مارييت

جسم ابو الهول قبل مارييت كان تحت الرمله

فى سنة 1848، ومارييت عنده اتنين وتلاتين سنه، طلب منه المسئولين فى متحف اللوفر إنه يروح مصر عشان يشتري شوية برديات يحطوها فى المتحف مع الأثارات المصريه المعروضه، فسافر على مصر وأول ما وصل طلع على جبل المقطم واتفرج على القاهره من فوق وشاف مآذن الجوامع ووراها من بعيد الاهرامات فأتسحر من المنظر التاريخى الخلاب ومن يوميها اتعلق بتاريخ مصر واثارها .

نزل مارييت الأسواق واطلع على تجارة الانتيكات فى مصر وزعل لما لقى ان الأثارات وكنوز مصر دي موضوعها تجاري وانها بتتنهب وبتستنزف عن طريق التجار والسياح والعمال المصريين اللى بيساعدوا العلما فى حفر الارض وتطليع الاثار فكانوا بيحطوا حاجات صغيره فى جيوبهم ويبيعوها للخواجات " الهبل " اللى بيدفعوا عشان الحاجات دي. وغير البيع ،من ناحيه تانيه، عملية سرقة الاثار كات كمان بتدمر الأثارات ومعاها تاريخ مصر، لإن كتير منها كان بيتاخد من حيطان المعابد و المقابر والتماثيل. مارييت بدل ما يفكر فى شرا البرديات اللى طلبها متحف اللوفر لقى نفسه عمال يفكر فى إيه اللى ممكن يعمله عشان ينقذ أثار مصر من النهب والإستنزاف.

العجل أبيس المقدس

بعد شويه لاحظ مارييت إن فى القاهره فيه تماثيل كتيره لـ ابو الهول موجوده فى جناين الفيلات والسرايات وقدام معابد من عصور احدث من التماثيل فى الجيزه و اسكندريه، فقعد يفكر منين جت تماثيل ابو الهول اللى شبه بعض دي. وفي مره بالصدفه وهو بيتمشى فى منطقة سقاره جنب هرم زوسر المدرج لمح راس تمثال لأبو الهول طالعه من الرمله. مارييت ماكانش اول واحد يشوف ابو الهول ده، بس كان اول واحد يلاحظ انه بيشبه بالظبط تماثيل ابو الهول اللى بيشوفهم فى القاهره واسكندريه. ولما قرا عليه نص بيشير لـ أبيس العجل المقدس بتاع ممفيس اتجمعت فى دماغه كل الحاجات اللى كان قراها وسمعها وشافها بخصوص طريق تماثيل ابو الهول اللى اتقال عنه كتب المؤرخين ولكن ماحدش لقاه او عرف مكانه. فقال لنفسه طيب ماهو جايز الطريق ده موجود هنا فى سقاره. مارييت راح مأجر شوية عرب من الصحرا واداهم فؤوس و قالهم يحفروا، فطلع من تحت الارض 141 تمثال لأبو الهول.

طريق تماثيل ابو الهول ده إتضح إنه ايام الفراعنه كان بيوصل معبدين ببعض. ولما حفر مارييت فى المعبدين لقي مقابر لعجول أبيس ممفيس المقدسه. العجل أبيس كان خدام الإله بتاح فى الديانه المصريه القديمه وكان وهو حي بيتقدس فى المعبد وكان الكهنه بيراعوه، ولما يموت كان بيتحنط وتتعمل له طقوس ويتدفن ويجيبوا واحد بداله. الإكتشاف ده ادى فكره كبيره عن الإحترام الديني، لدرجة التقديس، للحيوانات فى الثقافه المصريه القديمه، واللي الرحاله اليونانيين ايام الفراعنه كتبوا عنه واستغربوا منه جداً لإنه ماكانش موجود فى الثقافه اليونانيه. المنطقه اللى فى سقاره دي اتسمت " سيرابيوم " نسبه للإلاه سيرابيس.

جنب منطقة السيرابيوم اكتشف مارييت كمان مقبره " تي " اللى كان واحد من رجالة البلاط الملكي. مقبرة تي بتزين حيطانها رسومات واقعيه بديعه ومناظر من عيشة المتوفي اليوميه لغاية الوقت ده ماكاتش فيه حاجه زيها اكتشفت. أهمية الرسومات اللى اتلقت على حيطان المقبره دي انها ادت فكره كويسه عن عيشة المصريين ايام ما إترسمت.

مارييت قعد اربع سنين فى مصر وعمل حفريات واكتشافات فى اماكن كتيره منها الكرنك و الدير البحرى و ادفو وقدر ياخد فكره كويسه عن الحياه والثقافه والعقائد فى مصر القديمه، وبعت معظم اللى لقاه لمتحف اللوفر فى باريس. وبعد ما رجع فرنسا بقى مدير لمتحف اللوفر.

المتحف المصري فخر مارييت ومصر

مارييت رجع مصر تاني و كمل الحفر والتنقيب والدراسات و ابتدا يفكر من تاني فى موضوع حماية أثار مصر من عمليات النهب اللى كات بتحصل وقتها.

الخديوى اسماعيل اهتم بموضوع حماية الاثار المصريه وكان معجب بمارييت و افكاره فعينه مدير للأثار المصريه وعمله مسئول عن كل عمليات الحفر والتنقيب عن الاثار فى مصز، فأستقر فى مصر وما رجعش فرنسا تاني.

فى سنة 1859 مارييت فتح متحف مصري ( الانتيكخانه ) فى بولاق. ومنع عمليات التنقيب الغير رسميه اللى كات بتم قبل كده من غير تصريح من الحكومه المصريه، والمتحف المصري بقى نقطة مراقبه لعمليات الحفر وفي نفس الوقت مكان بتتجمع فيه ولازم تعدي عليه الأثارات اللى بتتلاقى عن طريق التنقيب العلمي او عن طريق الصدفه. وبكده قدر مارييت انه يحد من عمليات نهب الاثار المصريه وتهريبها بره مصر، لإنه كان بيؤمن إن الاثار دي ملك مصر والمصريين بس ومش ملك اى حد تاني غيرهم.

مارييت عمل إكتشافات كتيره كان من ضمنها إكتشاف معبد سيتي الاول، وعمل دراسات وحفريات واسعه حوالين هرم سقاره و طيبه و جبانة أبيدوس ودندره و ادفو وتانيس والدير البحري. وبأمره وتحت رعايته اتزالت الرمله اللى كانت مغطيه جسم ابو الهول فبان كل جسمه زي ما بيتشاف النهارده قدام اهرامات الجيزه.

مارييت نشر مؤلفات منها " أبيدوس " (1869)، و " بحث فى تاريخ مصر " (1874)، و " مصاطب الدوله القديمه " ( اتنشر 1889 ). وفوق كده هو اللى بنى قصه اوبرا عايده اللى لحنها الموسيقار فيردي.

فى سنة 1891 بعد وفاة مارييت اتنقل المتحف للجيزه وفي سنة 1902 اتنقل المتحف للقاهره فى المكان الموجود فيه دلوقتي فى شارع مارييت باشا، جنب كوبري قصر النيل اللى بناه المهندس الفرنساوي دورجنون - Dourgnon - على الطراز المصري.

اتحط لمارييت تمثال فى جنينة المتحف المصري كتكريم للعالم الكبير اللى خدم مصر وحمى أثارها مع انه ماكانش مصري، لكن العلم والتحضر منفتحين مالهمش وطن، ومنحه الخديوي درجة الباشاويه فبقى باشا. واتدفن فى جنينة المتحف فى تابوت رخام. وكرمته فرنسا وحطت له تمثال كبير فى بولون سور مير اللى إتولد فيها.

• Abydos
• Apercu de l'histoire d'Egypt
• Les Mastabas de l'Ancien Empire

• Ceram, C.W : Gods, Graves and Scholars, Lowe & brydone, Norfolk 1978
• Benet, W.R. : The Reader Encyclopedia , j. W. Arrowsmith, Bristol 1977
• The New Encyclopædia Britannica, Micropædia,H.H. Berton Publisher,1973-1974

• المتحف المصري - القاهره : http://www.egyptianmuseum.gov.eg Archived 2008-11-21 at the Wayback Machine
• متحف اللوفر - باريس : http://www.clevelandart.org/archive/pharaoh Archived 2008-10-09 at the Wayback Machine

1. http://data.bnf.fr/ark:/12148/cb12213258k — تاريخ الاطلاع: 10 اكتوبر 2015 — المؤلف: مكتبة فرنسا الوطنية — الرخصة: رخصة حرة
2. مُعرِّف موسوعة بريتانيكا على الإنترنت (EBID): https://www.britannica.com/biography/Auguste-Mariette — باسم: Auguste Mariette — تاريخ الاطلاع: 9 اكتوبر 2017 — العنوان : Encyclopædia Britannica
3. فايند اغريف: https://www.findagrave.com/memorial/9562172 — باسم: Auguste Mariette — تاريخ الاطلاع: 9 اكتوبر 2017
4. باسم: Auguste Mariette — مُعرِّف مشروع المكتبة الدولية للمُؤَلَّفات الموسيقيَّة (IMSLP): https://imslp.org/wiki/Category:Mariette,_Auguste — تاريخ الاطلاع: 9 اكتوبر 2017 — الرخصة: رخصة المشاع الإبداعي الدولية الملزِمة بالنسب للمؤلف وترخيص المشتقات بالمثل وفق الإصدار 4.0
5. مُعرِّف موسوعة بروكهوس على الإنترنت: https://brockhaus.de/ecs/enzy/article/mariette-auguste-eduard — باسم: Auguste Éduard Mariette — تاريخ الاطلاع: 9 اكتوبر 2017 — المحرر: Bibliographisches Institut & F. A. Brockhaus و Wissen Media Verlag
6. باسم: (François-)Auguste(-Ferdinand) Mariette — العنوان : Mariette, (François-)Auguste(-Ferdinand) — نشر في: Grove Art Online — https://dx.doi.org/10.1093/GAO/9781884446054.ARTICLE.T054363
7. مُعرِّف الموسوعة الكتالونية الكبرى (GEC): https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0040322.xml — باسم: Auguste Mariette — العنوان : Gran Enciclopèdia Catalana — الناشر: Grup Enciclopèdia
8. مُعرِّف الأعلام في الأرشيف التاريخي للذكريات: https://www.digitalarchivioricordi.com/it/people/display/13785 — تاريخ الاطلاع: 3 ديسمبر 2020
9. مُعرِّف أكاديمية تورينو للعلوم: https://www.accademiadellescienze.it/accademia/soci/auguste-mariette — تاريخ الاطلاع: 1 ديسمبر 2020
10. https://rkd.nl/explore/artists/400781 — تاريخ الاطلاع: 25 يونيه 2020
11. http://www.aibl.fr/membres/academiciens-depuis-1663/article/auguste-mariette
12. https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b525134292/f842.item
13. https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b525134292/f718.item
14. https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b525134292/f759.item
15. العمل الكامل مُتوفِّر في: https://www.bartleby.com/library/bios/ — المحرر: تشارلز دودلى وارنر — العنوان : Library of the World's Best Literature
16. http://data.bnf.fr/ark:/12148/cb12213258k — تاريخ الاطلاع: 10 اكتوبر 2015 — المؤلف: مكتبة فرنسا الوطنية — الرخصة: رخصة حرة