Un retaulo[1] u retablo[1] ye un conchunto de grans dimensions que bi ha en as ilesias dezaga de l'altar, que a sobén ye construyiu en fusta dorada y policromada. Cuan o retablo se troba dezaga de l'altar mayor d'o templo, se denomina retablo mayor.
Puet estar nomás de tipo escultorico, con relleus, u bien estar nomás de tipo pictorico, encara que a sobén ye de tecnica mixta, con relleus pintatos.
Ye formato por una bancada inferior, u predela, que puet tener motivos decorativos de tematica diferent a la resta d'o retablo, y un cuerpo prencipal dividiu en carreras verticals y cuerpos horizontals (os centrals de mayor importancia que os laterals, tanto en as carreras como en os cuerpos). En a parte superior bi ha a espina u atico, y a suya tematica ye a sobén o Calvario de Chesús de Nazaret. En as marguins laterals puet haber as espigas, en a parte superior d'as carreras. Antiparte, se claman montants as fustas u listons ta separar as partes d'o retablo, vertical u horizontalment.
Etimolochía
A palabra tien o suyo orichen en o latín retro tabula, ta fer alusión a la situación d'o retablo dezaga de l'altar d'a ilesia. Asinas, as pinturas miraban de resaltar a importancia d'iste altar como o centro d'a culto en a ilesia, estando o lugar mas sagrau d'o edificio.
Evolución
Encara que en o suyo orichen yera nomás que un elemento simple en tanto que yera un chicot mueble, dende o sieglo XIV os retablos se converten en autenticas construccions arquitectonicas ta cubrir en a suya totalidat l'abside d'a ilesia.
Referencias
- 1 2 (an) Diccionario ortografico de l'aragonés (Seguntes la Propuesta Ortografica de l'EFA). Versión preliminar. Estudio de Filología Aragonesa. ISSN 1988-8139. Octubre de 2022.
Vinclos externos
Se veigan as imáchens de Commons sobre os retablos.- (es) Retablos españoles en o Centro Virtual Cervantes.