2] d'un andamiaxe presenta múltiples carauterístiques particulares qu'en munchos casos vienen determinaes tantu pola normativa del país como de les especificaciones indicaes pol fabricante atendiendo al tipu d'andamiu, por norma xeneral vamos deber de considerar los siguientes pasos nel so montaxe:

Montaxe nivel base

1. Preparación de les bases. Sobre una superficie plana del terrén (cuando'l suelu ye batíu encamiéntase l'usu de tables de madera) van asitiase los niveladores de base que van soportar la estabilidá y pesu del andamiaxe.

2. L'allugamientu del inicializador. Ye l'elementu que xune los niveladores de base, una barra» que los xune y que de normal s'atopa a una distancia d'unos 70 cm.

3. Allugamientu del elementu d'andamiu. Correspuende a la estructura vertical en «barres» que s'encaxar nos niveladores de base.

4. Allugamientu de les barres y diagonal. Son les barres» n'horizontal y diagonal (tamién llamaos guardaespaldes) que xune la estructura vertical y estabiliza l'andamiaxe polo xeneral.

5. Colocación plataformes d'accesu y metáliques según la nivelación del montaxe. Son elementos horizontales de normal metálicos qu'amás de estabilizar la estructura y plomada del andamiaxe, formen la superficie d'accesu, trabayu del operario y sofitu de material. Va Deber de ser una superficie antiderrapante.

6. Allugamientu del guardacuerpos. Ye l'elementu estructural que va protexer al operario a manera de barandiella na so zona de trabayu y p'evitar cayíes, qu'amás tamién va tener barres diagonales pa un mayor refuerzu.

Montaxe nivel cimeru

7. Reiniciamos el procesu de montaxe dende'l puntu trés al seis enantes reseñaos. Asitiaríamos elementos d'andamios unos sobre otros, primero na so parte vertical y darréu les barres horizontales y guardaespaldes coles diagonales de seguridá y les correspondientes barandielles pa la seguridá de los operarios.

8. Allugamientu de rodapiés. Los rodapiés son encaxaos sobre les plataformes de trabayu en concordanza coles esixencies de la normativa.

9. Allugamientu escalera d'accesu. L'accesu a los niveles de trabayu realizar por una escalera interior encaxada na mesma estructura del andamiaxe.

10. Allugamientu de los terminales d'andamiaxe. L'últimu nivel del andamiu zarrar colos terminales d'andamiu según normativa y allugar los elementos de seguridá esixíos según Llei pertinente. Que va deber de contener los elementos de Guardacuerpos reseñaos nel puntu 6.

Como apunte, deber de tener en cuenta que'l desmontaje d'un andamiaxe ye invertir el procesu reseñáu enantes.

Clasificación d'andamios de trabayu

N'España esisten les normes XUNE EN 12810 y XUNE EN 12811 que s'encarguen de definir y clasificar los andamios tubulares estandarizados. Estes normes inclúin unes carauterístiques mínimes calidable pa los materiales, unos procesos estandarizados de comprobación y carauterización de cada elementu clave según unes xeometríes fayadices pa cumplir la so función. Pa poder comprobar l'adecuación a estes normes esisten certificaos emitíos por entidaes como AENOR onde se recueye el resultáu d'auditoríes y ensayos. Una de les conclusiones de les normes, y polo tanto de los certificaos, ye l'adecuación del andamiu a un tipu d'usu, que vien definíu por una carga d'usu máxima y que tien rellación col trabayu que puede realizase enriba. Les clases d'andamiu y la so carga de serviciu son:

• Clase 1: 0,75 kN/m²
• Clase 2: 1,50 kN/m²
• Clase 3: 2,00 kN/m²
• Clase 4: 3,00 kN/m²
• Clase 5: 4,50 kN/m²
• Clase 6: 6,00 kN/m²

Amás de la carga de serviciu, que suel ser el parámetru que se considera de manera principal, afítense otros parámetros como'l tipu d'accesu, l'anchu, el tipu de cubrición aceptable, etc., qu'acaben de definir la usabilidad del equipu en cada situación.

Na antigua norma XUNE 76-502-90, güei derogada, teníase una tabla que dexaba rellacionar esa carga con tipos de trabayos habituales en construcción, siendo usaos anguaño datos que se basaben nesa tabla y que se resumen de siguío:

• Andamios llixeros: Son afechos los trabayos de llimpieza, pintura, carpintería, revestimientos de fachaes, teyaos, saneamientos y na industria polo xeneral pa la realización de diversos trabayos n'altor. Les clases d'andamiu habituales nestes situaciones son: 1, 2 y 3. Téngase en cuenta que la clase 1 ye d'escasa aplicación y que l'albañilería llixero suel precisar la clase 3 a lo menos.
• Andamios pesaos: Son andamios de proteición, anque tamién s'empleguen nos trabayos que manipolien formigón o nos murios, rehabilitación de fachaes, construcciones industriales diverses y en cualesquier otru casu qu'esixa un andamiu con bandexa ancha de gran capacidá de carga. Les clases d'andamiu habituales nestes situaciones son: 4, 5 y 6. Téngase en cuenta que la clase 4 ye l'habitual n'albañilería y les cimeres son d'aplicación en función del almacenamientu de material (pa la so puesta o retirada). Como exemplu típicu ta la retirada de piedra en rehabilitación como tipu d'andamio clase 6. Na norma XUNE EN 1004 considérase una carga de serviciu d'hasta 2.00 kN/m², polo que llenda la so aplicación a trabayos llixeros salvu un estudiu específicu pa casos especiales que puedan salise de la norma.
• Andamios móviles: Son andamios llixeros, xeneralmente fabricaos en aluminiu, que cunten con ruedes na base que faen posible el so desplazamientu. Les sos principales ventayes son la so facilidá de tresporte hasta'l llugar d'empléu, la so rapidez de montaxe y la so movilidá.Utilícense como alternativa a instalaciones más grandes en forma d'andamios fixos, pudiendo tomar la mesma superficie de trabayu pero con un costu de montaxe y desmontaje bien inferior. Otra manera, los andamios fixos disponen de múltiples plataformes de trabayu que dexen trabayar a dellos operarios simultáneamente. Cumplen estrictes normatives constructives de seguridá y tán dotaos d'elementos tales como rodapiés, p'asegurar la integridá tantu de los operarios que trabayen nellos (barandielles, trampillas de camín, etc.) como de les persones que circulen nes proximidaes de los mesmos (rodapiés, señalización, etc.) Les ruedes disponen de frenos y mecanismos de nivelación pa salvar pequeños desniveles. Debidamente afitaos y lastrados dexen trabayar a altores d'hasta 8 m n'esteriores ó 12 m n'interiores, salvu estudiu específicu fuera del ámbitu de la norma por téunicu competente. Na norma XUNE EN 1495 pídese que'l fabricante afite una carga nominal de trabayu según una carga máxima pa les estensiones, tando rellacionada otra vegada esa carga máxima col tipu de trabayu a realizar. Amás, va cumplise lo referente les llimitaciones de percorríu de la máquina o conectividad con otres que marque'l fabricante.
• Andamio Cremallera: A manera d'exemplu, dexaríen el trabayu en fachada con distintes configuraciones dexen tomar hasta 3000 m² de fachada y cargar hasta 1500 kg. Otra de les sos ventayes ye la rapidez de montaxe, pudiéndose tomar una superficie de 30 × 20 m nun solu día con dos montadores. Esisten distintes combinaciones: nun solu mástil hasta 10 m horizontales de fachada y en dos mástiles hasta 30 m horizontales de fachada, en dambos casos algamen los 100 m d'altor. Tien una desventaxa frente al andamiu tubular y ye que solamente se puede trabayar nun nivel.

Méxicu

En Méxicu, la llexislación sobre les midíes de seguridá d'andamios y otros equipos pa la realización de trabayos n'altores tán conteníes na NOM-009-STPS y el Reglamentu Federal de Seguridá y Salú nel Trabayu.

Chile

En Chile la llexislación vixente sobre l'usu d'andamios polo xeneral, ye so la NCH 2501/1 y NCH 2501/2 dambes normes clasifiquen los andamios pola so capacidá de carga, composición, tipu d'aceru, usu, etc. Estos dos normes trabayen al par cola NCH 997 y NCH 998 SPDC (Sistema Proteición de Cayíes).

Colombia

En Colombia, la normatividad vixente, regulada pol Ministeriu de Trabayu, pal usu d'andamios certificaos sol resolución 1409 de 2012, Artículu 18, diz: «Tou sistema d'accesu pa trabayu n'altores y los sos componentes, tien de cumplir les siguientes condiciones o requisitos pa la so seleición y usu: 1. Tienen De ser certificaos y el fabricante tien d'aprovir información n'español, sobre les sos principales carauterístiques de seguridá y usu».