Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla. |
Quagga | ||||||||||||||||||
Quagga en o zoolochico de Londres en 1870. | ||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||
Equus quagga | ||||||||||||||||||
Boddaert, 1785 |
A quagga u cebra quagga (Equus quagga quagga (Boddaert, 1785)) estió una subespecie d'a cebra d'as planas (E. quagga), enantes muito abundant, pero que s'extinguió en o sieglo XIX. Túbon caracteristicament os cuerpos suyos sin de rayas por a contra d'a resta d'especies de cebras, y con a espalda y las ancas de color marrón royisca.
Tenioron as rayas restrinchidas só que en a cabeza, o cuello y os costatos, con a espalda y o culo de color marrón y las patas blancas de tot. Todas estas diferencias respectives a las otras cebras facioron que orichinalment la cuaternasen drento d'una altra especie diferent, en os tiempos d'a suya primera clasificación en o 1788. Actualment, as quaggas han estato los solos animals extinguitos d'os que se n'ha puesto quitar lo DNA, permitendo asinas que se demostrase que heban estato siempre una subespecie mas d'a cebra d'as planas.
As quaggas formoron siempre rebanyos en o sud de Sudafrica, mas que mas en a provincia de Lo Cabo. O suyo nombre proviene d'a luenga d'o pueblo Khoi (os Hutentoz) y ye onomatopeyico en a suya orichen, derivato d'o relincar carateristico d'estas bestias.
As quaggas se cazoron furament con a plegada d'os primers holandeses por a suya carne y la suya piel. En o sieglo XIX, a colonización de l'interior d'o continente por os Bóers que no quereban a soberania inglesa en a colonia fizo que se matasen cientos d'eixemplars, enmarcada en un plan pa exterminar os animals salvaches d'a comarca pa emplegar as praderas como sostento pa la ganadería. A población d'estos animals en libertat la facioron descender profusament en aquels anyos, dica que la subespecie yera acotolada de raso en Sudafrica en l'anyo 1870. O 12 d'agosto de 1883 morió en o parque zoolochico d'Amsterdam o zaguer eixemplar d'este animal, perdendo-se ta cutio la subespecie con él.
A disponibilidat d'o DNA d'a quagga no ha feito que s'emprencipase garra prochecto pa recuperar-la meyant a clonación. Manimenos, han feito operativo en Sudafrica, dende 1987, un prochecto de cría selectiva d'eixemplars d'una subespecie parellana en a que se mira de quitar-ne los eixemplares naixitos con carateristicas mas similars a la quagga y reproducir-los d'entre ellos. O Prochecto Quagga lo emprencipón con 205 cebras criyaderas d'o vecino Parque Nacional d'Etosha, en Namibia.
Vinclos externos
- Wikispecies tiene un articlo sobre Equus quagga quagga.
- Se veigan as imáchens de Commons sobre Quaggas.
- (en) Pachina oficial d'o Prochecto Quagga