Aragonés d'a valle de Puértolas
Variedaz de l'aragonés

Situación de l'aragonés d'a valle de Puértolas
Localización cheografica
Estau {{{estau}}}
País Aragón
Rechión {{{rechión}}}
Parlau en Valle de Puértolas
Lugars principals Puértolas, Bestué, Santa María y Santa Chusta
Estatus
Atras denominacions {{{atras denominacions}}}
Charradors
Oficial en {{{oficial}}}
Reconoixiu en {{{reconoixiu}}}
Regulau por {{{regulau}}}
Vitalidat Meya-Baixa
Escritors principals
Rasgos dialectals
Clasificación lingüistica
Indoeuropea
ISO 639-1 {{{iso1}}}
ISO 639-2 {{{iso2}}}
ISO 639-3 {{{iso3}}}
SIL {{{sil}}}

L'aragonés de Valle de Puértolas ye la parla aragonesa que se charra en a valle de Puértolas.

Fonetica

Como en belsetán, bi ha una -e dezaga de grupos consonanticos implosivos: cuatre.

En Bestué i heba enantes una -e paragochica como en chistabín de Chistén y se deciba Bestuere.

Conserva bien o fonema -x- y, como en l'Alto Aragón oriental, ixa -x- va acompanyata d'una -i:

Bi ha bels casos de perduga de -o final, y no nomás que dezaga -n como ye habitual en altras parlas, si que como se fa en chistabín y belsetán, tamién zaga de -c y -l:

Tamién zaga de -y-:

  • Papirroi, galterroi, respitai, me feba goi.

Y tamién zaga de -ll:

Bi ha casos de conservación d'as oclusivas xordas intervocalicas latinas:

  • baranato (documentato por Elcock).

Morfolochía

L'articlo ye o, os, a, as, pero como tamién pasa per a valle de Vio y la de Tella, se i emplega «es» tamién, ta os masculinos plurals.

En as combinacions de pronombres febles de dativo y acusativo ye documentato l'orden propio de l'aragonés de valle de Vio, cheso y bels textos medievals coincident con l'occitán:

Morfolochía verbal

As primeras personas d'os pasatos imperfectos d'indicativo rematan en -abe, -ebe, -ibe:

  • puyabe, metebe, ubribe.

Seguntes un testimonio dubdoso replegato por Francho Nagore, en Castiflorit i documentó un condicional en -areba, -ereba, -iriba, que emplegaban uns pastors transhumants que dimanaban d'esta val.

Referencia

  1. ↑ Fuellas nº 68, p 21.


Variedatz centrals de l'aragonés
Aragonés centro-occidental Aragonés tensino (incluyindo o panticuto) | Aragonés d'a Tierra de Biescas | Aragonés d'a val d'Acumuer | Aragonés sarrablés | Aragonés de Vallibasa | Aragonés de Sobrepuerto
Aragonés centro-oriental Aragonés d'a Ribera de Fiscal | Aragonés d'a valle de Broto y d'a valle de Vio | Aragonés d'a valle de Puértolas | Aragonés d'a valle de Tella | Belsetán | Aragonés de Sierra Ferrera
Iste articlo ye un borrador. Enamplando-lo aduyarás a amillorar a Biquipedia.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.