 |
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla. |
| Franco ripuario Ripoarisch | |
|---|---|
Variedaz de l'alemán central | |
 Extensión d'o franco ripuario | |
| Localización cheografica | |
| Estau | {{{estau}}} |
| País | {{{país}}} |
| Rechión | {{{rechión}}} |
| Parlau en |  Alemanya |
| Lugars principals | Renania d'o Norte-Westfalia, Renania-Palatinato, Lidje, Limburgo |
| Estatus | |
| Atras denominacions | {{{atras denominacions}}} |
| Charradors | ≈ 900,000 |
| Oficial en | |
| Reconoixiu en | {{{reconoixiu}}} |
| Regulau por | |
| Vitalidat | Alta |
| Literatura | |
| Escritors principals | |
| Rasgos dialectals | Alemán central |
| Clasificación lingüistica | |
| Indoeuropea | |
| Codigos | |
| ISO 639-1 | de |
| ISO 639-2 | deu |
| ISO 639-3 | ksh |
| SIL | |
Lo franco ripuario (Ripoarisch en ripuario, Ripuarisch en alemán) ye lo sistema dialectal de l'alto alemán formato per las variedaz de l'alemán central mes occidentals.
Filiación lingüistica
Lo franco ripuario s'incluye en os sistemas d'o franco meyo de l'alemán central y forma un grupo común con o franco moselán y lo franco renano.
Aspectos socioculturals
Situación cheografica
Lo suyo territorio s'extiende principalment per lo Land alemán de Renania d'o Norte-Westfalia, con cualques influencias menors a lo norte d'o Land de Renania-Palatinato, l'aria d'Eupen a la Belchica oriental, y per bels municipios a lo sud d'o Limburgo neerlandés. Las suyas buegas aproximatas son:
- per lo norte, la linia de Benrath, que sinyala la raya tradicional entre lo baixo alemán y l'alemán central;
- per lo sud, la buega entre los Länder alemans de Renania d'o Norte-Westfalia y Renania-Palatinato;
- per l'ueste, l'aria entre Eupen y Aquisgrán;
- per l'este, la redoldanza d'o lugar de Siegen.
Variación diatopica
Las variedaz que conforman lo ripuario a ormino s'autodenominan Platt: Öcher Platt (ripuario d'Aquisgrán), Bönnsch Platt (ripuario de Bonn), Düsseldorfer Platt (ripuario de Düsseldorf), ecetra.
D'entre totas las variedaz, una d'as mes conoixitas ye lo ripuario de Colonia, lo Kölsch.