هيروجليفى
الهيروجليفى Egyptian hieroglyphs هو نظام كتابه اخترعه المصريين القدام من سنة 3200 ق م لحد 612 عشان يكتبو بيه اللغه المصريه القديمه. الرموز الهيروجليفيه كانت رموز صوريه فى الاول و شويه شويه اتطورت و بقت ليها دلاله صوتيه ( يعني اتحولت من كتابه صوريه logographic ل كتابه الفبيّه alphabetic).
| ||||
---|---|---|---|---|
الحقبة | 3500 ق.م - 394 م | |||
الترتيب |
| |||
النسب | [[لغات
| |||
اصل الكلمه
لفظ "هيروجليفي" جاى من اصل يوناني (ايروجليفيكا ερογλυφικά) و بيتكون من كلمتين: هيرو يعني مقدس و جليف يعني كتابه او نقش.
التطور
الرموز الهيروجليفيه اخترعها المصريين من البيئه اللى كانو عايشين فيها و الرسومات دي موجوده على القلل الفخار حتى من قبل ما الكتابه نفسها ما تنشأ ( يمكن من حوالي 4000 ق ع ح ). اقدم حاجه مكتوبه بالهيروجليفي هيا لوحة نارمر و الل بيرجع عمرها ل 3200 ق ع ح و اللى اتلقت فى تسعينات القرن التسعتاشر فى حته اسمها كوم الاحمر بين اسنا و ادفو فى صعيد مصر.فى بعض العلما اللى لقو نقوش هيروجليفيه اقدم من لوحة نامر فى اماكن تانيه فى مصر زي مقبرة او-ج من عصر ما قبل الاسرات فى ابيدوس. طول عهد المملكه القديمه و الوسطانيه و الحديثه كان عدد الرموز الهيروجليفيه ثابت تقريبا:800 رمز.فى العصر الجريكي-روماني وصل عدد الرموز دي ل 5000 رمز. الرموز الهيروجليفيه دي تلات انواع:
- رموز صوتيه (phonetic): و دي الرمز الواحد بيعبر عن صوت واحد بس زس الالفبائيه الحديثه دلوقتي.
- رموز صوريه (logographs): و دي كل رمز بيعبر عن مجموعه من الاصوات اللى بتاثر ع المعنى
- رموز تحديديه (determinatives): و دي اللى بتحدد المعنى الدقيق للرموز الصوتيه او الصوريه
الرموز الهيروجليفيه اتطورت شويه شويه و اتسهلت و اتبسطت عشان تتماشى مع تطور حياة الناس و خصوصا انها صعبه فى الكتابه على ورق البردي لحد ما و صلت للرموز الهيراتيكيه (بتاعة الكهنه) و بعديها الرموز الديموتيكيه (الشعبيه). الهيروجليفي تناه عايش جنب الطرق المتبسطه التانيه دي فى الكتابه و خصوصا فى الكتابات الرسميه: حجر رشيد مثلا فيه كتابه بالهيروجليفي جنب الكتابه الديموتيكي. استمرت الكتابه دي مستعمله فى مصر حتى و مصر تحت الاحتلال الاجنبي بس طبعا الناس ابتدت تفقد الثقه فى نفسها و ثقافتها القوميه و انحسرت المعرفه فى طبقة الكهنه اللى كانت بتضيق يوم بعد يوم. على القرن الرابع الميلادي, مابقاش حد فى مصر بيعرف يقرا الهيروجليفي غير عدد قليل خالص. استعمال الكتابه الهيروجليفيه على المعابدو التماثيل وقف خالص بعد ما امر الامبراطور الروماني المسيحي ثيودوسيوس الاول بقفل كل المعابد اللى مش-مسيحيه بوصفها وثنيه سنة 391 بعد الميلاد; اخر مره اتكتبت فيها الحروف الهيروجليفيه كان فى فيله سنة 396 ميلادي.[1]
هيروغليفيات | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
إشارةالمرور | نسخ | لفظ | |||||
A | ا | ||||||
ỉ | ي | ||||||
y | ي | ||||||
ˁ | ع | ||||||
w | و | ||||||
b | ب | ||||||
p | پ | ||||||
f | ف | ||||||
m | م | ||||||
n | ن | ||||||
r | ر | ||||||
h | ه | ||||||
ḥ | ح | ||||||
ḫ | خ | ||||||
ẖ | خ | ||||||
s | س | ||||||
š | ش | ||||||
ḳ | ق | ||||||
k | ك | ||||||
g | ج مصري (گ) | ||||||
t | ت | ||||||
ṯ | تش (چ) | ||||||
d | د | ||||||
ḏ | ج |
مصادر
- The latest presently known hieroglyphic inscription date: Birthday of Osiris, year 110 [of Diocletian], dated to August 24, 396