 |
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla. |
| Estau de Texas State of Texas | |||||
| Estau d'os Estaus Unius | |||||
| |||||
| Lema: Friendship | |||||
| Embotada: Lone Star State | |||||
 Mapa de situación en Estaus Unius | |||||
| Entidat • País • Capital • Mayor ciudat |
Estau Estaus UniusAustin Houston | ||||
| Idioma oficial | denguna | ||||
| Gubernador Senadors |
Greg Abbott (R) John Cornyn (R) Ted Cruz (R) | ||||
| Superficie • Total • Tierra • Augua |
696.241 km² (2ª) 678.051 km² 17.574 km² (2,5%) | ||||
| Población • Total • Densidat |
23.904.380[1] (2ª) 30,75 hab./km² (26ª) | ||||
| Dentrada • Calendata • Orden |
29 d'aviento de 1845 28º | ||||
| Chentilicio | Texano/a[2] | ||||
| Cheografía • Horario • Latitut • Lonchitut • Amplaria • Longaria |
Central: UTC-6 Montanyas: UTC-7 25° 50′ N a 36° 30′ N 93° 31′ W a 106° 39′ W 1.244 km 1.270 km | ||||
| Altaria • Maxima • Meyana • Minima |
2.667 m (Guadalupe Peak[3]) 520 m 0 m (costa d'o Golfo de Mexico[3]) | ||||
| Codigos • USPS • ISO 3166-2 • Abrev. |
TX US-TX Tex. | ||||
| www.texasonline.com/ | |||||
Texas, prenunciau ˈtɛksəs, ye uno d'os 50 estaus d'Estaus Unius, situau a o sud d'o país. A suya capital ye a ciudat d'Austin. A suya población ye de 23.904.380 habitants (estimación de 2007), en una superficie de 696.241 km² con una densidat de población de 34,33 hab/km².
Cheografía
O estau de Texas muga a o sud con os estaus mexicanos de Chihuahua, Coahuila de Zaragoza, Nuevo León y Tamaulipas; a l'este con Loisiana; a o norte con Oklahoma; y a l'ueste con Nuevo Mexico.
Historia
Texas estió o 28º estau en dentrar en os Estaus Unius, o 28 d'aviento de 1845.
Demografía
Seguntes os datos d'o censo de 2010, l'Estau teneba una población de 25.145.561 habitants, estando o segundo estau mas poblau d'os Estaus Unius solament por dezaga de California. A distribución racial ye a siguient: 84,14 % blanco; 12,09 % negro; 3,62 % asiatico; 0,17 % nativo hawaiano u islencos d'o Pacifico; y 1,1 % amerindio o nativo d'Alaska. D'istos o 35,31 % son d'orichen hispano. Texas ye un d'os cuatro estaus estausunidenses en os cuals no son mayoría as personas d'orichen europeu (os atros son California, Nuevo Mexico y Hawaii). A población d'orichen hispano ye a de mas rapido creiximiento.
Os grupos d'orichen nacional mas numerosos de Texas son: mexicano (25,3 %), alemán (10,9 %), afroamericán (10,5 %), anglés (7,2 %), y escocés-irlandés (7,2 %).
Luengas
Texas no tiene declarau garra idioma oficial, si bien a luenga mas charrada ye l'anglés, emplegada por o 66,24 % d'a población. En segundo puesto ye o espanyol, por que Texas estió parti d'o virreinau d'a Nueva Espanya de par de buena parte d'a suya historia, y de Mexico de par de uns decenios dimpués d'a suya independencia.
L'idioma espanyol ye en creiximiento a causa d'a gran inmigración de mexicanos y hispanos d'atros países. Actualment l'espanyol lo charra o 29,40 % d'a población. Antiparti, a resta d'os idiomas rechistraus por os habitants de l'estau, un total de 143, lo charra menos de 1 % d'a población.
El Paso ye a sola ciudat de Texas an o 66,5 % d'a población charra espanyol.
Relichión
As mayors denominacions por numero de fidels en 2010 yeran de l'Ilesia catolica (4.673.500); a Convención Baptista d'o Sud (3.721.318); a Ilesia Metodista Unita, con (1.035.168), y l'islam (421.972).
O 50 % d'os texanos participan en a misa (catolicos) o en a escuela dominical (protestants) cada semana, o que fa de Texas o deceno estau federal d'os Estaus Unius an i hai mas frecuencia en a vida relichiosa (guaire 42% ye o porcentache nacional). Tamién ye seu d'una d'as ilesias protestants mas grans d'o país, Lakewood Church, que tiene una asistencia alto u baxo de 45.000 personas cada fin de semana, en a ciudat de Houston.
| Relichión | Total (2018) |
|---|---|
| Protestants | 15.498.000 (54%) |
| Catolicos | 6.601.000 (23%) |
| Sin relichión | 5.453.000 (19%) |
| Atras relichions | 1.148.000 (4%) |
Ciudaz
Texas ye o solo estau en os Estaus Unius que tiene tres ciudaz con mas d'un millón d'habitants en a lista d'as diez ciudaz mas poblatas en o país: Houston, San Antonio y Dallas. Austin y Fort Worth son entre as 20 mas pobladas. As 10 ciudaz mas grans de Texas seguntes o censo de 2010 son:
| Posición | Ciudat | Población |
|---|---|---|
| 1 | Houston | 2.099.451 |
| 2 | San Antonio | 1.327.408 |
| 3 | Dallas | 1.197.816 |
| 4 | Austin | 790.390 |
| 5 | Fort Worth | 741.206 |
| 6 | El Paso | 649.121 |
| 7 | Arlington | 365.438 |
| 8 | Corpus Christi | 305.215 |
| 9 | Plano | 259.841 |
| 10 | Laredo | 236.091 |
Arias metropolitanas
L'aria metropolitana de Dallas-Fort Worth ye a cuatrena mas poblata d'os Estaus Unius, dimpués d'as de Nueva York, Los Angeles y Chicago, y a tercera en superficie dimpués de Nueva York y Los Angeles. Ista conurbación incluye cuatre d'as diez ciudaz mas poblatas de l'Estau. As 10 arias metropolitanas mas grans de Texas seguntes os datos d'o censo de 2006 son:
| Posición | Aria metropolitana | Población |
|---|---|---|
| 1 | Dallas–Fort Worth | 6.477.315 |
| 2 | Gran Houston | 5.946.800 |
| 3 | Gran San Antonio | 2.142.508 |
| 4 | Austin | 1.716.291 |
| 5 | El Paso | 800.647 |
| 6 | McAllen–Edinburg–Mission | 774.769 |
| 7 | Corpus Christi | 416.095 |
| 8 | Brownsville–Harlingen | 396.371 |
| 9 | Killeen–Temple | 379.231 |
| 10 | Beaumont–Port Arthur | 378.477 |
Zonas metropolitanas transnacionals
As zonas metropolitanas que se troban en a muga con Mexico tamién forman conurbacions transnacionals con una interacción economica y demografica profunda.
| Posición | Nombre de muga | Población |
|---|---|---|
| 1 | Ciudad Juárez—El Paso | 2.525.583 |
| 2 | Reynosa—McAllen | 1.647.351 |
| 3 | Heroica Matamoros—Brownsville | 1.136.995 |
| 4 | Nuevo Laredo—Laredo | 775.481 |
| 5 | Piedras Negras—Eagle Pass | 208.948 |
| 6 | Acuña—Del Río | 200.367 |
Vinclos externos
Referencias
| Organización territorial d'os Estaus Unius d'America | | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|
|