 Alcalá de Moncayo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
 | |||||
| |||||
| Alministración | |||||
| País |  España | ||||
| Autonomía |  Aragón | ||||
| Provincia | .svg.png.webp){kind=small} provincia de Zaragoza | ||||
| Tipu d'entidá | conceyu d'España | ||||
| Alcalde d'Alcalá de Moncayo | Macario Melero Melero | ||||
| Nome oficial | Alcalá de Moncayo (es)[1] | ||||
| Códigu postal |
50591 | ||||
| Xeografía | |||||
| Coordenaes | 41°47′10″N 1°41′49″W / 41.7862°N 1.6969°O | ||||
  Alcalá de Moncayo Alcalá de Moncayo (España) | |||||
| Superficie | 13.756927 km² | ||||
| Altitú | 766 m[2] | ||||
| Llenda con |
| ||||
| Demografía | |||||
| Población |
151 hab. (2023) - 84 homes (2019) - 59 muyeres (2019) | ||||
| Porcentaxe |
0.02% de provincia de Zaragoza 0% de Aragón 0% de España | ||||
| Densidá | 10,98 hab/km² | ||||
| Más información | |||||
| Estaya horaria | UTC+01:00 | ||||
 | |||||
Alcalá de Moncayo ye un conceyu de la provincia de Zaragoza (España).El so términu municipal tien una área de 13,69 km² con una población Padrón municipal d'habitantes empadronada de 175 habitantes (INE 2016) y una densidá de 12,78 hab./km².[3]
Etimoloxía
El nome de la llocalidá deriva del árabe al-qalat que significa "el castiellu", lo qu'amuesa tantu la función defensiva (reflexáu tamién na disposición d'estreches y empinaes cais) como la influyencia árabe que tuvo la llocalidá mientres la edá media.
Xeografía
Alcalá ye una llocalidá de la comarca de Tarazona y el Moncayo asitiada nel estremu occidental de la provincia de Zaragoza. Ta allugada sobre un cuetu a 766 msnm, y a veres del ríu Huecha ente les llocalidaes de Vera de Moncayo y Añón de Moncayo y tien una estensión de 13,8 km².
Dixebrar 85 km de Zaragoza y 17 km de Tarazona y ta bien próxima al parque natural del Moncayo.[4][5]
Redolada natural
Nes cercanía atopa'l parque natural del Moncayo, del qu'hai bien bones vistes dende'l pueblu. A esti parque puede aportase bien pela carretera de Añón si deseyar dir en vehículu o bien andando o en bicicleta pola estensa rede de senderos de gran y pequeñu percorríu.
El clima de la zona ye mediterraneu de calter continental, dándose les mayores precipitaciones en primavera y en menor midida na seronda. El vientu dominante de la zona recibe'l nome de cerciu.
Historia
Edá Media
La primer noticia ye de 1238, en tiempos del reináu de Xaime I, cuando l'abá del cercanu monesteriu de Veruela otorgaba[6] una carta de población na que s'establecía la manera en que la llocalidá pasaba a depender del monesteriu. La repoblación atraxo cristianos de los montes (dedicaos a la ganadería) a una contorna con población musulmana (dedicada a l'agricultura de regadío).
Había un especial interés en repoblar esta zona yá que se convirtiera en frontera de los reinos de Navarra, Castiella y Aragón, tres la muerte d'Alfonsu I d'Aragón "el Batallador",quien la reconquistara en 1119.
Nel sieglu XIV, la zona ye ocupada pola Corona de Castiella mientres la Guerra de los Dos Pedros, pero vuelve a manes aragones en 1375 cola paz de Almazán.
Edá Moderna
Darréu a mediaos del sieglu XVI construyó la Ilesia per orde del abá de Veruela y foi bendicha pol arzobispu D. Hernando d'Aragón.
Nel sieglu XVII les pestes y la crisis, agravada pola espulsión en 1610 de los moriscos, golpearón con fuercia la economía y la demografía de la contorna. Sicasí, al ameyorar la situación nel sieglu XVIII produció una importante recuperación demográfica, como nel restu d'España.
Edá Contemporánea
Nel sieglu XIX, cola desamortización de Mendizábal, el pueblu dexó de pertenecer al monesteriu de Veruela.
Demografía
Les actividaes tradicionales de la población erán l'agricultura, la ganadería y la recoyida de lleña de carrasca pa la so venta en Tarazona. Al quedar la zona fuera de los principales focos de industrialización y pol usu d'otros combustibles, dexen de ser rentables actividaes como la venta de lleña, produzse una acusada perda de población,especialmente a partir de la metá del sieglu XX. Asina se pasó de los 400 habitantes qu'había na primer metá del sieglu XX a menos de 300 a principios de los 60 y a menos de 200 a principios de los 70, llegando en 2002 a un mínimu de 134 habitantes. Sicasí dende entós producióse un llixeru repique hasta los 144 habitantes,población similar a la de 1999.
| 1996 | 1998 | 2000 | 2002 | 2006 | 2008 | 2011 | 2014 | 2016 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 162 | 151 | 147 | 134 | 127 | 154 | 205 | 183 | 175 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| (Fonte: INE[3]) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Política llocal
Últimos alcaldes de Alcalá de Moncayo
| Periodu | Alcalde | Partíu | |
|---|---|---|---|
| 1979-1983 | Félix Abán Peinado[7] | UCD | |
| 1983-1987 | |||
| 1987-1991 | |||
| 1991-1995 | |||
| 1995-1999 | |||
| 1999-2003 | |||
| 2003-2007 | |||
| 2007-2011 | Macario Melero Melero[8][9] | PAR | |
| 2011-2015 | |||
| 2015-2019 |
Resultaos eleutorales
| Partíu | 2003 | 2007 | 2011 | 2015 | ||||
| PAR | 4 | 4 | 4 | |||||
| PP | 2 | 1 | 1 | 1 | ||||
| PSOE | - | - | - | - | ||||
| CHA | - | - | ||||||
| CC-IX | - | |||||||
| Ind. | 3 | |||||||
| Total | 5 | 5 | 5 | 5 | ||||
Economía
La distribución por sectores ye la siguiente: pocu más de la metá dedicaos al sector primariu, una tercer parte partir a partes iguales ente la industria y la construcción y el restu (menos d'una quinta parte) al sector servicios.
El sector primariu entamar de la siguiente manera: el 75% de les tierres dedicar a la llabranza, el 15% a camperes y el 10% a esplotación forestal. La ganadería dedicar al ganáu ovín y porcín, ente que l'agricultura dedica la mayor parte de les tierres a cultivos de secanu (75%), especialmente herbales (75%) y frutales (20%). Tamién hai una pequeña actividá d'agricultura ecolóxica.
Del sector servicios destaquen les instalaciones turístiques: albergue municipal, dos cases de turismu rural, chigre y tienda.
Llugares d'interés
Nel conxuntu urbanu, destaca la ilesia parroquial (dedicada a l'Asunción) que data de 1554 y que la so construcción foi ordenada pol abá de Veruela D. Lope de Marcu. La torre ye d'estilu mudéxar y l'interior de la ilesia alluga delles talles y retablos de los sieglos XVI y XVII.
La llocalidá tuvo mientres la edá media muralles y castiellu. Nun se conocen perbién que restos del castiellu quedán, una y bones la Ilesia y la casa parroquial construyéronse sobre la so cortil, lo que supunxo importantes alteraciones. Cola mayor parte de les muralles pasa lo mesmo, salvu na fastera que mira al ríu onde se caltienen les muertes más importantes (ente los que destaca los fragmentos del torrexón, que caltién una ventana mozárabe).[4][5]
Fiestes
Les fiestes patronales son n'honor de San Sebastián mártir tienen llugar nel tercer domingu d'agostu y el 20 de xineru y nelles representa'l tradicional dance.
Referencies
- ↑ Afirmao en: Llista de Conceyos y los sos Códigos por Provincies a 1 de xineru de 2019. Data d'espublización: 8 febreru 2019. Editorial: Institutu Nacional d'Estadística.
- ↑ Afirmao en: Gran Enciclopedia Aragonesa. ID Gran Enciclopedia Aragonesa: 529. Data de consulta: 16 ochobre 2016. Llingua de la obra o nome: castellanu. Data d'espublización: 1977.
- 1 2 INE Gráficu de población de Alcalá de Moncayo, Consultáu'l 20/01/2017
- 1 2 Contorna Tarazona y el Moncayo, Alcala de Moncayo, Cons. el 20/01/2017
- 1 2 Turismu de Zaragoza, Alcala de Moncayo, Cons. el 20/01/2017
- ↑ Carta de población al llugar de Alcalá de Moncayo
- ↑ Ministeriu de Facienda y Alministraciones Públiques (Gobiernu d'España). «Treinta aniversario de las primeras elecciones municipales de la democracia». Archiváu dende l'orixinal, el 6 de marzu de 2014. Consultáu'l 6 de marzu de 2014.
- ↑ Alcaldes d'Aragón de les eleiciones de 2011
- ↑ «Alcaldes de tolos conceyos de la provincia de Zaragoza». Heraldo.es. 14 de xunu de 2015. https://www.heraldo.es/noticias/aragon/zaragoza_provincia/2015/06/14/todos_los_alcaldes_provincia_zaragoza_366885_1101025.html.
- ↑ Gobierno d'Aragón. «Archivo Eleutoral d'Aragón». Consultáu'l 18 d'ochobre de 2012.
Ver tamién
Enllaces esternos
Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Alcalá de Moncayo 
.
- Restos del castiellu
- Rutes CAI: Alcalá de Moncayo
Tradiciones
Información estadística
- Datos d'interés
- Emplegu y población en Alcalá de Moncayo - 2003
- Institutu Nacional d'Estadística
- Censos agrarios
