![]() |
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla. |
John Napier | |
---|---|
![]() John Napier. | |
Información personal | |
Calendata de naixencia | 1550 |
Puesto de naixencia | ![]() |
Calendata de muerte | 4 d'abril de 1617 |
Puesto de muerte | ![]() |
Ocupación | Matematico, fisico, teologo, astrologo y astronomo |
![](../I/John_Napier.JPG.webp)
John Napier, 8º Laird de Merchiston (u Merchistoun), naixito en o castiello de Merchiston (Edimburgo, Escocia) en 1550 y muerto en o castiello de Merchiston o 4 d'abril de 1617, estió un teologo, matematico, fisico, astrologo y astronomo escocés. O suyo nombre afrancesato ye Neper.
Hue, ye apedacato en a ilesia de Sant Cuthbert d'Edimburgo.
Actividaz matematicas
Encara que as matematicas no estioron a suya actividat prencipal, ye o campo por o que ye mas conoixito. Establió formulas de trigonometría esferica, y estió o creyador d'o sistema britanico ta marcar os millars con un punto y no pas con una coma, como se fa a sobén en atros países. Tamién definió o logaritmo d'un cosén.
En 1604 publicó Mirifici logarithmorum canonis descriptio, y a suya obra fue seguita por Henry Briggs, qui treballó o logaritmo decimal.
En 1607 publicó Rhabdologie, con a descripción de l'abaco de Napier ta simplificar os calculos matematicos de multiplicación y división.
Actividaz teolochicas
Napier tamién emplegó os suyos estudios matematicos ta a Teolochía. Estudeyó l'Apocalipsi, ta mirar predecir a fin d'o mundo, que creyó que sería en 1688 u 1700. Fue acusato, sin garra contrimuestra, de necromancia.
Destacó como teologo protestant, y advirtió a o rei d'Escocia Chaime VI sobre o rei Felipe II d'Espanya.
Honors
En a suya honor se clama asinas o neper, una unidat de mesura relativa entre magnituz electricas, similar a o decibelio, que s'emplega en incheniería electrica y en telecomunicacions. Tamién da nombre a os logaritmos neperianos, que son os logaritmos que tienen como base o numero e u constant d'Euler (tamién clamada constant de Neper).
A Universidat Napier en Edimburgo porta o suyo nombre.
En a Luna, o crater Neper porta o suyo nombre. Antiparte, en a suya honor ye o nombre de l'asteroide 7096 Napier.