Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

Ayerbe
Municipio d'Aragón
Palacio d'os marqueses d'Urriés.
Entidat  • País  • Provincia  • Comarca	Municipio  Aragón  Uesca Plana de Uesca
Partiu chudicial	Uesca
Superficie	63,89 km²
Población  • Total  • Densidat	1073 hab. (2013) 16,79 hab/km²
Altaria  • Meyana	582 m.
Distancia  • 29 km	enta Uesca
Alcalde	Carlos Jesus Marco Binue
Codigo postal	22800
Parroquial  • Diocesi  • Arcipestrau	Uesca Ayerbe
Coordenadas	42°16’36’’N 0°41’21’’U
Ayerbe Ayerbe en Aragón
Web oficial

Ayerbe ye un municipio aragonés d'a provincia de Uesca, situato en a comarca d'a Plana de Uesca. Fa parte d'o partiu chudicial de Uesca.

A suya población ye de 1073 habitants en una superficie de 63,89 km², con una densidat de población de 16,79 hab/km².

Cheografía

Ayerbe se troba situato a 582 metros d'altaria sobre o livel d'a mar, a una distancia de 29 km d'a ciudat de Uesca, a capital d'o suyo partiu chudicial, d'a suya comarca y d'a suya provincia.

Mugas

O termin municipal d'Ayerbe muga a o norte con As Penyas de Riglos y Lobarre; a l'este con Lobarre y Os Corrals; a o sud con Lopinyén-Ortiella; y a l'ueste con Biscarrués y Morillo de Galligo.

	As Penyas de Riglos y Lobarre
Biscarrués y Morillo de Galligo		Lobarre y Os Corrals
	Lopinyén-Ortiella

Historia

A localidat d'Ayerbe fue conquiesta por o reino d'Aragón en 1083, dende l'amanata base abanzata que yera o castiello de Lobarre.^[1]

Chaime I d'Aragón creyó a baronía d'Ayerbe que en l'anyo 1720 se convertió en o marquesau d'Ayerbe.

Toponimia

En bel texto medieval s'escribe Ayerb u Aierb, como en un texto de 1140 de l'Archivo de lo Pilar:

Parla

L'aragonés d'Ayerbe forma parte de l'aragonés meridional pero tien bellas caracteristicas en común con l'aragonés occidental y se fa servir a denominación común d'ayerbense pa dicir l'aragonés d'os lugars d'a suya comarca. Ayerbe ye una d'as localidaz d'a Plana de Uesca an l'aragonés tien mas vitalidat.

Demografía

Administración

Molimentos

Torre de Sant Per d'Ayerbe

.

• Palacio d'os marqueses d'Urriés. Declarato Molimento Nacional en 1931, ye protechito amás dende 2003 con a suya declaración como Bien d'Intrés Cultural.^[4] Se devantó dencima de l'antigo casal d'o linache d'os Diest en o sieglo XV, y tien elementos en estilo cotico, con repuis d'un patio en estilo renaixentista.
• Torre de Sant Per (O Campanal), repui de l'antiga ilesia romanica de Sant Per, enrunata a prencipios d'o sieglo XIX. Ye protechito legalment con a suya declaración como Bien d'Intrés Cultural.^[5]
• Torre d'o Reloch d'Ayerbe, de 1798, devantata dencima d'os repuis de l'antiga ilesia de Santa María.
• Ilesia de Sant Per d'Ayerbe.
• Palacio d'os Luna d'Ayerbe, un edificio en estilo renaixentista.
• Casa Normante, d'o sieglo XVI.

Personalidaz naixitas d'Ayerbe

• Categoría:Naixius d'Ayerbe

Localidaz achirmanatas

• Garlin (Pireneus Atlanticos, Occitania).

Vinclos externos

• Se veigan as imáchens de Commons sobre Ayerbe.
• (es) Pachina web oficial municipal d'Ayerbe.
• (es) Ayerbe en a Gran Enciclopedia Aragonesa.

Referencias