Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Diagrama d'o bodiello gordo visto dende debant, con o recto u bodiello cular en royo.

O recto u bodiello cular ye a part final d'o bodiello gordo, situando-se chusto dimpués d'o colon sigmoideu. Con una longaria de 15 cm, ye o zaguer tramo d'o tubo dichestivo. O recto recibe os materials de repui que quedan dimpués de tot o proceso d'a dichestión d'os alimentos, que constituyen os excrementos, y que son forachitaus a traviés de l'ano.

Histolochía

A histolochía d'o recto ye pareixida a la d'o colon, de fueras que presenta criptas de Lieberkühn mes profundas pero que se presentan en menor quantidat.

As columnas de Morgagni son plegos lonchitudinals d'a mucosa, que s'unen entre ellas pa formar as valvulas anals, que aduyan a l'ano a dar sustentación a la columna d'excremento.

O epitelio presenta una transición, dende un epitelio prismatico a un epitelio pluriestratificau no cornificau. Dimpués o epitelio se queratiniza. A lama propia alberga glandulas anals a livel d'a unión anorectal y glandulas circumanals a livel d'o extremo distal d'o conducto anal. A capa muscular d'a mucosa tien una constitución proptotipica.

A submucosa alberga o plexo venoso hemoroidal interno y externo.

O esfincter anal interno corresponde a un engrosamiento d'a capa circular interna d'a capa muscular, por o ye formada por musclo liso. O esfincter anal externo ye formau por musclos d'o suelo pelvián, y corresponde a musclo escletico voluntario.

Denominacions en aragonés

En aragonés bi ha denominacions relativas a lo recto a causa de l'uso que se'n fa pa fer embutius. En belsetán se reculle estentín culer[1]. En o Semontano de Balbastro se reculle budillo cular[2]. Este tipo de denominacions son paralelas a lo catalán budell culà, forma que se puet sentir en La Codonyera por eixemplo. Manimenos ciertos estudios lexicos locals consideran que bodiello cular u estentin(o) cular se refiere a tot o bodiello gordo.

Referencias

  1. (es) Antoni Maria Badia i Margarit: El habla del valle de Bielsa. Instituto de Estudios Pirenaicos, 1950 p 272
  2. (es) Chesús de Mostolay: El Aragonés en el Somontano de Barbastro. Aneto Publicaciones. 2007. ISBN 978-84-95349-42-2
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.