Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Iste articlo ye sobre un municipio aragonés en a comarca de Cinco Villas, ta atros usos, se veiga Onsella.
Lobera d'Onsella
Municipio d'Aragón
Bandera Escudo d'armas
Entidat
 • País
 • Provincia
 • Comarca		 Municipio
 Aragón
 Zaragoza
Cinco Villas
Partiu chudicial Exeya d'os Caballers
Superficie 32,2 km²
Población
 • Total
26 hab. (2013)
Altaria
 • Meyana
672 m.
Distancia
 • 147 km
enta Zaragoza
Alcalde Francho Chabier Mayayo
Codigo postal 50687
Parroquial
 • Diocesi
 • Arcipestrau
 • Parroquia
Chaca
Erla-Uncastiello
Asumpción de Ntra. Sra.
Coordenadas
42°28’43’’N 1° 1’17’’U
Lobera d'Onsella ubicada en Aragón
Lobera d'Onsella
Lobera d'Onsella
Lobera d'Onsella en Aragón
Web oficial

Lobera d'Onsella (Lobera de Onsella en castellano) ye un municipio d'a provincia de Zaragoza, situato en a comarca de Cinco Villas.

A suya población ye de 53 habitants (2008), en una superficie de 32,2 km² y una densidat de población de 1,68 hab/km².

Lobera d'Onsella fa parte d'o partiu chudicial d'Exeya d'os Caballers y, eclesiasticament, de l'arcipestrau d'a val d'Onsella, perteneixent a la diocesi de Chaca dende 1785.

Toponimia

O nombre tradicional d'a localidat ye Lobera, y dica 1920 no bi anyadió Onsella, por o nombre d'o río Onsella.[1]

Bi ha microtoponimos en aragonés como Pui Palanca.

Etimolochía

Bi ha dos posibles explicacions d'o toponimo; una diz que ye d'orichen latín, d'a palabra lupus (lupo en aragonés), ta referir-se a l'abondancia d'istos animals en a redolada en ixas envueltas. Antiparte, una segunda hipotesi diz que tien o suyo orichen en una radiz lup en luengas prerromanas, significando río.[1]

Cheografía

Lobera d'Onsella ye situato en a Val d'Onsella, en a ripa ezquierda d'o río Onsella, a 672 metros d'altaria sobre o livel d'a mar, y a una distancia de 147 km de Zaragoza, a capital d'a suya provincia y d'Aragón.

Mugas

O suyo termin municipal muga a lo norte con Os Pintanos; a l'este con Longars; a lo sud con Luesia y Uncastiello; y a l'ueste con Isuerre. As mugas norte y sud d'o municipio son fixatas por a natura: as alturas d'a sierra d'a Sarda a lo norte (con altarias de 1.035 m) y a sierra de Santo Domingo a lo sud, con o monte de Fayanars, de 1.128 m d'altaria.

Hidrolochía

O suyo termin municipal ye trescruzato d'este a ueste por a Onsella, afluent d'o río Aragón.

Historia

En o termin municipal de Lobera bi ha restos arqueolochicos perteneixents a o Neolitico-Edat de Bronce, como en o Corral de Mayayo, Corral Solano Bajo u Corral Solano Pomelo, que hué se troban en bellas coleccions en Pamplona.[1].

Tamién cal destacar a recient trobata de restos arqueolochicos medievals en o Cerro de Sant Miguel con enterramientos dataus en entre as anyadas de 943 y 1034, d'antis de l'establimento d'o Reino de Aragón y siento os mas antigos trobaus en a redolada, mas antigos que os de Corral del Calvo. Se creye que circa d'a necropolis tién que estar una ermita dita de Sant Miguel sin de trobar a suya localización en l'actualidat.[2]

Demografía

Datos demograficos de Lobera d'Onsella dende 1842 dica 2022:[3]

Evolución demografica
1362 f1495 f1842185718601877188718971900
- - 321 - - 551 533 - 496
191019201930194019501960197019811991
518 561 507 501 503 448 233 103 62
199219941996199719981999200020012002
- - - - - - - 54 -
200320042005200620072008200920102011
- - - - 59 53 - - -
20212022202320242025202620272028-
- 26 - - - - - - -
 1717-1981: población de feito; 1990- : población de dreito.
Fuent: Intercensal en l'INE, Series de población en l'INE y Relación d'unidatz poblacionals en l'INE.

Administración

Reparto de concellers

Eleccions municipals[4]
Partiu 1979 1983 1987 1991 1995 1999 2003 2007 2011 2015 2019
Chunta Aragonesista - - - - - - - - - 2 1
Partido Popular - - - 0 0 0 0 0 0 1 0
Partido de los Socialistas de Aragón 1 4 1 0 0 0 1 1 2 - 0
Partido Aragonés - 1 - 1 1 1 0 0 1 - -
Unión de Centro Democrático 3 - - - - - - - - - -
Organización Revolucionaria de Trabajadores 1 - - - - - - - - - -
Total 5 5 1 1 1 1 1 1 3 3 1

Alcaldes

Lista d'alcaldes
Lechislatura Nombre Partiu politico
1979–1983 Clemente Sanz Artigas [5] Unión de Centro Democrático
1983–1987
1987–1991
1991–1995
1995–1999
1999–2003
2003–2007 María Vicenta Cabanes Ramirez Partido de los Socialistas de Aragón
2007–2011 María Vicenta Cabanes Ramirez Partido de los Socialistas de Aragón
2007–2011 Francisco Javier Aísa Marín Partido de los Socialistas de Aragón
2015-2019 Francho Chabier Mayayo Artigas[6] Chunta Aragonesista
2019-2023 Francho Chabier Mayayo Artigas Chunta Aragonesista
2023–2027 Jose Antonio Olivas Martinez [7] PSOE

Molimentos

Fiestas y tradicions

  • 24 de chunio, Sant Chuan Baptista, se fa o rito d'o herniau, tradcción recuperada por l'Asociación Cultural Sesayo y Pascual Plano. En a nueit de Sant Chuan, en o parache de la Mosquera se pasa a un nino a traviés d'un tronco de cachico rallau con esta fin. Se mantiene ubierto lo tronco y se pasa a lo nino entre dos homes, que repiten a operación tres vegadas decindo ‘prene-lo, Chuan/da-me-lo, Pedro/herniau te lo doi/sano te l'entrego’.
  • 31 d'agosto, Sant Remón, patronals.

Referencias

Veyer tamién

Vinclos externos


This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.