شيراز

شيراز (|Shīrāz|, نطق: [ʃiːˈrɔːz]) مدينه من المدن الايرانيه الكبيره. وهي مركز محافظة فارس. وفي احصاء سنه 2006 كان سكان شيراز 1,204,882 انسان. وهي تالت اكبر مدينه فى ايران بعد طهران ومشهد [4][5]

 شيراز
(بالفارسى: شیراز) 
 
الاسم الاصلى (بالفارسى: شیراز‎) 
البلد
ايران [1] 
عاصمه لـ
التقسيم الادارى بخش مركزی شهرستان شیراز [2] 
المدينه التوأم
الارض و السكان
احداثيات 29°36′36″N 52°32′33″E  
المساحه
الارتفاع عن
مستوى البحر(م)
اللغه رسميه فارسى  
التعداد السكانى
الذكور
الاناث
عدد الاسر
الحكم
التأسيس والسيادة
بيانات تانيه
رمز الاتصال الهاتفى المحلى 071 
الموقع الرسمى الموقع الرسمى 
خريطة

وشيراز موجوده فى نص ارض محافظة فارس، ومرتفعة 1486 متر عن الارض. وهي موجوده فى منطقة جبال زاجروس (فارسى: کوهستانی زاگرس) وجو شيراز جو لطيف اوي. وجوها افضل من المناطق القريبه منها زي يزد وخوزستان. وغرب شيراز موجود جبل دراك (کوه دراک). شمال شيراز موجوده جبال بمو، جبل سبزپوشان، ‌جبل چهل‌مقام و جبل باباکوهی والجبال دى تابعه لجبال زاجروس. وكانت مساحة شيراز 178.891 متر مربع.[5]

اسم شيراز في الكتب والاوراق التاريخيه مختلف وليه اكتر من اسم زى «تیرازیس»، «شیرازیس» و «شیراز». وكمان شيراز يسموها دار العلم [6] وشهر راز [7] واصل مكان مدينة شيراز كان فى قلعة ابونصر. وكانت شيراز عاصمة لايران فى زمان شوية دول تاريخيه زي الدوله الصفاريه (فارسى: صفاریان). الدوله البويهيه (فارسى: بوییان) والدوله الزنديه (فارسى: زنديان).

تاريخ
مقال اصلى :تاريخ شيراز
رسم لطهمورث

اسم شيراز قديم اوى وكان موجود قبل اكتر من 4000 سنه. وبعض العلما شافو فى النقوش المسماريه اسم شيراز وقالوا ان الاسم موجود من حوالين سنه 2000 قبل الميلاد فى زاويه فى جنوب غرب شيراز.[8] وبعض الاساطير الايرانيه القديمه، ان طهمورث (طهمورس) هوه اللى عمل الكتابه دى، وصارت بعد كده خرابه.

اقدم نبيت فى العالم، والى بيرجع تاريخو لى حوالين 7000 سنه، اكتشف العلما انو موجود فى جرار طينيه موجوده على حدود شيراز.[9]

وشيراز قريبه من اقدم الاماكن للحضاره الفارسيه وهى:

  • پاسارجاد: (پاسارگاد) هى مدينه فارسيه قديمه كانت عاصمة الامبراطور الفارسى كوروش الكبير (کوروش بزرگ) اللى اندفن فيها. كمان اليونسكو بتصنف الموقع ده تراث عالمى. كانت اول عاصمه للامبراطوريه الاخمينيديه. بعديها بقت پرسيپوليس Persepolis العاصمه فى عصر داريوش الاول.
  • پرسيپوليس: Persepolis (بيتسمّا كمان تخت جمشيد). كانت عاصمه للامبراطوريه الاخمينيديه فى الفتره (550-330 ق.م). واليونسكو مصنفته مكان تراث عالمى.[10] والمكان ده بعيد عن شيراز حوالين 60 كم.

جغرافيا

شيراز موجوده فى جنوب ايران وفى شمال غرب محافظة فارس. وهي كمان موجوده فى منطقه خضرا على جبال زاجروس (فارسى: کوهستانی زاگرس). ومرتفعه 1500 متر عن البحر. وشيراز بعيده عن طهران العاصمه حوالين 919 كم فى جهة الجنوب.[11] وفي نهر رودخانه خشك (فارسى: رودخانه خشک) بيصب فى الجزء الشمالى من المدينه وكمان فى بحيرة مهارلو (فارسى: دریاچه مهارلو) وهى بحيره مالحه بعيده عن شيراز حوالين 15 كم. مساحة السطح فى البحيره دى بتوصل لى حوالين 600 كم مربع، والبحيره ليها نهر تانى اسمو سلطان ‌آباد، سنه 2007 و 2008 كمية المايه نزلت بسبب فترة الجفاف القويه والمطار القليل.

سكان

اللغه
الفارسى فى العالم

سكان شيراز بيتكلموا فارسى و بلهجه خاصه بيهم (فارسى: ليهجه شیرازی). واللهجه دى فيها 23 حرف ثابت "Consonant"

/p, b, t, d, k, g, ʔ, tʃ, dʒ, f, v, s, z, x, q, h, m, n, l, r, j — a, aː, e, eː, iː, o, oː, u, uː — aj, ou, ej, ow/

وفي التحقيققات عن حالة اللهجه الشيرازى بيقولوا ان الشيرازيين العواجيز متعودين على اللهجه دى اكتر. والستات عندهم اهتمام اكتر باللهجه الشيرازى.[12] واللهجه الشيرازى كتب بيها شعرا فارسيين كبار زى حافظ وسعدى. اللى اثر ظهورهم على حياة سكان شيراز.[13]

الدين
يهودى فى حالة العباده فى شيراز
قرآن تاريخي فى شيراز. الخطاط: روزبهان محمد

اكتر سكان شيراز مسلمين. وكانت فى نسبه كبيره من اليهود الى هاجروا لى امريكا واسرائيل. ودلوقتى فى شوية يهود عددهم 4000 يهودى.[14]

بسبب التبشير المسيحي (فارسى: تبلیغاتی مسیحی) فى ايران. بقى فيه شويه مسيحيين پروتستانتيين يعيشوا فى شيراز.[15] ودلوقتى فى شيراز كنيستين يشتغول بفعاليه. الاولانيه الارمنيه والتانيه كنيسه انجليليه.[16] [17][18]

الثقافه

شيراز معروف بانها مدينة شعرا ومنها اكبر شاعرين بالفارسى وهمه حافظ وسعدى اللى شيراز مديونه ليهم فى الحقيقه.[19] ومعروفه شيراز كمان بالنبيت (فارسى: شراب)، والحدايق (فارسى: باغ) والورد (فارسى: گل) وطير العندليب (فارسى: بلبل). ومن الحدايق المشهوره فى شيراز (حديقة ارم، حديقة عفيف آباد، حديقة دلگشا، حديقة جهان‌نما[20])

تمثال لسعدى الشيرازى فى متحف خانه زينت الملوك.

شيراز فى الشعر الفارسى

شيراز ليها اهميه كبيره فى الشعر الفارسى. لان شيراز طلع منها شعرا كبار. وكتبو شعر عن شيراز. وكمان الحكومه الايرانيه بتهتم بالمعارض والفعاليات عن الشعر فى شيراز. وبتعمل حدايق قريبه من قبور الشعار زى حافظ الشيرازى وسعدى الشيرازى.

احصائيات
احصائيه ايرانيه

شيراز كانت خامس اكبر مدينه فى ايران من عدد السكان. بس كرج اللى قريبه من طهران زاد عدد سكانها بسبب الهجره الكثيفه وانها اندمجت مع طهران، خلاها تكون اكبر من شيراز. وفي احصاء سنه 2006 كان سكان شيراز 1,204,882 انسان. الى يخليها سادس اكبر مدينه فى ايران. واكتر سكان شيراز مسلمين شيعه اثنعشريه. وشوية سنه ويهود ومسيحيين وبهائيين وديانات تانيه.

هرم سكان شيراز سنه 2006

مواصلات
باركات مطار شيراز

مطار شيراز الدولى

مترو شيراز
لوجو مترو شيراز

مترو شيراز S.U.R.O (فارسى: متروی شیراز) مشروع ابتدت الحكومه الايرانيه تعمله مترو فى شيراز.[21]

  • خط 1: هيكون يبتدى من ساحة جل سرخ (فارسى: ميدان گلسرخ) (اللى قريبه من المطار) لى ساحة احسان وساحة ميرزا كوچك خان فى شمال غرب شيراز (فارسى: میدان میرزا کوچک‌خان و میدان احسان).
  • خط 2: هيكون طولو 8.5 كم ويتقاطع ويا خط 1 عند ساحة امام حسين (فارسى: میدان امام‌حسین)
  • خط 3: هيكون طولو 16 كم، وبيكون يمر على محطة القطارات عشان يخدم المسافرين عبر القطار انهم يركبو المترو اى وقت.

اوتوبيس

شيراز فيها 7 خطوط اوتوبيس. والخطوط دى بيمشى فيها 50,000 اوتوبيس. تالت اوتوبيس سريع (انجليزى: Bus Rapid Transit) فى ايران اتفتح فى شيراز سنه 2009 ودلوقتى بيشتغل على خطين. كمان فيه خطين تانيين هيتفتحوا سنه 2010. وشركة ايران خودرو (اللى كان اسمها ایران ناسیونال قبل الثوره) هى اللى مشغله الاوتوبيسات.[22]

التعليم
جون لمبرت
فيه شيراز عدد كويس من الجامعات اهمها

جامعة شيراز

جامعة شيراز (فارسى: دانشگاه شیراز) الي اتاسست سنه 1946 وكانو يسموها جامعة بهلوي (فارسى: دانشگاه پهلوی). وريسها دلوقتي دكتور محمد هادي صادقي. ومن المتخرجين من الجامعه الامريكى جون ليمبرت (انجليزى: John Limbert). والامريكى ریچرد فرای (انجليزى: Richard Frye. فارسى: ریچارد فرای) ووزير الاتصالات الايرانى محمد سليماني (فارسى: محمد سلیمانی).

جامعة شيراز للعلوم الطبيه
جامعة شيراز للعلوم الطبيه

من الجامعات فى شيراز كمان جامعة شيراز للعلوم الطبيه (فارسى: دانشگاه علوم پزشکی شیراز) اللى تاسست سنه 1950.[23] والجامعه دى اتخرج منها کامران باقری لنکرانی.

جامعة شيراز للتكنولوجيا

وكمان جامعة شيراز للتكنولوجيا (فارسى: دانشگاه صنعتی شیراز) وتاسست سنه 2004.[24]

جامعات تانيه

ومن الجامعات ومراكز التعليم التانيه:

  • دانشكده صنایع مخابرات راه دور ایران [25]
  • دانشكده صنعت الكترونیك
  • آموزشكده فنی مهندسی شهید باهنر شیراز [26]
  • مركزآموزش عالی حافظ شیراز [27]
  • مركز آموزش عالی پاسارگاد شیراز [28]

اعلام

تليڤزيون وراديو

تلفزيون فارس بيختص بمحافظة فارس وبيعرض برامج كتيره ومتنوعه بالفارسى. ومبنى تلفزيون فارس بيكون فى شارع جمهورى (فارسى: خیابان جمهوری) فى ساحة جام جم (فارسى: میدان جام جم) القريبه من جامعة شيراز.[29] ومن البرامج الى بتعرضها قناة فارس:

  • سيماى بامدادى
  • دست گلا
  • ويژه نوروز
  • ويژه برنامه نوروزى
  • تفسير دعاى مكارم الاخلاق
  • مكث
  • قصه هاى ديدنى (ما سه نفر)
  • شب پارسى
  • نقش ياد
  • يل، تير، تندر [30]
جورنال افسانه

جورنالات

بتتنشر فيها عدد من الجورنالات (فارسى: روزنامه) زى:

  • افسانه [31]
  • تحليل روز
  • خبر جنوب
  • عصر مردم [32]
  • نيم‌نگاه

اقتصاد
سوق وكيل سنه 1881 (فارسى: بازار وکیل)

شيراز هى المركز الاقتصادى لجنوب ايران. فى النص التانى من القرن التاسع عشر حصلت تغييرات وتطويرات كتيره فى شيراز. وافتتاح قناة السويس سنة 1869 كان ليه اثر على شيراز. فبقت حركة استيراد كبيره فى جنوب ايران للبضايع الاوروبيه الرخيصة. شويةأوقات يكون الاستيراد مباشرة من اوروبا. وشويةأوقات من الهند.

والزراعين ابتدو يحصلو ارباح خياليه من اشياء ما كانتش تتزرع فى ايران. زى الخشخاش المنوم(فارسى: گل خشخاش) والتوباكو (فارسى: تنباکو) والقطن (فارسى: پنبه). وكتير من المحاصيل دى مرت على شيراز فى طريقها لى الخليج الفارسى. التجار الايرانيين عملو شبكات تسويق للمحاصيل دى لمسافات طويلة بعيده عن فارس. واسسوا التجاره دى فى مدن مومباى وكولكاتا وبورسعيد واستانبول وحتى هونج كونج.[33]

اقتصاد شيراز بيعتمد على منتجاتها المحليه ومنها العنب والحمضيات والقطن والرز. وكمان صنايع زى السمنت والسكر والسماد والصنايع النسيجيه والصنايع الخشبيه والمعدنيه والسجاد بتنتشر فى شيراز.[34] شيراز فيها كمان بئر نفط وهو من اهم البئر فى ايران. وشيراز مركز مهم للصنايع الالكترونيه. 53% من الاستثمار الايرانى فى الصنايع الالكترونيه كان موجود فى شيراز.[35]

والزراعة دايما جزء رئيسي من الاقتصاد فى شيراز والمناطق الى حوالينها. كل ده بسبب ان المايه متوفره فى شيراز والمناطق الى حوالينها عكس الصحارى القريبه منها. شيراز مشهوره كمان بالورد وصنايع السجاد. زراعة العنب عشان ليها تاريخ طويل فى المنطقة. والنبيت الشيرازى كان بيتصنع فى شيراز قبل ما تصيرش الثوره الاسلاميه فى ايران. شيراز كمان اهم مدينه فى ايران فى تكنولوجيا المعلومات وصنايع الاتصالات الالكترونيات.

منطقة شيراز الاقتصاديه الخاصه (The Shiraz Special Economic Zone - SEEZ) ا اتاسست سنه 2000 عشان تطوير صناعة الاتصالات والالكترونيات.[36][37]

المجمعات

شيراز فيها عدد كبير من المجمعات زى

  • مجمع خليج فارس (فارسى: مجتمع بزرگ تجاری و تفریحی خلیج فارس) والمجمع ده موجود مقابل منطقه جلستان (فارسى: شهرک گلستان) [38]
  • مركز التجاره العالمى (فارسى: مرکز تجارت جهانی, ایران-شیراز) والمجمع ده موجود فى منطقة قصر دشت بين عفيف آباد وولي عصر [39]
  • مجمع ستاره (فارسى: مجتمع تجاری تفریحی ستاره فارس) اللى موجود فى شارع عفيف آباد (فارسى: خیابان عفیف آباد) [40]
  • مجتمع تجارى حافظ
  • مجتمع تجارى سينا
  • مجتمع تجارى انورى
  • مجتمع تجاري تفريحى زيتون فارس
  • مجتمع تجارى تفريحى پارس
  • مجتمع تجارى الماس
  • مجتمع تجارى پارسه
  • مجتمع تجارى تفريحى سعدى
  • مجتمع تجارى دناسا
  • مجتمع تجارى تفريحى آفتاب فارس
  • مجتمع تجارى آناهيتا
  • مجتمع تجارى آناهيتا
  • مجتمع تجارى ايران زمين
  • مركز خريد شيراز [41]

صور
  • تخت جمشيد
    تخت جمشيد
  • باغ ارم
    باغ ارم
  • آرامگاه سعدى
    آرامگاه سعدى
  • شاه‌چراغ
    شاه‌چراغ
  • آرامگاه كورش بزرگ
    آرامگاه كورش بزرگ
  • حافظيه
    حافظيه
  • جامع نصيرالملك
    جامع نصيرالملك
  • دروازه قرآن
    دروازه قرآن
  • تخت جمشيد
    تخت جمشيد
  • باغ عفيف‌آباد
    باغ عفيف‌آباد
  • سعديه در شب
    سعديه در شب
  • نقش رجب
    نقش رجب
  • ارگ كريم‌خان
    ارگ كريم‌خان
  • نقش رستم
    نقش رستم
  • باغ جهان نما
    باغ جهان نما

لنكات برانيه

شيراز – صور وتسجيلات صوتيه و مرئيه على ويكيميديا كومونز (الإنجليزية)

  • شيراز على موقع كيورا - Quora (الإنجليزية)
  • شيراز معرف قاعده بيانات الملف للسلطه الافتراضيه الدوليه (الإنجليزية)
  • شيراز معرف مخطط فريبيس للمعارف الحره (الإنجليزية)
  • شيراز معرف قاعده البيانات الجغرافيه لموقع جيونيمز (الإنجليزية)
  • شيراز معرف مكتبه الكونجرس (الإنجليزية)
  • شيراز معرف مين الاول (الإنجليزية)
  • شيراز معرف ملف استنادى متكامل (الإنجليزية)

== مصادر ==

  1. مُعرِّف مكان في موقع "أرش إنفورم" (archINFORM): https://www.archinform.net/ort/2611.htm — تاريخ الاطلاع: 6 اغسطس 2018
  2. المؤلف: محمد معين — الناشر: مؤسسة انتشارات أمير كبير
  3. https://pecs.hu/testvervarosok-partnervarosok/
  4. After Tehran, Mashhad, Esfahan, Tabriz and Karaj; in 2006 Shiraz had a total population of 1,204,882
  5. جمعيت شهر شيراز
  6. The Mechanism of Transformation of Shiraz City from Past to Present
  7. تاريخچه شيراز
  8. Iran. Lonely Planet. 2008. ISBN 1741042933, 9781741042931. {{cite book}}: Check |isbn= value: invalid character (help); Unknown parameter |coauthors= ignored (help); Unknown parameter |وصلة= ignored (help), p. 269
  9. "World's Earliest Wine". Archeology, vol. 49 (1996), Retrieved 24 February 2004.
  10. Persepolis - UNESCO World Heritage Centre
  11. Shiraz
  12. نورجهان راستی عمادآبادی، بررسی واژه‌ها و اصطلاحات ليهجه شیرازی از دیدگاه زبانشناسی اجتماعی و تطبیقی، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه اصفهان، ۱۳۷۵
  13. Lambton, A.K.S.. Shiraz. Second Edition. University of California UC Berkeley، 2009
  14. قالب:یادکرد وب
  15. Jamsheed K.. «Iran and Afghanistan: Christians». Choksy in "Funerary Practices. Encyclopedia of Women & Islamic Cultures،
  16. قالب:یادکرد
  17. قالب:یادکرد وب
  18. قالب:یادکرد وب
  19. [W B Fisher, Ilya Gershevitch, John Andrew Boyle, Ehsan Yarshster, R. N. Frye, Peter Jackson, Peter Avery]
  20. "به شیراز، شهر گل و بلبل خوش آمدید: IranVisitors.com". Archived from the original on 2009-09-17. Retrieved 2010-06-01. {{cite web}}: More than one of |archiveurl= and |archive-url= specified (help); Unknown parameter |dead-url= ignored (help); Unknown parameter |تاريخ الأرشيف= ignored (help)
  21. Shiraz Metro Org.سازمان قطار شهري شيراز و حومه
  22. شهرداری شیراز
  23. "دانشگاه علوم پزشکی شیراز". Archived from the original on 2016-04-22. Retrieved 2010-06-01. {{cite web}}: Unknown parameter |URL الأرشيف= ignored (help); Unknown parameter |تاريخ الأرشيف= ignored (help); Unknown parameter |تاريخ الارشيف= ignored (help); Unknown parameter |مسار الأرشيف= ignored (help); Unknown parameter |مسار الارشيف= ignored (help)
  24. "به سایت دانشگاه صنعتی شیراز خوش آمدید". Archived from the original on 2014-02-07. Retrieved 2010-06-01. {{cite web}}: More than one of |archiveurl= and |archive-url= specified (help); Unknown parameter |dead-url= ignored (help); Unknown parameter |تاريخ الأرشيف= ignored (help)
  25. "مركز آموزش علمي-كاربردي صنایع مخابرات راه دور ایران - شیراز". Archived from the original on 2018-03-06. Retrieved 2022-01-16. {{cite web}}: More than one of |archiveurl= and |archive-url= specified (help); Unknown parameter |dead-url= ignored (help); Unknown parameter |تاريخ الأرشيف= ignored (help)
  26. "دانشكده فنی مهندسی شيراز_شهید باهنر". Archived from the original on 2017-08-29. Retrieved 2021-02-22. {{cite web}}: More than one of |archiveurl= and |archive-url= specified (help); Unknown parameter |dead-url= ignored (help); Unknown parameter |تاريخ الأرشيف= ignored (help)
  27. موسسه آموزش عالى غير انتفاعى حافظ شيراز - صفحه اصلى
  28. موسسه آموزش عالی پاسارگاد شيراز
  29. "تاریخچه تلویزیون شیراز". Archived from the original on 2010-08-13. Retrieved 2010-06-02. {{cite web}}: Unknown parameter |URL الأرشيف= ignored (help); Unknown parameter |تاريخ الأرشيف= ignored (help); Unknown parameter |تاريخ الارشيف= ignored (help); Unknown parameter |مسار الأرشيف= ignored (help); Unknown parameter |مسار الارشيف= ignored (help)
  30. "سیما". Archived from the original on 2010-08-13. Retrieved 2010-06-02. {{cite web}}: Unknown parameter |URL الأرشيف= ignored (help); Unknown parameter |تاريخ الأرشيف= ignored (help); Unknown parameter |تاريخ الارشيف= ignored (help); Unknown parameter |مسار الأرشيف= ignored (help); Unknown parameter |مسار الارشيف= ignored (help)
  31. "روزنامه افسانه". Archived from the original on 2018-07-29. Retrieved 2021-03-05. {{cite web}}: More than one of |archiveurl= and |archive-url= specified (help); Unknown parameter |dead-url= ignored (help); Unknown parameter |تاريخ الأرشيف= ignored (help)
  32. روزنامه عصر مردم
  33. Religious Dissidence and Urban Leadership: Baha'is in Qajar Shiraz and Tehran
  34. Shiraz - LookLex Encyclopaedia
  35. "Arsh K S Co. - Projects - Shiraz Special Electronic Economic Zone". Archived from the original on 2011-07-07. Retrieved 2010-06-02.
  36. Overview
  37. "World Free Trade Zones". Archived from the original on 2011-05-05. Retrieved 2010-06-02. {{cite web}}: More than one of |archiveurl= and |archive-url= specified (help); Unknown parameter |dead-url= ignored (help); Unknown parameter |تاريخ الأرشيف= ignored (help)
  38. "وب سايت مجتمع خلیج فارس". Archived from the original on 2017-09-18. Retrieved 2010-06-02. {{cite web}}: More than one of |archiveurl= and |archive-url= specified (help); Unknown parameter |dead-url= ignored (help); Unknown parameter |تاريخ الأرشيف= ignored (help)
  39. "Iran World Trade Center - مرکز تجارت جهانی ایران". Archived from the original on 2016-03-30. Retrieved 2021-08-13. {{cite web}}: More than one of |archiveurl= and |archive-url= specified (help); Unknown parameter |dead-url= ignored (help); Unknown parameter |تاريخ الأرشيف= ignored (help)
  40. "صفحه اول". Archived from the original on 2013-08-02. Retrieved 2010-06-02. {{cite web}}: More than one of |archiveurl= and |archive-url= specified (help); Unknown parameter |dead-url= ignored (help); Unknown parameter |تاريخ الأرشيف= ignored (help)
  41. "مجتمع‌های تجاری شیراز - ویکی‌پدیا". Archived from the original on 2011-11-14. Retrieved 2010-06-02. {{cite web}}: More than one of |archiveurl= and |archive-url= specified (help); Unknown parameter |dead-url= ignored (help); Unknown parameter |تاريخ الأرشيف= ignored (help)
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.