Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

Acceso a la independencia d'os destintos países d'o mundo

A independencia ye a situación d'un país que no ye chusmeso a l'autoridat d'atro.

Se distingue de l'autonomía, en la que sigue existindo vinculación institucional entre dos territorios, cada un d'éls goza d'o poder de decidir sobre ciertas materias (competencias) y a dependencia centralista, an o poder central controla territorios sin d'autonomía.

Manimenos, l'aparición d'o neocolonialismo en os países d'o tercer mundo y en atros lugars, surte cuan no existe plena independencia d'un país, sino que'n ye chusmeso a los dictaus culturals, lingüisticos y especialment, economicos, d'atro. Se distingue d'o antigo colonialismo en cual ya no s'emplega la fuerza militar por meyo de l'ocupancia dreita d'o país.