Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Lopín
Administración
Estaus
Territorios Aragón
Cheografía
Longarian/d km
Altaria d'o naixedero337 m
NaixederoManantial de Codo
Desembocadurarío Ebro
Hidrolochía
Superficie d'a cuenca694,10[2] km²
Cabal meyanon/d m³/s
Mapa

O Lopín en Aragón

O río Lopín ye un reguero d'as provincias de Zaragoza y de Teruel, que ye afluent d'o río Ebro por a suya marguin dreita. Tiene lo suyo naixedero en lo manantial de Codo en a mesma localidat de Codo.

Riega os termins municipals de Codo, Belchit, Almochuel, Quinto, Zaila y La Zaida. Entre Quinto y Zaila fa de muga entre as provincias de Zaragoza y Teruel.

Desemboca cerca de La Zaida, directament sobre o cauz d'o río Ebro (no como o suyo vecín río lo Chiner), estando catalogada sin d'embargo como intercuenca diseminada d'Ebro por a Confederación Hidrografica d'Ebro, feito considerau por o difuso primer tramo d'o Lopín que ye canalizau por as ceicas y conduccions d'o regano de Codo y Belchit.

Gran parti d'os campos que fan ribera con o Lopín son secanos, principalment en o suyo tramo medio y final, exceptuando os d'o tramo inicial y os que bi ha a poquez metros antis d'a suya desembocadura.

Cheomorfolochía

O Lopín desemboca en o cauz d'o río Ebro, debant d'una mechana d'Ebro dita en a cartografía como Finca de Cierros, auguas debaixo d'o parache conoixiu como Casa de las Norias.[3] Ista mechana ye mantenida por a existencia d'un azute de construcción documentada en 1850, anque debió seguir un trazau anterior. Asinas, l'azute daría uso a un antigo molín, deixau en desuso durant o sieglo XX, que dió paso a una chiqueta central hidroelectrica, actualment operativa.[4]

Toponimia

O hidronimo Lopín ye muito interesant, ya que Lopín puet querer dicir río lo pin, estando un probable caso de fosilización de l'articlo definiu aragonés.

En un texto de 1345 se nombra como Reguero Salado de lo Pin u Reguero de Lopín:

et deinde decendendo directe ab illum Reguero Salado de lo Pin in cuius extremitate mandamus aliam bogam poni.[5]
usque ad illum reguero de Lopin ab omnibus ganatis montareorum que ad dictos terminos veniant ad paciendum...[5]

Los nombres actuals son barranco (de) Lopín, arroyo Lopín y río Lopín.

Notas y referencias

  1. No tien cuenca propia sino que ista ye catalogada conchuntament con a d'o río Chiner.
  2. ↑ No tien cuenca propia sino que ista ye catalogada conchuntament con a d'o río Chiner.
  3. ↑ (es) Casa de las Norias. La Zaida. SIPCA
  4. ↑ (es) Azud. La Zaida. SIPCA
  5. 1 2 (es)(an) Ángel Canellas López: Diplomatario medieval de la Casa de Ganaderos de Zaragoza. Real Sociedad Económica Aragonesa de Amigos del País, 1988. p 168.

Vinclos externos


Afluents d'o río Ebro
Marguin izquierda Nela · Xerea · Bayas · Zadoya · Ega · Aragón · Arba · Galligo · Segre
Marguin dreita Oca · Tirón · Nacheriella · Iregua · Leza · Cidacos · Alhama · Queiles · Uecha · Xalón · Uerba · Chiner · Lopín · Aguas · Martín · Regallo · Guadalop · Matarranya
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.