Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Articlo d'os 1000
Fila superior: Urano y Neptuno; fila central: Tierra, a estrela nana blanca Sirius B, Venus. Abaixo d'os anteriors se veyen en a fila superior Marte y Mercurio y en a fila inferior: a Luna y as planetas nanas Plutón y Haumea (a escala).

Una planeta (d'o latín < PLANETA[1] y iste d'o griego πλανήτης ("planētēs": «vagabundo u camandulero»)) ye un cuerpo sin de luz propia (que no ye, por tanto, una estrela) que chira arredol d'una estrela; que tien forma esferica, u cuasi esferica (ya que en tener prou masa, a suya gravedat supera as fuerzas d'o cuerpo richido); y que ye o elemento prencipal adintro d'a suya orbita; seguntes a definición d'a reunión d'a Unión Astronomica Internacional de Praga, de l'anyo 2006.[2] Asinas, se diz planeta a cadagún d'os cuerpos que describen orbitas elipticas arredol d'o Sol u, en cheneral, d'una estrela. Son planetas d'o sistema solar: Mercurio, Venus, a Tierra, Marte, Chupiter, Saturno, Urano y Neptuno. No'n son Ceres que se considera una planeta nana, ni Plutón, considerato o paradigma d'as planetas nanas transneptunianas muitas d'as cuals encara no tienen nombre.

Planetas d'o sistema solar

I hai ueito planetas en o nuestro sistema solar. Son (empecipiando per o mas amán d'o Sol): Mercurio, Venus, Tierra, Marte, Chupiter, Saturno, Urano y Neptuno.

Clasificación

Istas planetas pueden estar clasificadas en cuantas categorías seguntes a suya composición:

A la suya vegada se pueden distinguir entre:

Caracteristicas prencipals

Planeta Diametro ecuatorial* Diametro ecuatorial (km) Masa* Radio orbital (UA) Periodo orbital (anyadas) Periodo de rotación (diyas) Incl.** Sat.*** Composición de l'atmosfera
Mercurio0,3948780,060,390,2458,66670Trazas de hidrocheno y helio
Venus0,95121000,820,720,6152433,4°096 % CO2, 3 % nitrocheno,0.1 % augua
Tierra1,00127561,001,001,001,00178 % nitrocheno, 21 % oxicheno, 1 % argón
Marte0,5367870,111,521,881,031,9°295 % CO2, 1.6 % argón, 3 % nitrocheno
Chupiter11,21429843185,2011,860,4141,3°6390 % hidrocheno, 10 % helio, trazas de metano
Saturno9,41120536959,5429,460,4262,5°6196 % hidrocheno, 3 % helio, 0.5 % metano
Urano3,985110814,619,1984,010,7180,8°2784 % hidrocheno, 14 % helio, 2 % metano
Neptuno3,814953817,230,06164,790,67451,8°1374 % hidrocheno, 25 % helio, 1 % metano

* O diametro y masa s'expresan en relación a la Tierra   ** Inclinación d'orbita (en relación con l'ecliptica)   *** Satelites naturals

Exoplanetas

Os exoplanetas son aquellas planetas que son difuera d'o lo nuestro sistema solar. Dica octubre de 2019 s'han descubierto 4118 exoplanetas que orbitan en 3063 sistemas solars.

Referencias

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.