 |
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla. |
| Sant Petersburgo Санкт-Петерб́ург | |||||
| Ciudat federal de Rusia | |||||
| |||||
 | |||||
| Entidat • País • Districto federal |
Ciudat federal RusiaDistricto d'o norueste | ||||
| Idioma oficial | Ruso | ||||
| Superficie • Total |
1 439 km² | ||||
| Población • Total (1764) • Densidat |
149 700 hab. 7.691,78 hab/km² | ||||
| ISO 3166-2 | RU-SPE | ||||
| Codigo postal | 190000-199406 | ||||
| Ríos | Neva | ||||
 Situación de Sant Petersburgo. | |||||
| Pachina web oficial | |||||
.svg.png.webp)
Sant Petersburgo (en ruso: Санкт-Петерб́ург, Sankt Peterburg; nombre d'orichen holandés: "Castiello de Sant Pero") ye a segunda ciudat en impotancia de Rusia, con alto u baixo cinco millons d'habitants. A suya población ye de 4.661.219 habitants (2005) en una superficie de 606 km², con una densidat de población de 7.691,78 hab/km².
Tien dentrada a la Mar Baltica por a regudidura d'o río Neva, ye o solo puerto de Rusia en a mar Baltica antimás d'o enclau de Kaliningrado. Ye un centro industrial (industría quimica, textil y construccions mecanicas).
Cambió de nombre cuantas vegadas: Se clamó Petrogrado (Петроград Petrograd, que significa ciudat de Pero, adaptación a lo ruso de Peterburg) entre 1914 y 1924, y Leningrado (Ленинград Leningrad en honor a Lenin) entre 1924 y 1991.
Fue establida por Pero lo Gran en 1703 con o proposito de deslocalizar a capital d'o país, y de feito estió capital de Rusia de 1712 a 1918. A ciudat estió o escenario principal d'as revolucions de 1905 y de 1917 (a revolución rusa).
En l'arquitectura de Sant Petersburgo, se nota la influencia italiana en o sieglo XVIII, y en menor mesura la francesa. O centro urbán d'a ciudat ye declarato por a UNESCO Patrimonio d'a Humanidat. Fa parte d'a Organización d'as Ciudaz d'o Patrimonio d'a Humanidat.
Historia
As suyas primeras anyadas
A ciudat fue establita o 16 de mayo de 1703 por o zar Pero I de Rusia, fendo parte d'o suyo programa ta ubrir Rusia a las influencias mudernizadoras occidentals. Ye por ixo que a ciudat s'establió a o canto d'o golfo de Finlandia, en a mar Baltica. Encara que a sobén se creye que o suyo primitivo nombre yera Sankt Petersburg, en alemán, o nombre estió Sint Pietersburg, en neerlandés (Pero I heba treballato d'incognito en os Países Baixos), encara que a escape s'imponió o nombre en alemán, por estar l'alemán a luenga franca d'a mar Baltica en ixas envueltas.
S'establió a man d'a desembocadura en a mar Baltica d'o río Neva, a on l'Imperio Ruso teneba d'antis mas una fortificación militar, en una zona d'almarchals salobres. Por ixo a construcción d'a ciudat fació una mortalera entre os obrers que i treballaban, que yeran a sobén esviellatos, estando substituyius por siervos de tot o país. En bellas anyadas, i morió o 50% d'os obrers d'ixa anyada.
O primer edificio d'a ciudat en ser construito fue, ta marcar atra d'as finalidaz d'a ciudat, imponer a presencia rusa en a mar Baltica en o marco d'a Gran Guerra d'o Norte contra Suecia, una fortaleza militar en a marguin dreita d'o río Neva. Ista fortaleza fue clamata Fortaleza de Pero y Pavlo (hue encara existent).
Revolución industrial
En 1861, o zar Aleixandre II promulgó una lei ta abolir a servitut en l'Imperio Ruso, fendo asinas libres a muitos campesins, que plegoron a la ciudat de Sant Petersburgo, que prencipió asinas a estar o principal centro d'a incipient industria d'o país, en os inicios d'a Revolución Industrial, millor que Moscú, que yera una ciudat que se trobaba mas luent d'as vías de comunicación con Europa, o principal comprador d'os productos industrials rusos. Ista industrialización enfortió a clase obrera rusa, concentrata en Sant Petersburgo, a on s'ixemenoron as ideyas d'o Socialismo y d'o Anarquismo en Rusia, por as pobres condicions de vida d'os treballadors.
Revolución de 1905
Revolución rusa de 1917
Segunda Guerra Mundial
Localidaz achirmanatas
.svg.png.webp){kind=small}
Molimentos
- Seu de Sant Per y Sant Pavlo de Sant Petersburgo.
- Seu de Sant Isac de Sant Petersburgo.
- Seu d'a Santa Trinidat de Sant Petersburgo.
- Fortaleza de Pero y Pavlo.
- Monesterio d'Aleixandre Nevski.
- Molimento a la Tercera Internacional.
Vinclos externos
Se veigan as imáchens de Commons sobre Sant Petersburgo.- Pachina web oficial municipal.
| Subdivisions administrativas de Rusia | | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Subchectos federals | |||||||||||||
| |||||||||||||
| 1. Reconoixiu internacionalment como parti d'Ucraína · 2. Administrativament subordinau a l'oblast de Tiumén· 3. Administrativament subordinau a l'oblast de Arkhánguelsk | |||||||||||||
| Districtos federals | |||||||||||||
| Extremo Orient | Meridional | Noroccidental | Siberia | Urals | Volga | Central | |||||||||||||